TERAPIJSKI MONITORING ANTIEPILEPTIKA NOVIJE GENERACIJE KOD PEDIJATRIJSKIH BOLESNIKA: FOKUS NA FAKTORE KOJI UTIČU NA KONCENTRACIJU U PLAZMI

  • Ivana Damnjanović Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Niš, Srbija
  • Nikola Stefanović Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Niš, Srbija
  • Tatjana Tošić Univerzitetski klinički centar Niš, Klinika za dečije interne bolesti, odeljenje za dečiju neurologiju, Niš, Srbija
  • Aleksandra Catić-Đorđević Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Niš, Srbija
  • Ana Kundalić Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Niš, Srbija
  • Slavoljub Živanović Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Naučnoistraživački centar za biomedicinu, Niš, Srbija
  • Radmila Veličković-Radovanović Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Niš, Srbija; Univerzitetski Klinički centar Niš, Klinika za nefrologiju, Niš, Srbija
Ključne reči: pedijatrijska populacija, terapijski monitoring leka, lamotrigin, levetiracetam

Sažetak


Monitoring koncentracije antiepileptičnih lekova (AEL) u pedijatrijskoj populaciji predstavlja važan korak u kaskadi odluka vezanih za optimizaciju savremene terapije epilepsije. Primarni cilj ovog istraživanja bilo je određivanje koncentracija lamotrigina (LTG) i levetiracetama (LEV) u plazmi dece i adolescenata na kombinovanoj antiepileptičnoj terapiji. Sekundarni cilj bio je ispitati uticaj demografskih faktora i koterapije na izmerene koncentracije AEL-a. Prospektivna studija obuhvatila je sedamdeset jednog ispitanika sa dijagnozom epilepsije, starosti od dve godine do osamnaest godina, na kombinovanoj antiepileptičnoj terapiji koja je uključivala sledeće terapijske modalitete: valproinsku kiselinu (engl. valporic acid – VA) / LTG, VA/LEV i LTG/LEV. Rezultati sprovedenog istraživanja pokazali su da je 86,27% LTG koncentracija i 68,97% LEV koncentracija bilo u referentnom opsegu. Nije zabeležen statistički značajan uticaj komedikacije na koncentracije ispitivanih antiepileptika. Takođe, dobijeni rezultati potvrdili su da je doza LTG-a bila najznačajniji prediktor za koncentracije LTG-a. Rezultati ovog istraživanja ukazali su na to da jedino doza LEV-a korigovana telesnom masom može uticati na LEV koncentracije. Iako se terapijski monitoring antiepileptika novije generacije ne sprovodi rutinski u svakodnevnoj kliničkoj praksi, rezultati našeg istraživanja predočili su da monitoring koncentracija LTG-a i LEV-a može biti od velike koristi u pedijatrijskoj populaciji koja primenjuje kombinovanu antiepileptičnu terapiju, kako zbog same prirode bolesti, tako i zbog potencijalne farkmakokinetičke varijabilnosti ispitivanih antiepileptika.

Biografija autora

Ivana Damnjanović, Univerzitet u Nišu, Medicinski fakultet, Niš, Srbija

Vanredni profesor, Katedra Farmacija, UNO Farmakokinetika i klinicka farmacija

Reference

Al-Roubaie Z, Guadagno E, Ramanakumar AV, Khan AQ, Myers KA. Clinical utility of therapeutic drug monitoring of antiepileptic drugs: Systematic review. Neurol Clin Pract 2020; 10(4): 344-55. [CrossRef] [PubMed]

Chan V, Morris RG, Ilett KF, Tett SE. Population pharmacokinetics of lamotrigine. Ther Drug Monit 2001; 23(6): 630-5. [CrossRef] [PubMed]

Chen C. Validation of a population pharmacokinetic model for adjunctive lamotrigine therapy in children. Br J Clin Pharmacol 2000; 50(2): 135-45. [CrossRef] [PubMed]

Contin M, Albani F, Riva R, Baruzzi A. Levetiracetam therapeutic monitoring in patients with epilepsy: effect of concomitant antiepileptic drugs. Ther Drug Monit 2004; 26(4): 375-9. [CrossRef] [PubMed]

Cormier J, Chu CJ. Safety and efficacy of levetiracetam for the treatment of partial onset seizures in children from one month of age. Neuropsychiatr Dis Treat 2013; 9: 295-306. [CrossRef] [PubMed]

Dahlin MG, Wide K, Ohman I. Age and comedications influence levetiracetam pharmacokinetics in children. Pediatr Neurol 2010; 43(4): 231-5. [CrossRef] [PubMed]

Douglas-Hall P, Dzahini O, Gaughran F, Bile A, Taylor D. Variation in dose and plasma level of lamotrigine in patients discharged from a mental health trust. Ther Adv Psychopharmacol 2017; 7(1): 17-24. [CrossRef] [PubMed]

Gidal BE, Anderson GD, Rutecki PR, Shaw R, Lanning A. Lack of an effect of valproate concentration on lamotrigine pharmacokinetics in developmentally disabled patients with epilepsy. Epilepsy Res 2000; 42(1): 23-31. [CrossRef] [PubMed]

Hussein Z, Posner J. Population pharmacokinetics of lamotrigine monotehrapy in patients with epilepsy: retrospective analysis of routine monitoring data. Br J Clin Pharmacol 1997; 43(5): 457-65. [CrossRef] [PubMed]

Jacob S, Nair AB. An Updated Overview on Therapeutic Drug Monitoring of Recent Antiepileptic Drugs. Drugs R D 2016; 16(4): 303-16. [CrossRef] [PubMed]

Janković S. Where next for antiepileptic therapeutic drug monitoring? Vojnosanit Pregl 2019; 76(10): 1071-6. [CrossRef]

