FUNKCIONALNA ELEKTRIČNA STIMULACIJA GORNJIH EKSTREMITETA OSOBA S KVADRIPLEGIJOM
Sažetak
Uvod: Traumatska povreda cervikalnog segmenta kičmene moždine uzrokuje onesposobljenje i kvadriplegiju. Mobilnost gornjih ekstremiteta i obnavljanje funkcije šake predstavlja prioritet oporavka, a funkcionalni električni stimulatori (Functional electrical stimulation - FES) to i omogućavaju. Funkcionalni električni stimulatori za gornje ekstremitete dizajnirani su u cilju povećanja fizičke funkcije kod ovih osoba. Cilj: Pregledom dostupne literature, objavljene u relevantnim, elektronskim bazama biomedicinskih podataka naći dokaze o značaju funkcionalnih električnih stimulatora u funkciji gornjih ekstremiteta i motoričkoj kontroli osoba s kvadriplegijom. Metode: Korištenjem ključnih reči “kvadriplegija”, “FES”, “gornji ekstremitet”, “funkcionalna sposobnost”, “motorna kontrola” i “traumatska povreda” tri autora su prema unaprijed utvrđenim pravilima pregledali dostupne radove objavljene od 2017. do 2022. godine. Isključenjem radova starijih od pet godina, radova koji nisu bili dostupni punim tekstom, niti napisani na engleskom jeziku selektovano je 57, od kojih je šest odabrano za istraživanje. Rezultati: Funkcionalni električni stimulatori poboljšavaju funkcionalnu sposobnost gornjih ekstremiteta neposredno po primjeni i nakon nje. Izazivau neurofiziološke promjene u centralnom nervnom sistemu i kortikalnu reorganizaciju koja zavisi od sinhronizacije dobrovoljne komande i uspješnog izvršenja predviđenog zadatka. U cilju očuvanju neurološke funkcije bitna je senzorna stimulacija, jer je neuroplastičost podstaknuta sinhronizacijom dobrovoljne komande i uspješnim izvršenjem predviđenog zadatka. Zaključak: Pretraživanjem literature potvrđena je prednost funkcionalne električne stimulacije kao efikasne intervencije u poboljšanju motoričke kontrole i funkcionalne sposobnosti gornjih ekstremiteta osoba s kvadriplegijom.
Reference
LITERATURE
- Yozbatiran N, Francisco GE. Robot-assisted Therapy for the Upper Limb after Cervical Spinal Cord Injury. Phys Med Rehabil Clin N Am. 2019 May;30(2):367-384. doi: 10.1016/j.pmr.2018.12.008. Epub 2019 Mar 2. PMID: 30954153.
- Cacho, Enio Walker Azevedo et al. Reach and palmar grasp in tetraplegics with neuromuscular electrical stimulation. Revista Brasileira de Medicina do Esporte [online]. 2018, v. 24, n. 6, pp. 450-454. Available from: https://doi.org/10.1590/1517-869220182406180392.
- Marquez-Chin C, Popović MR. Functional electrical stimulation therapy for restoration of motor function after spinal cord injury and stroke: a review. Biomed Eng Online. 2020 May 24;19(1):34. 4. Kapadia N, Moineau B and Popovic MR (2020) Functional Electrical Stimulation Therapy for Retraining Reaching and Grasping After Spinal Cord Injury and Stroke. Front. Neurosci. 14:718.
- Jovell AJ, Navarro-Rubio MD. Evaluación de la evidencia científica [Evaluation of scientific evidence]. Med Clin (Barc). 1995 Dec 2;105(19):740-3. Spanish. PMID: 8523956.
