PERCEPTIVNA ANALIZA GLASA KOD DECE SA SPECIFIČNIM JEZIČKIM POREMEĆAJEM
Sažetak
Specifični jezički poremećaj (SJP) je neurorazvojni poremećaj, koji karakteriše jezičke deficite uz očuvanost nekih kognitivnih domena. Evaluacija glasa kod dece sa SJP treba da ukaže na novu perspektivu i podstakne put ka njoj, da nam pruži konceptualni pristup, koji ima potencijal za bolje razumevanje glasovnog sistema dece sa SJP, upotpunjujući vodič za rehabilitaciju glasa kod ove dece.
Cilj ovog istraživanja je da se utvrde komponente glasovnog sistema, kvalitet glasa, kao i potencijalne polne razlike među decom sa SJP. Uzorkom je obuhvaćeno 30 dece sa razvojnom disfazijom, uzrasta od 3 godine do 9 godina (AS = 6,40; SD = 1,714), od kojih 20 dečaka i 10 devojčica. Za procenu kvaliteta glasa korišćeni su adaptirani Brzi skrining test za procenu glasa (Quick Screen For Voice, Lee, Stemple & Galze, 2003) i GRBAS skala (Isshiki, Okamura, Tanabe & Morimoto, 1969). Dobijeni rezultati pokazuju da najveći broj dece sa SJP ima adekvatne biološke predispozicije za tipičan kvalitet glasa. Veliki broj dece sa SJP nema promene na svim analiziranim perceptivnim parametrima glasa. Najčešće perceptivne pro-mene glasa su blage, potom slede umerene, a najmanje su zastupljene izražene promene glasa. Postoje značajne razlike u stepenu promuklosti i hrapavosti glasa u odnosu na pol; promuklost i hrapavost glasa izraženiji su kod dečaka (p < 0,05). Iako su promene u kvalitetu glasa kod dece sa SJP bile blage, one su potencijalno značajne za vokalne patologe, ukazujući na značaj prevencije, koju bi trebalo sprovoditi na što ranijem uzrastu, sa ciljem da se očuva zdrav i kvalitatan glas. Rad je nastao kao rezultat istraživanja u okviru projekta „Evaluacija tretmana stečenih poremećaja govora i jezika” (ON 179068) i „Socijalna participacija osoba sa intelektualnom ometenošću” (ON 179017), koji finansira Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije.
Rezultati našeg istraživanja pokazuju da najveći broj dece sa razvojnom disfazijom ima adekvatne biološke predispozicije za normalan govor podjednako zastupljene u oba pola. Najčešće perceptivne promene glasa su blage, potom slede umerene, a najmanje su zastupljene izražene promene glasa. Postoje značajne razlike u stepnu promuklosti i hrapavosti glasa u odnosu na pol, u korist dečaka.
Reference
Bishop DVM. Listening out for subtle deficits. Nature, 1997;387(6629):129-30. [CrossRef] [PubMed]
Boyle B. Voice Disorders in Children. Support lear 2003;15(2):71-5. [CrossRef]
Catts HW. The relationship between speech-language impairments and reading disabilities. J Speech Lang Hear Res 1993;36(5):948-58. [CrossRef] [PubMed]
Clahsen H, Richman K, Richman K. Child Language and Developmental Dysphasia. Linguistic Studies of the Acquisition of German. Dusseldorf: University of Dusseldorf;1991. [CrossRef]
Dobres R, Lee L, Stemple J, Kretschmer L, Kummer A. Description of laryngeal pathologies in children evalua-ted by otolaryngologists. J Speech Lang Hear Res 1990;55(3):526-32. [CrossRef] [PubMed]
Elham S, Sahar S, Nader A, Heba A. Prosodic assessment in Egyptian children with specific language impairment. Egypti J Otolaryngol 2012;28:56-63.
