DUGOTRAJNA EFIKASNOST I BEZBEDNOST PRIMENE ADALIMUMABA U LEČENJU JUVENILNOG IDIOPATSKOG ARTRITISA (JIA) SA UVEITISOM

  • dragana lazarevic Klinika za dečje interne bolesti, Odeljenje Dečje Reumatologije, Klinički centar Niš, Srbija; Medicinski fakultet, Univerzitet u Nišu, Srbija
  • Marija Ratković-Janković Clinic of Pediatrics, Dept of Pediatric Rheumatology, Clinical Center Niš, Serbia
  • Milica Jakovljević Clinic of Pediatrics, Dept of Pediatric Rheumatology, Clinical Center Niš, Serbia
  • jelena vojinović Clinic of Pediatrics, Dept of Pediatric Rheumatology, Clinical Center Niš, Serbia; Medical Faculty, University of Niš, Serbia
Ključne reči: juvenile idiopathic arthritis, uveitis, adalimumab.

Sažetak


Poslednjih godina primena inhibitora tumor nekrozis faktor-α (TNF-α) pokazala je odličnu kontrolu inflamacije prednjeg očnog segmenta kod pacijenata sa juvenilnim idiopatskim artritisom (JIA) sa uveitisom. Retrospektivnom analizom smo želeli proceniti dugoročnu terapijsku efikasnost i bezbednost primene adalimumaba kod 19 JIA pacijenata sa uveitisom iz našeg biološkog registra, koji prethodno nisu lečeni biološkim lekom. Prikupljani su demografski podaci i uzorkovana je krv u odredjenim vremenskim intervalima. Procena aktivnosti upale prednjeg očnog segmenta vršena je biomikroskopskim pregledom. Praćena je pojava ozbiljnih neželjenih efekata.

            Naš biološki registar je obuhvatio desetogodišnju analizu podataka 11 (57.90%) pacijenata ženskog pola sa dijagnozom oligo i proširenog oligoartikularnog JIA sa uveitisom, dok je 8 (42.10%) pacijenta bilo muškog pola sa dijagnozom artritisa sa entezitisom (ERA) i uveitisom. Adalimumab je bio prvi biološki lek kojim je započeto lečenje JIA pacijenata sa aktivnim uveitisom koji nisu odgovorili na standardni terapijski algoritam. Tokom desetogodišnjeg perioda praćenja, dok su pacijenti lečeni adalimumabom i metotreksatom, nije bilo novih relapsa uveitisa. Svi naši pacijenti su nakon uvođenja adalimumaba bili u mogućnosti da postepeno redukuju i obustave primenu topičnih kortikosteroida. 36.84% pacijenata je bilo u mogućnosti da prekine primenu biološke terapije 36 meseci nakon počeka primene adalimumaba. Samo kod dva pacijenta je zabeležan relaps uveitisa 3 meseca nakon prestanka primene adalimumaba. 31,58% pacijenata je ispoljilo blage neželjene reakcije, dok ozbiljne neželjene reakcije nisu zabeležene.

            Tokom desetogodišnjeg perioda praćenja adalimumab je pokazao dobru terapijsku efikasnost i bezbednost u lečenju JIA pacijenata sa uveitisom.

Reference

Abu Samra K, Maghsoudlou A, Roohipoor R, Valdes-Navarro M, Lee S, Foster CS. Current Treatment Modalities of JIA-associated Uveitis and its Complica-tions: Literature Review. Ocul Immunol Inflamm 2016;24(4):431-9. [CrossRef] [PubMed]

Acharya NR, Ebert CD, Kelly NK, Porco TC, Ramanan AV, Arnold BF. Discontinuing adalimumab in patients with controlled juvenile idiopathic arthritis-associated uveitis (ADJUST-Adalimumab in Juvenile Idiopathic Arthritis-associated Uveitis Stopping Trial): study protocol for a randomised controlled trial. Trials 2020; 21(1):887. [CrossRef] [PubMed]

Acharya NR, Patel S, Homayounfar G, Enanoria WTA, Shakoor A, Chakrabarti A, et al. Relapse of Juvenile Idiopathic Arthritis-Associated Uveitis after Disconti-nuation of Immunomodulatory Therapy. Ocul Immu-nol Inflamm 2019;27(4):686-92. [CrossRef] [PubMed]

