Acta herbologica

Stellaria media (L.) Vill. (common chickweed) - strong or weak competitor in the autumn and early-spring sown crops?

2025-01-02T15:02:41+01:00

Because of its ability to produce large numbers of seeds under cool temperatures, S. media rapidly colonizes any cool, moist area before winter or spring crops can become competitive. It is most commonly a weed in many crops in temperate and subarctic climates, where it is often one of the ﬁrst weeds to appear in spring. S. media is one of the most common weeds in spring and winter cereal stands, the most frequent weed in winter oilseed and peas, highly competitive weed in seedling alfalfa, serious weed in citrus, one of the prevailing weeds in strawberry, and one of the most frequent weed species present in conventional sugar beet. It is a principal weed problem in vegetable production and in gardens and turf in almost every country in temperate part of the world.

From the other side, in comparative trials of weed competition and yield suppression in many crops, S. media was found to be less competitive than Avena fatua, Alopecurus myosuroides, Raphanus raphanistrum, Polygonum persicaria, Chenopodium album, Galium aparine and many others weeds. In trials in autumn and early-spring sown crops and established crop plants, such as established alfalfa, S. media was found to be minor competitors, unless present at high densities. The actual competitive effect and associated yield reduction caused by S. media will depend on a number of factors, including time of emergence in relation to the crop. S. media displays vigorous early growth and will cause the greatest yield losses when it emerges at the same time or before the crop. It is also a highly plastic species, meaning that early establishment and resource capture will result in larger more competitive individuals.

Prilog radprostranjenju pojedinih invazivnih biljnih vrsta u Kantonu Sarajevo

2025-01-02T15:02:42+01:00

Tokom tri godine terenskih istraživanja na području Kantona Sarajevo (od 2019 do 2022), konstatovani su novi lokalitete za mnoge invazivne vrste. U radu smo obradili slijedeće vrste: Aillanthus altissima (Mill.) Swingle, Ambrosia artemisiifolia L., Armoracia rusticiana Gaertn., Mey et Scherb. i Reynoutria japonica Houtt. Za svaku vrstu su dati slijedeći parametri: nadmorska visina, koordinate, tip zemljišta i fitocenološki red. Cilj istraživanja je pružiti nove podatke o rasprostranjenosti ovih vrsta, kako bi se spriječilo njihovo daljnje širenje i smanjio njihov negativan uticaj na području Kantona Sarajevo. Ukupno je zabilježeno 42 nova lokaliteta za Aillanthus altissima, Ambrosia artemisiifolia 10, Armoracia rusticiana 5 i Reynoutria japonica 15. Novi nalazi u okviru ovog istraživanja ukazuju na dalje osvajanje novog prostora od strane analiziranih vrsta. Pajasen i japanski dvornik postaju hortikulturni problem grada a ambrozija i zdravstveni te je neophodno preventivno djelovanje u vidu uništavanja istih.

In vitro procena antifungalne aktivnosti etarskih ulja vrsta roda Artemisia (A. absinthium, A. dracunculus i A. vulgaris)

2025-01-02T15:02:42+01:00

Zbog trenda smanjenja upotrebe sintetičkih pesticida i sve veće pažnje usmerene ka zaštiti životne sredine, poslednjih decenija intenzivirana su istraživanja u oblasti alelopatije, posebno alelohemikalija koje se mogu koristiti za sintezu biopesticida. Rod Artemisia pripada familiji Asteraceae i obuhvata veliki broj aromatičnih i korovskih vrsta (oko 500), koje su prepoznate kao značajan izvor biološki aktivnih jedinjenja koja se odlikuju alelopatskim dejstvom. Stoga, cilj istraživanja ovog rada je bio da se ispita uticaj etarskih ulja tri vrste roda Artemisia (A. absinthium, A. dracunculus i A. vulgaris) na porast micelije izolata fitopatogene gljive Colletotrichum orbiculare, prouzrokovača antraknoze biljaka iz familije Cucurbitacea, u laboratorijskim uslovima.

Antifungalna aktivnost etarskih ulja u in vitro testovima određena je primenom makrodilucione fumigantne metode sa isečkom micelije. Etarska ulja dodavana su direktno u količinama od: 1, 5, 10, 15 i 20 µl za A. dracunculus i A. vulgaris, odnosno 10, 15, 20, 25, 30 µl za A. absinthium. Prosečne IC₅₀ vrednosti iznosile su 4,36; 7,12 i 17,63 µl ml^-1vazdušne faze za A. vulgaris, A. dracunculus i A. absinthium, redom. Prema dobijenim IC₅₀ vrednostima, etarsko ulje A. vulgaris je pokazalo najjači antifungalni potencijal, dok je najslabije inhibitorno delovanje utvrđeno kod etarskog ulja A. absinthium.

