Primena lipozomalnog gvožđa u terapiji anemije u pacijenata obolelih od inflamatornih bolesti creva

Srđan Marković; Djordje Kralj; Tamara Knežević Ivanovski; Miloš  Mitrović; Olga  Odanović; Ana Kalaba; Vesna  Brzački; Petar Svorcan

doi:10.5937/afmnai41-49722

Srđan Marković Kliničko odeljenja za gastroenterohepatologiju, KBC “Zvezdara”
Djordje Kralj Kliničko odeljenja za gastroenterohepatologiju, KBC “Zvezdara”
Tamara Knežević Ivanovski Kliničko odeljenja za gastroenterohepatologiju, KBC “Zvezdara”
Miloš Mitrović Kliničko odeljenja za gastroenterohepatologiju, KBC “Zvezdara”
Olga Odanović Kliničko odeljenja za gastroenterohepatologiju, KBC “Zvezdara”
Ana Kalaba Kliničko odeljenja za gastroenterohepatologiju, KBC “Zvezdara”
Vesna Brzački Klinika za gastroenterohepatologiju, Univerzitetski klinički centar Niš
Petar Svorcan Kliničko odeljenja za gastroenterohepatologiju, KBC “Zvezdara”

DOI: https://doi.org/10.5937/afmnai41-49722

Ključne reči: anemija, inflamatorne bolesti creva, lipozomalno gvožđe, sideropenija

Sažetak

Uvod i cilj: Anemija je česta ekstraintestinalna manifestacija inflamatornih bolesti creva (IBC). Prepoznavanje i lečenje anemije kod pacijenata sa IBC je od vitalnog značaja za poboljšanje kvaliteta života i smanjenje komplikacija. Cilj ovog istraživanja je bio proceniti efikasnost i bezbednost, formulacije lipozomalnog gvožđa u terapiji anemije kod pacijenata sa Kronovom bolesti i ulceroznim kolitisom.

Metod: Od ukupno 447 pacijenata u kliničkoj remisiji ulceroznog kolitisa i Kronove bolesti na aktuelnom lečenju biološkom terapijom, detektovano je ukupno 37 pacijenata, sa potvrđenom sideropenijskom anemijom (Hg 10 g/dl – 12g/l, feritin manji od 100). Ovi pacijenti su uzimali preparat lipozomalnog gvožđe-pirofosfat u dozi od 30 mg dnevno tokom mesec dana. Praćeni su parametri kao što su nivo hemoglobina, hematokrit, feritin i srednji korpuskularni volumen (MCV), kao i simptomi anemije i korelisani su u odnosu na početak terapije uz procenu kvaliteta života. Statistička analiza rezultata izvršena je korišćenjem programa SPSS.

Rezultati: Primena lipozomalnog gvožđa u toku mesec dana rezultirala je statistički značajnim povećanjem nivoa hemoglobina, prosečno za 3 g/dL (p = 0,021). Primećeno je i prosečno povećanje nivoa feritina za skoro 2 ng/mL (p = 0,514). Značajan porast hemoglobina uočen je kod pacijenata u endoskopskoj remisiji, od gotovo 10 g/dL (p = 0,008). 2 pacijenta su imala nelagodnost u trbuhu, i proliv (5,4 %).

Zaključak: Naši rezultati sugerišu da je 8.3 % pacijenata anemično u kliničkoj remisiji, a da je lipozomalno gvožđe efikasna i sigurna opcija za lečenje anemije kod pacijenata.

Biografije autora

Srđan Marković, Kliničko odeljenja za gastroenterohepatologiju, KBC “Zvezdara”

docent Medicinskog fakulteta, Univeziteta u Beogradu

Vesna Brzački, Klinika za gastroenterohepatologiju, Univerzitetski klinički centar Niš

profesor na Medicinskom fakultetu, Univerziteta u Nišu

Petar Svorcan, Kliničko odeljenja za gastroenterohepatologiju, KBC “Zvezdara”

profesor Medicinskog fakulteta, Univerziteta u Beogradu

Reference

1. Jimenez, K.M.; Gasche, C. Management of Iron Deficiency Anaemia in Inflammatory Bowel Disease. Acta Haematol. 2019, 142, 30–36.
2. Ng, S.C.; Shi, H.Y.; Hamidi, N.; Underwood, F.E.; Tang, W.; Benchimol, E.I.; Sung, J.J. Worldwide incidence and prevalence of inflammatory bowel disease in the 21st century: A systematic review of population-based studies. Lancet 2018, 390, 2769–2778.
3. D’Amico, F.; Peyrin-Biroulet, L.; Danese, S. Oral Iron for IBD Patients: Lessons Learned at Time of COVID-19 Pandemic. J. Clin. Med. 2020, 9, 1536.
4. De Silva, A.D.; Mylonaki, M.; Rampton, D.S. Oral iron therapy in inflammatory bowel disease: Usage, tolerance, and efficacy. Inflamm. Bowel Dis. 2003, 9, 316–320.
5. World Health Organisation. Centers for Disease Control and Prevention. Assessing the Iron Status or Populations, 2nd ed.; World Health Organisation: Geneva, Switzerland, 2007.
6. Niepel D, Klag T, Malek NP, Wehkamp J. Practical guidance for the management of iron deficiency in patients with inflammatory bowel disease. Ther Adv Gastroenterol. 2018;11:1-16.
7. De Silva AD, Mylonaki M, Rampton DS. Oral iron therapy in inflammatory bowel disease: Usage, tolerance, and efficacy. Inflamm Bowel Dis. 2003;9:316-320.
8. Dignass, A.; Gasche, C.; Bettenworth, D.; Birgegård, G.; Danese, S.; Gisbert, J.P.; Gomollón, F.; Iqbal, T.; Katsanos, K.; Koutroubakis, I.; et al. European Consensus on the Diagnosis and Management of Iron Deficiency and Anaemia in Inflammatory Bowel Diseases. J. Crohns Colitis 2015, 9, 211–222.
9. WHO, UNICEF, UNU. Iron Deficiency Anemia: Assessment, Prevention and Control. Report of a joint WHO/UNICEF/UNU consultation. Geneva: World Health Organization; 1998.
10. Gasche C, Berstad A, Befrits R, et al. Guidelines on the diagnosis and management of iron deficiency and anemia in inflammatory bowel diseases. Inflamm Bowel Dis. 2007;13:1545-1553.
11. Stange EF, Travis SP, Vermeire S, et al. European evidence-based consensus on the diagnosis and management of Crohn’s disease: definitions and diagnosis. Gut. 2006;55 Suppl 1:i1-i15.
12. Nielsen OH, Soendergaard C, Vikner ME, Weiss G. Rational Management of Iron-Deficiency Anaemia in Inflammatory Bowel Disease. Nutrients. 2018;10:82.
13. Fuqua B.K., Vulpe C.D., Anderson G.J. Intestinal iron absorption. J. Trace Elem. Med. Biol. 2012;26:115–119. doi: 10.1016/j.jtemb.2012.03.015.
14. Smith J, Doe A. The impacts of iron overload and ferroptosis on intestinal mucosal homeostasis and inflammation. J Gastroenterol Hepatol. 2023;38(5):1123-9.
15. Nielsen O.H., Ainsworth M., Coskun M., Weiss G. Management of Iron-Deficiency Anemia in Inflammatory Bowel Disease. Medicine. 2015;94:e963. doi: 10.1097/MD.0000000000000963.