Engleski Engleski
Engleski
Sažetak
Uvod/Cilj. Šljive, kao jedna od najstarijih vrsta voća, veoma su važne u ljudskoj ishrani. Najzastupljenije sorte šljive koje se gaje na teritoriji Bosne i Hercegovine su Požegača, Čačanska lepotica, Čačanska rodna i Valjevka. Pored toga, koristi se i seme šljive kao izvor ulja koje nalazi primenu u kozmetičkoj industriji. Ovo ulje je bogat izvor biološki aktivnih komponenata sa dokazanim biološkim delovanjem, hidrira kožu i poboljšava njenu elastičnost, lako se upija u kožu ne ostavljajući masan film na njenoj površini. Cilj rada je izolovanje masnog ulja semena četiri vrste šljiva primenom superkritične i sokslet ekstrakcije i njihova karakterizacija. Materijal. Korišćeno je seme četiri vrste šljive: Valjevka, Čačanska lepotica, Čačanska rodna i Požegača (gajenih u selu Borogovo, opština Osmaci, Bosna i Hercegovina). Metode. Masna ulja su ekstrahovana konvencionalnom sokslet ekstrakcijom nepolarnim organskim rastvaračem i superkritičnom ekstrakcijom ugljen-dioksidom. Ulja su okarakterisana određivanjem organoleptičkih karakteristika, kiselinskog, jodnog, saponifikacionog i peroksidnog broja (Ph.Eur.10.0.). Rezultati. Superkritičnom ekstrakcijom su izolovane manje količine ulja iz semena šljiva nego primenom Soxshlet ekstrakcije (kod semena sve četiri vrste šljive). Najveći sadržaj ulja dobijen je iz semena šljive Čačanska rodna. Najniže vrednosti jodnog i peroksidnog broja imalo je ulje Požegače, te ga možemo smatrati najstabilnijim, dok su kiselinski i saponifikacioni broj bili najniži kod ulja iz semena Valjevke i Čačanske rodne. Zaključak. Obe metode ekstrakcije su pokazale dobre prinose ekstrakcije, sa većim kapacitetom ekstrakcije primenom Sokslet aparata. Najveću količinu ulja imala je Čačanska rodna a hemijski najstabilnije je ulje semena Valjevke. Masna ulja svih sorti mogu se koristiti u kozmetičke svrhe.
Reference
Antist C. Snaga prirodnih sokova. Dušević i Kršovnik d.o.o., Rijeka. 2008; 15-19.
as raw material of vegetable oil industry. Quality Assurance and Safety of Crops & Foods 7(2):187-191, 2015.
AOAC Official Method 930.15. Official methods of Analysis of AOAC International, 18th
edition, Association of Official Analytical Chemists, AOAC International, Gaithersburg,
2005.
Attaluri A, Donahoe R, Valestin J, Brown K, Rao SS. Randomised clinical trial:
Azmir J, Zaidul ISM, Rahman MM, Sharif KM, Mohamed A, Sahena F, Jahurul MHA, Ghafoor K, Norulaini NAN, Omar AKM. Techniques for extraction of bioactive compounds from plant materials: A review. J Food Eng 2013; 117(4): 426–436.
Belitz HD, Grosch W. Food Chemistry, Springer-Verlag, New York-Berlin- Heidelberg-London-Paris-TokyoHong Kong-Barcelona-Budapest, 1987.
Belwal T, Ezzat SM, Rastrelli L, Bhatt ID, Daglia M, Baldi A, Devkota HP, Orhan IE, Patra JK, Das G, Anandharamakrishnan C, Gomez-Gomez L, Nabavi SF, Nabavi SM, Atanasov AG. A critical analysis of extraction techniques used for botanicals: trends, priorities, industrial uses and optimization strategies. Trends Analyt Chem 2018; 100: 82–102.
Brigelius-Flohé R, Traber MG. Vitamin E: Function and metabolism. FASEB Journal 1999; 13 (10) : 1145-1155.
Carpenter DL, Lehmann J, Mason BS, Slover HT. Lipid composition of selected
da Silva RPFF, Rocha-Santos TAP, Duarte AC. Supercritical fluid extraction of bioactive compounds. Trends Analyt Chem 2016; 76: 40–51.
dried plums (prunes) vs. psyllium for constipation. Aliment Pharmacol Ther 2011; 33 (7): 822-828.
Khoddami A, Wilkes MA, Roberts TH. Techniques for analysis of plant phenolic compounds. Molecules 2013; 18(2): 2328–2375.
Klavins L, Kviesis J, Steinberga I, Klavina L, Klavins M. Gas chromatography–mass spectrometry study of lipids in northern berries. Agronom Res 2016; 14: 1328–1346.
Lin TK, Zhong L, Santiago JL. Anti-inflammatory and skin barrier repair effects of topical application of some plant oils. Int J Mol Sci 2018; 19(1): 70.
Mahoney N, Molyneux RJ. Rapid analytical method for the determination of aflatoxins in plant-derived dietary supplement and cosmetic oils. J Agric Food Chem 2010; 58(7): 4065– 4070.
Marzouki H, Piras A, Marongiu B, Rosa A, Dessì MA. Extraction and separation of volatile and fixed oils from berries of Laurus nobilis L. by supercritical CO2. Molecules 2008; 13(8): 1702–1711.
Mihalache Arion, C., Tabart, J., Kevers, C., Niculaua, M., Filimon, R., Beceanu, D., Dommes, J. (2014). Antioxidant potential of different plum cultivars during storage. Food Chem. 146, 485–491. 107.
Özcan MM, Unver A, Arslan D: A research on evaluation of some fruit kernels and/or seeds vegetable oils. J Am Oil Chem Soc 1976.
Savić Gajić I, Savić I, Cekić N, Đorđević D, Bogićević M. The valorization of plum seed oil for the development of topical formulation, Advanced technologies, 11(1) (2022) 22-31.
Stančević S. Šljiva, Mala poljoprivredna biblioteka, Nolit. 2004.
Stanković M, Maksimović S, Tadić V, Arsić I. The oil content of wild fruits from different
plant species obtained by conventional Soxhlet extraction technique. Acta Fac Med Naiss
2018; 35(3): 193–200.
Stanković M. Application of concept the of quality desing in the development of lipophilic cream whit plant extracts and fattyi oils. Doctoral dissertation, Faculty of Medicine, Univrsiity of Nis, 2019.
Yang R, Zhang L, Li P, Yu L, Mao J, Wang X, Zhang Q. A review of chemical composition and nutritional properties of minor vegetable oils in China. Trends Food Sci Technol 2018; 74: 26–32.