Angeles-Han ST, Lo MS, Henderson LA, Lerman MA, Abramson L, Cooper AM, et al. Childhood Arthritis and Rheumatology Research Alliance Consensus Treat-ment Plans for Juvenile Idiopathic Arthritis-Associated and Idiopathic Chronic Anterior Uveitis. Arthritis Care Res 2019;71(4):482-91. [CrossRef] [PubMed]

Angeles-Han ST, Ringold S, Beukelman T, Lovell D, Cuello CA, Becker ML, et al. 2019 American College of Rheumatology/Arthritis Foundation Guideline fo the Screening, Monitoring, and Treatment of Juvenile Idio-pathic Arthritis-Associated Uveitis. Arthritis Rheumatol 2019;71(6):864-77. [CrossRef] [PubMed]

Angeles-Han ST, Ringold S, Beukelman T, Lovell D, Cuello CA, Becker ML, et al. 2019 American College of Rheumatology/Arthritis Foundation Guideline for the Screening, Monitoring, and Treatment of Juvenile Idiopathic Arthritis-Associated Uveitis. Arthritis Care Res 2019;71(6):703-16. [CrossRef] [PubMed]

Birolo C, Zannin ME, Arsenyeva S, Cimaz R, Miserocchi E, Dubko M, et al. Comparable Efficacy of Abatacept Used as First-line or Second-line Biological Agent for Severe Juvenile Idiopathic Arthritis-related Uveitis. J Rheumatol 2016;43(11):2068-73. [CrossRef] [PubMed]

Bou R, Adan A, Borras F, Bravo B, Calvo I, De Inocencio J, et al. Clinical management algorithm of uveitis associated with juvenile idiopathic arthritis: interdisciplinary panel consensus. Rheumatol Int 2015;35(5):777-85. [CrossRef] [PubMed]

Bou R, Iglesias E, Anton J. Treatment of uveitis associated with juvenile idiopathic arthritis. Curr Rheumatol Rep 2014;16(8):437. [CrossRef] [PubMed]

Cann M, Ramanan AV, Crawford A, Dick AD, Clarke SLN, Rashed F, et al. Outcomes of non-infectious Paediatric uveitis in the era of biologic therapy. Pediatr Rheumatol Online J 2018;16(1):51. [CrossRef] [PubMed]

Castiblanco C, Meese H, Foster CS. Treatment of pediatric uveitis with adalimumab: the MERSI expe-rience. J AAPOS 2016;20(2):145-7. [CrossRef] [PubMed]

Cecchin V, Zannin ME, Ferrari D, Pontikaki I, Miserocchi E, Paroli MP, et al. Longterm Safety and Efficacy of Adalimumab and Infliximab for Uveitis Associated with Juvenile Idiopathic Arthritis. J Rheumatol 2018;45(8):1167-72. [CrossRef] [PubMed]

Chan NS, Choi J, Cheung CMG. Pediatric Uveitis. Asia Pac J Ophthalmol 2018;7(3):192-9. [CrossRef] [PubMed]

Clarke SL, Sen ES, Ramanan AV. Juvenile idiopathic arthritis-associated uveitis. Pediatr Rheumatol Online J 2016;14(1):27. [CrossRef] [PubMed]

Constantin T, Foeldvari I, Anton J, de Boer J, Czitrom-Guillaume S, Edelsten C, et al. Consensus-based recommendations for the management of uveitis associated with juvenile idiopathic arthritis: the SHARE initiative. Ann Rheum Dis 2018;77(8):1107-17. [CrossRef] [PubMed]

Foeldvari I, Becker I, Horneff G. Uveitis Events During Adalimumab, Etanercept, and Methotrexate Therapy in Juvenile Idiopathic Arthritis: Data From the Bio-logics in Pediatric Rheumatology Registry. Arthritis Care Res 2015;67(11):1529-35. [CrossRef] [PubMed]

Gamalero L, Simonini G, Ferrara G, Polizzi S, Giani T, Cimaz R. Evidence-Based Treatment for Uveitis. Isr Med Assoc J 2019;21(7):475-9. [PubMed]