Ramanova spektroskopija kao odgovarajuća metoda za hemijsku diskriminaciju uzoraka semena ulja divlje konoplje

2025-01-02T15:02:42+01:00

Divlja konoplja (Cannabis sativa L. ssp. sativa var. spontanea Vavilov) je cenjena biljna vrsta, koristi se u proizvodnji boja na bazi ulja, kao hidratantno sredstvo u kremama, za kuvanje, ishranu životinja i ptica. Cilj ovog rada je bio procena fitohemijskog sastava divlje konoplje uzgajane na dve različite lokacije u Srbiji, primenom Ramanove mikrospektroskopije u kombinaciji sa multivarijantnom analizom podataka. Između analiziranih uzoraka ustanovljena je značajna razlika u pogledu hemijskog profila. Pikovi visokog intenziteta u Ramanovim spektrima uzoraka semena divlje konoplje ukazuju na dominantnost nezasićenih (pikovi na pozicijama 1657 i 1268 cm^-1), zatim zasićenih masnih kiselina (1443, 1306 i 1084 cm^-1) i estara masnih kiselina (1745 cm^-1). Relativni intenziteti ovih traka i rezultati analize glavnih komponenata (PCA) ukazuju na to da se ulje iz semena divlje konoplje prikupljeno sa različitih lokaliteta razlikuje u sadržaju nezasićenih i zasićenih masnih kiselina što se uočava na osnovu razlika u relativnim intenzitetima traka na pozicijama 1657 i 1268 cm⁻¹ .

Uticaj tipa rasprskivača i ađuvanta na efikasnost nikosulfurona u suzbijanju pojedinih korova u usevu kukuruza (Zea mays L.)

2025-01-02T15:02:43+01:00

Poljski ogled je sproveden tokom 2021. i 2022. godine u Institutu za kukuruz Zemun Polje u Srbiji. Cilj ovog istraživanja bio je da se ispita uticaj različitih ađuvanata i tipova rasprskivača na efikasnost dva herbicida na bazi iste aktivne supstance – nikosulfurona. Ogled je postavljen kao split-blok dizajn u četiri ponavljanja sa 12 tretmana plus tretmani bez korova, kao i zakorovljene parcele. 21 dan nakon tretmana (DNT) uzorkovani su korovi i izmerene su sveža i suva masa korova. Vizuelna efikasnost je procenjena 7, 14 i 21 DNT. Nije uočena razlika u redukciji suve mase između herbicida. Pored toga, tretmani sa AMS su izazvali brzo smanjenje efikasnosti u poređenju sa tretmanima sa nejonskim surfaktantom (NIS), gde je efikasnost povećana i gde je dovelo do bržeg propadanja korova. Na redukciju suve mase, svi ispitivani faktori kao i njihova interakcija su imali statistički veoma značajan uticaj kod svih vrsta izuzev kod vrste Bilderdykia convolvulus gde uticaj rasprskivača nije bio statistički značajan.

Rezerve semena korovskih biljaka u zemljištu u funkciji biodiverziteta

2025-01-02T15:02:43+01:00

Efekti intenziviranja savremene poljoprivredne prakse su do sada dobro opisani na nadzemni sastav korova, ali je vrlo malo istražen uticaj na rezerve semena korovskih biljaka u zemljištu. Iz tog razloga, tokom tokom tri godine (2014-2017) uzorkovano je zemljište i procenjena brojnost semena korova u zemljištu osam različitih sistemima biljne proizvodnje: (i) monokultura kukuruza, ozime pšenice i soje, (ii) dvopoljni plodored (kukuruz - ozima pšenica) sa i bez primene mineralnog đubriva, (iii) tropoljni plodored (kukuruz - ozima pšenica - soja) sa primenom mineralnog đubriva, sa primenom stajnjaka i bez primene đubriva. Procenjena rezerva semena u zemljištu poslužila je za izračunavanje α i β indeksa diverziteta i utvrđivanje raznovrsnosti, bogatstva i ujednačenosti korovske zajednice. Indeksi diverziteta potvrdili su da na diverzitet korovske zajednice utiče strategija rotacije useva kao i izbor đubrenja, da je u monokulturi ozime pšenice najmanja raznovrsnost korovske zajednice, najveći broj dominantnih korovskih vrsta i najmanja uniformnost korovske populacije, dok je u klasičnom tropoljnom plodoredu sa mineralnim đubrenjem najbogatiji biodiverzitet i ujednačenost korovske zajednice.