Jarvie D, Mahmoud SH. Therapeutic Drug Monitoring of Levetiracetam in Select Populations. J Pharm Pharm Sci 2018; 21(1s):149s-76s. [CrossRef] [PubMed]

Karatza E, Markantonis SL, Savvidou A, Verentzioti A, Siatouni A, Alexoudi A, et al. Pharmacokinetic and Pharmacodynamic modeling of levetiracetam: investigation of factors affecting the clinical outcome. Xenobiotica 2020; 50(9): 1090-100. [CrossRef] [PubMed]

Landmark CJ, Johannessen SI, Patsalos PN. Therapeutic drug monitoring of antiepileptic drugs: current status and future prospects. Expert Opinion on Drug Metabolism & Toxicology 2020; 16(3): 227-38. [CrossRef] [PubMed]

Linder C, Wide K, Walander M, Beck O, Gustafsson LL, Pohanka A. Comparison between dried blood spot and plasma sampling for therapeutic drug monitoring of antiepileptic drugs in children with epilepsy: A step towards home sampling. Clin Biochem 2017; 50(7-8): 418-24. [CrossRef] [PubMed]

Málaga I, Sánchez-Carpintero R, Roldán S, Ramos-Lizana J, García-Peñas JJ. New anti-epileptic drugs in Paediatrics. An Pediatr (Barc) 2019; 91(6): 415. [CrossRef] [PubMed]

Marvanova M. Pharmacokinetic characteristics of antiepileptic drugs (AEDs). Ment Health Clin 2016; 6(1): 8-20. [CrossRef] [PubMed]

May TW, Rambeck B, Jurgens U. Serum concentrations of Levetiracetam in epileptic patients: the influence of dose and co-medication. Ther Drug Monit 2003; 25(6): 690-9. [CrossRef] [PubMed]

Park KM, Kim SE, Lee BI. Antiepileptic Drug Therapy in Patients with Drug-Resistant Epilepsy. J Epilepsy Res 2019; 9(1):14-26. [CrossRef] [PubMed]

Patsalos PN, Berry DJ, Bourgeois BFD, Cloyd JC, Glauser TA, Johannessen SI, et al. Antiepileptic drugs - best practice guidelines for therapeutic drug monitoring: a position paper by the subcommission on therapeutic drug monitoring. ILAE Commission on Therapeutic Strategies. Epilepsia 2008; 49(7): 1239-76. [CrossRef] [PubMed]

Patsalos PN, Spencer EP, Berry DJ. Therapeutic Drug Monitoring of Antiepileptic Drugs in Epilepsy: A 2018 Update. Ther Drug Monit

Pellock JM, Glauser TA, Bebin EM, Fountain NB, Ritter FJ, Coupez RM, et al. Pharmacokinetic study of levetiracetam in children. Epilepsia 2001; 42(12): 1574-9. [CrossRef] [PubMed]

Perucca E, Johannessen S. The ideal pharmacokinetic properties of an antiepileptic drug: how close does levetiracetam come? Epileptic Disord 2003; 5 (1): S17-26. [CrossRef] [PubMed]

Posner J, Holdich T, Crome P. Comparison of lamotrigine pharmacokinetics in young and elderly healthy volunteers. J Pharm Med 1991; 1: 121-8.

Reimers A, Berg JA, Burns ML, Brodtkorb E, Johannessen SI, Johannessen Landmark C. Reference ranges for antiepileptic drugs revisited: a practical approach to establish national guidelines. Drug Des Devel Ther 2018; 12:271-80. [CrossRef] [PubMed]

Reimers A, Sjursen W, Helde G, Brodtkorb E. Frequencies of UGT1A4*2 (P24T) and *3 (L48V) and their effects on serum concentrations of lamotrigine. Eur J Drug Metab Pharmacokinet 2016; 41(2): 149-55. [CrossRef] [PubMed]

Reimers A, Skogvoll E, Sund JK, Spigset O. Lamotrigine in childern and adolescents: the impact of age on its serum concentrations and on the extent of drug interactions. Eur J Clin Pharmacol 2007; 63(7): 687-92. [CrossRef] [PubMed]

Sarfaraz S, Jamil A, Yousuf M, Nisar A, Mand H, Tirmizi M. Practice of Therapeutic Drug Monitoring with Multiple Regimes in Paediatrics. J Pharmacol Rep 2017; 2:3.

Stefan H, Feuerstein TJ. Novel anticonvulsant drugs. Pharmacol Ther 2007; 113(1): 165-83. [CrossRef] [PubMed]

Steinhoff BJ, Staack AM. Levetiracetam and brivaracetam: a review of evidence from clinical trials and clinical experience. Ther Adv Neurol Disord 2019; 12: 1756286419873518. [CrossRef] [PubMed]

Toublanc N, Sargentini-Maier ML, Lacroix B, Jacqmin P, Stockis A. Retrospective population pharmacokinetic analysis of levetiracetam in children and adolescents with epilepsy: dosing recommendations. Clin Pharmacokinet 2008; 47(5): 333-41. [CrossRef] [PubMed]

Verrotti A, Iapadre G, Di Donato G, Di Francesco L, Zagaroli L, Matricardi S, et al. Pharmacokinetic considerations for anti-epileptic drugs in children. Expert Opin Drug Metab Toxicol 2019;15(3):199-211. [CrossRef] [PubMed]

Weintraub D, Buchsbaum R, Resor SR, Hirsch LJ. Effect of Antiepileptic Drug Comedication on Lamotrigine Clearance. Arch Neurol 2005; 62(9): 1432-6. [CrossRef] [PubMed]

Objavljeno
2024/07/03
Rubrika
Originalni rad