Gray S, Smith M, Schneider H. Voice disorders in children. Teleheal pediatric 1996;60(4):1357-84. [CrossRef] [PubMed]
Green G. Psycho-behavioral characteristics of children with vocal nodules: WPBIC ratings. J Speech Lang Hear Res 1989;54(3):306-12. [CrossRef] [PubMed]
Helzer JR, Champlin CA, Gillam RB. Auditory temporal resolution in specifically language-impaired and age-matched children. Percept Mot Skills 1996;83(3Pt 2):1171-81. [CrossRef] [PubMed]
Hirschberg J, Dejonckere PH, Hirano M, Mori K, Schultz-Coulon H, Vrtička K. Voice disorders in children. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 1995;32:S109-S125. [CrossRef] [PubMed]
Hooper C. Treatment of voice disorders in children. Lang Speech Hear Serv Sch 2004;35(4):320-6. [CrossRef] [PubMed]
Isshiki N, Okamura H, Tanabe M, Morimoto M. Differential diagnosis of hoarseness. Folia Phoniatr Logop 1969;21(1):9-19. [CrossRef] [PubMed]
Korovin GS, Sataloff RT, Rubin JS. Diagnosis and Treatment of Voice Disorders. San Diego (CA): APA; 2014.
Kowal S, O’Connell D, Sabin E. Development of temporal patterning and vocal hesitations in spontan-eous narratives. Journal Psycholinguist Res 1975; 4(3):195-207. [CrossRef]
Lee L, Stemple JC, Glaze L. Quick screen for voice and supplementary documents for identifying pediatric voice disorders. Lang Speech Hear Serv Sch 2004; 35(4):308-19. [CrossRef] [PubMed]
Leonard L. Children with Specific Language Im-pairment. Cambridge MA: MIT Press; 1998.
Leonard LB. Children with specific language im-pairment. Cambridge (MA): MIT Press; 1997.
Levelt W. Speaking: From intention to articulation. Cambridge MA: MIT Press; 1989.
Lopes WL, Barbosa L, Alves ANL, Cavalcante PD, Figueirêdode AA. Severity of Voice Disorders in Children: Correlations Between Perceptual and Acoustic. J Voice 2012;26(6):819.e7-819.e12. [CrossRef] [PubMed]
McArthur GM, Bishop DV. Speech and non-speech processing in people with specific language im-pairment: A behavioural and electrophysiological study. Brain Lang 2005;94(3):260-273. [CrossRef] [PubMed]
Petrović-Lazić M, Kosanović R, Vasić M. Rehabilitacija laringektomiranih bolesnika. Beograd: Nova naučna; 2013.
Petrović-Lazić M., Kosanović R. Vokalna rehabilitacija glasa. Beograd: Nova naučna; 2008.
Postma A, Kolk H. The covert repair hypothesis: Prearticulatory repair processes in normal and stut-tered disfluencies. J Speech Lang Hear Res 1993; 36(3):472-87. [CrossRef] [PubMed]
Powell M, Filter M, Williams B. A longitudinal study of the prevalence of voice disorders in children from a rural school division. J Commun Disord 1989;22(5): 375-82. [CrossRef] [PubMed]
Samuelsson C, Scocco C, Nettelbladt U. Towards assessment of prosodic abilities in Swedish children with language impairment. Logoped Phoniatr Vocol 2003;28(4):156-66. [CrossRef] [PubMed]
Tallal P, Piercy M. Defects of non-verbal auditory perception in children with developmental aphasia. Nature 1973;241(5390):468-9. [CrossRef] [PubMed]
Tallal P, Piercy M. Developmental aphasia: Rate of auditory processing and selective impairment of consonant perception. Neuropsychologia 1974;12(1): 83-94. [CrossRef] [PubMed]
Tallal P, Piercy M. Developmental aphasia: The per-ception of brief vowels and extended stop consonants. Neuropsychologia 1975;13(1):69-74. [CrossRef] [PubMed]
Tomblin JB, Records N, Buckwalter P, Znang X, Smith E, O’brien M. Prevalence of specific language impairment in kindergarten children. J Speech Lang Hear Res 1997;40(6):1245-60. [CrossRef] [PubMed]
Wright BA, Lombardino LJ, King WM, Puranik CS, Leonard CM, Merzenich M. Deficits in auditory temporal and spectral resolution in language-impaired children. Nature 1997;387(6629):176-8. [CrossRef][PubMed]
Zur KB, Cotton S, Kelchner L, Baker S, Weinrich B, Lee L. Pediatric Voice Handicap Index (pVHI): A new tool for evaluating pediatric dysphonia. Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2007;71(1):77-82. [CrossRef] [PubMed]