Gregory AC, Kempen JH, Daniel E, Kacmaz RO, Foster CS, Jabs DA, et al. Risk factors for loss of visual acuity among patients with uveitis associated with juvenile idiopathic arthritis: the Systemic Immunosuppressive Therapy for Eye Diseases Study. Ophthalmology 2013;120(1):186-92. [CrossRef] [PubMed]

Gueudry J, Touhami S, Quartier P, Bodaghi B. Therapeutic advances in juvenile idiopathic arthritis - associated uveitis. Curr Opin Ophthalmol 2019; 30(3):179-86. [CrossRef] [PubMed]

Heiligenhaus A, Michels H, Schumacher C, Kopp I, Neudorf U, Niehues T, et al. Evidence-based, inter-disciplinary guidelines for anti-inflammatory treatment of uveitis associated with juvenile idiopathic arthritis. Rheumatol Int 2012;32(5):1121-33. [CrossRef] [PubMed]

Heiligenhaus A, Minden K, Tappeiner C, Baus H, Bertram B, Deuter C, et al. Update of the evidence based, interdisciplinary guideline for anti-inflammatory treatment of uveitis associated with juvenile idiopathic arthritis. Semin Arthritis Rheum 2019;49(1):43-55. [CrossRef] [PubMed]

Horton S, Jones AP, Guly CM, Hardwick B, Beresford MW, Lee RW, et al. Adalimumab in Juvenile Idiopathic Arthritis-Associated Uveitis: 5-Year Follow-up of the Bristol Participants of the SYCAMORE Trial. Am J Ophthalmol 2019;207:170-4. [CrossRef] [PubMed]

Jabs DA, Nussenblatt RB, Rosenbaum JT. Standardiza-tion of uveitis nomenclature for reporting clinical data. Results of the First International Workshop. Am J Ophthalmol 2005;140(3):509-16. [CrossRef] [PubMed]

Kotaniemi K, Saila H, Kautiainen H. Long-term efficacy of adalimumab in the treatment of uveitis associated with juvenile idiopathic arthritis. Clin Ophthalmol 2011;5:1425-9. [CrossRef] [PubMed]

La Torre F, Cattalini M, Teruzzi B, Meini A, Moramarco F, Iannone F. Efficacy of adalimumab in young children with juvenile idiopathic arthritis and chronic uveitis: a case series. BMC Res Notes 2014;7:316. [CrossRef] [PubMed]

Lazarević D, Nikolić I, Ratković-Janković M, Vojinović J. Outcome of Juvenile Idiopathic Arthritis Associated Uveitis in Two Disease Subtypes. Arch Rheumatol, 2017.32(1):26-31. [CrossRef] [PubMed]

Lovell DJ, Ruperto N, Goodman S, Reiff A, Jung L, Jarosova K, et al. Adalimumab with or without methotrexate in juvenile rheumatoid arthritis. N Engl J Med 2008;359(8):810-20. [CrossRef] [PubMed]

Maccora I, Sen ES, Ramanan AV. Update on non-infectious uveitis in children and its treatment. Curr Opin Rheumatol 2020;32(5):395-402. [CrossRef] [PubMed]

Magli A, Forte R, Navarro P, Russo G, Orlando F, Latanza L, et al. Adalimumab for juvenile idiopathic arthritis-associated uveitis. Graefes Arch Clin Exp Ophthalmol 2013;251(6):1601-6. [CrossRef] [PubMed]

Neri P, Zucchi M, Allegri P, Lettieri M, Mariotti C, Giovannini A. Adalimumab (Humira): a promising monoclonal anti-tumor necrosis factor alpha in ophthalmology. Int Ophthalmol 2011;31(2):165-73. [CrossRef] [PubMed]

Petty RE, Southwood TR, Manners P, Baum J, Glass DN, Goldenberg J, et al. International League of Associations for Rheumatology classification of juve-nile idiopathic arthritis: second revision. J Rheumatol 2004;31(2):390-2.[PubMed]

Quartier P, Baptiste A, Despert V, Allain-Launay E, Koné-Paut I, Belot A, et al. ADJUVITE: a double-blind, randomised, placebo-controlled trial of adalimumab in early onset, chronic, juvenile idiopathic arthritis-associated anterior uveitis. Ann Rheum Dis 2018; 77(7):1003-11. [CrossRef] [PubMed]