- Jovanović LI, Popović MR, Marquez-Chin C. KITE-BCI: A brain-computer interface system for functional electrical stimulation therapy. J Spinal Cord Med. 2021;44(sup1):S203-S214. 10
- Ajiboye AB, Willett FR, Young DR, Memberg WD, Murphy BA, Miller JP, Walter BL, Sweet JA, Hoyen HA, Keith MW, Peckham PH, Simeral JD, Donoghue JP, Hochberg LR, Kirsch RF. Restoration of reaching and grasping movements through brain-controlled muscle stimulation in a person with tetraplegia: a proof-of-concept demonstration. Lancet. 2017 May 6;389(10081):1821-1830.
- Likitlersuang J, Koh R, Gong X, Jovanovic L, Bolivar-Tellería I, Myers M, Zariffa J, Márquez-Chin C. EEG-Controlled Functional Electrical Stimulation Therapy With Automated Grasp Selection: A Proof-of-Concept Study. Top Spinal Cord Inj Rehabil. 2018 Summer;24(3):265-274.
- Bockbrader M, Annetta N, Friedenberg D, Schwemmer M, Skomrock N, Colachis S 4th, Zhang M, Bouton C, Rezai A, Sharma G, Mysiw WJ. Clinically Significant Gains in Skillful Grasp Coordination by an Individual With Tetraplegia Using an Implanted Brain-Computer Interface With Forearm Transcutaneous Muscle Stimulation. Arch Phys Med Rehabil. 2019 Jul;100(7):1201-1217.
- Thorsen, R., Dalla Costa, D., Beghi, E., & Ferrarin, M. (2020). Myoelectrically Controlled FES to Enhance Tenodesis Grip in People With Cervical Spinal Cord Lesion: A Usability Study. Frontiers in Neuroscience , 14 , 412. , pp. 450-454. Available from: https://doi.org/10.3389/fnins.2020.00412
- Bouton CE, Shaikhouni A, Annetta NV, Bockbrader MA, Friedenberg DA, Nielson DM, Sharma G, Sederberg PB, Glenn BC, Mysiw WJ, Morgan AG, Deogaonkar M, Rezai AR. Restoring cortical control of functional movement in a human with quadriplegia. Nature. 2016 May 12;533(7602):247-50
- Miloševic M, Marquez-Chin C, Masani K, Hirata M, Nomura T, Popović MR, Nakazawa K. Why brain-controlled neuroprosthetics matter: mechanisms underlying electrical stimulation of muscles and nerves in rehabilitation. Biomed Eng Online. 2020 Nov 4;19(1):81.
- Bersch I, Fridén J. Role of Functional Electrical Stimulation in Tetraplegia Hand Surgery. Arch Phys Med Rehabil. 2016 Jun;97(6 Suppl):S154-9. doi: 10.1016/j.apmr.2016.01.035. PMID: 27233590.
- Ciancibello J, King K, Meghrazi MA, Padmanaban S, Levy T, Ramdeo R, Straka M, Bouton C. Closed-loop neuromuscular electrical stimulation using feedforward-feedback control and textile electrodes to regulate grasp force in quadriplegia. Bioelectron Med. 2019 Nov 1;5:19.
- Popović MR, Kapadia N, Zivanovic V, Furlan JC, Craven BC, McGillivray C. Functional electrical stimulation therapy of voluntary grasping versus only conventional rehabilitation for patients with subacute incomplete tetraplegia: a randomized clinical trial. Neurorehabil Neural Repair. 2011;25:433–442
- Pfurtscheller G, Müller GR, Pfurtscheller J, Gerner HJ, Rupp R. ‘Thought’ control of functional electrical stimulation to restore hand grasp in a patient with tetraplegia. Neurosci Lett. 2003;351:33–36.
- Müller-Putz GR, Scherer R, Pfurtscheller G, Rupp R. EEG-based neuroprosthesis control: a step towards clinical practice. Neurosci Lett. 2005;382:169–174.
- Márquez-Chin C, Popović MR, Cameron T, Lozano AM, Chen R. Control of a neuroprosthesis for grasping using off-line classification of electrocorticographic signals: case study. Spinal Cord. 2009;47:802–808.