Ramanan AV, Dick AD, Benton D, Compeyrot-Lacassagne S, Dawoud D, Hardwick B, et al. A randomised controlled trial of the clinical effectiveness, safety and cost-effectiveness of adalimumab in combination with methotrexate for the treatment of juvenile idiopathic arthritis associated uveitis. Trials 2014;15:14. [CrossRef] [PubMed]

Ramanan AV, Dick AD, Jones AP, McKay A, Williamson PR, Compeyrot-Lacassagne S, et al. Adalimumab plus Methotrexate for Uveitis in Juvenile Idiopathic Arthri-tis. N Engl J Med 2017;376(17):1637-46. [CrossRef] [PubMed]

Rosenberg KD, Feuer WJ, Davis JL. Ocular compli-cations of pediatric uveitis. Ophthalmology 2004; 111(12):2299-306. [CrossRef] [PubMed]

Saurenmann RK, Levin AV, Feldman BM, Laxer RM, Schneider R, Silverman ED. Risk of new-onset uveitis in patients with juvenile idiopathic arthritis treated with anti-TNFalpha agents. J Pediatr 2006; 149(6): 833-6. [CrossRef] [PubMed]

Saurenmann RK, Levin AV, Feldman BM, Rose JB, Laxer RM, Schneider R, et al. Prevalence, risk factors, and outcome of uveitis in juvenile idiopathic arthritis: a long-term followup study. Arthritis Rheum 2007; 56(2):647-57. [CrossRef] [PubMed]

Schmeling H, Horneff G. Etanercept and uveitis in patients with juvenile idiopathic arthritis. Rheumato-logy 2005;44(8):1008-11. [CrossRef] [PubMed]

Schmeling H, Minden K, Foeldvari I, Ganser G, Hospach T, Horneff G. Efficacy and safety of adali-mumab as the first and second biologic agent in juvenile idiopathic arthritis: the German Biologics JIA Registry. Arthritis Rheumatol 2014;66(9):2580-9. [CrossRef] [PubMed]

Sen ES, Ramanan AV. Juvenile idiopathic arthritis-associated uveitis. Clin Immunol 2020;211:108322. [CrossRef] [PubMed]

Sen ES, Sharma S, Hinchcliffe A, Dick AD, Ramanan AV. Use of adalimumab in refractory non-infectious childhood chronic uveitis: efficacy in ocular disease - a case cohort interventional study. Rheumatology 2012; 51(12):2199-203. [CrossRef] [PubMed]

Simonini G, Druce K, Cimaz R, Macfarlane GJ, Jones GT. Current evidence of anti-tumor necrosis factor α treatment efficacy in childhood chronic uveitis: a systematic review and meta-analysis approach of individual drugs. Arthritis Care Res 2014;66(7):1073-84. [CrossRef] [PubMed]

Simonini G, Taddio A, Cattalini M, Caputo R, de Libero C, Parentin F, et al. Superior efficacy of Adalimumab in treating childhood refractory chronic uveitis when used as first biologic modifier drug: Adalimumab as starting anti-TNF-alpha therapy in childhood chronic uveitis. Pediatr Rheumatol Online J 2013;11:16. [CrossRef] [PubMed]

Tynjala P, Kotaniemi K, Lindahl P, Latva K, Aalto K, Honkanen V, et al. Adalimumab in juvenile idiopathic arthritis-associated chronic anterior uveitis. Rheuma-tology 2008;47(3):339-44. [CrossRef] [PubMed]

Tynjala P, Lindahl P, Honkanen V, Lahdenne P, Kotaniemi K. Infliximab and etanercept in the treat-ment of chronic uveitis associated with refractory juvenile idiopathic arthritis. Ann Rheum Dis 2007; 66(4):548-50. [CrossRef] [PubMed]

Wells JM, Smith JR. Uveitis in juvenile idiopathic arthritis: recent therapeutic advances. Ophthalmic Res 2015;54(3):124-7. [CrossRef] [PubMed]

Objavljeno
2021/10/18
Rubrika
Originalni rad