Značaj komorbiditeta paničnog poremećaja i somatskih bolesti
Sažetak
Uvod: U medicinskoj praksi uopšte, komorbidnost mentalnih i somatskih bolesti je veoma česta. Cilj ovog rada je da ukaže na važnost holističkog pristupa i diferencijalne dijagnostike uz kompletne dijagnostike procedure svih somatskih simptoma kod pacijenta, uzimajući u obzir i doživljaj paničnog poremećaja u odnosu na postojanje somatskih simptoma.
Metode:Istpitivanje je obavljenou službi psihijatrije OB Šabac u Šapcu, u periodu od 01.03.2017. do 31.05.2017. godine, analizom dobijenih rezultata praćenjem 48 bolesnika sa osnovnom dijagnozom paničnog poremećaja (F41.0).Ispitivanje je rađeno na osnovu anamneze i kliničke slike bolesti i upotrebom testa – Bekov inventar anksioznosti za procenu paničnog poremećaja, a odgovori su davani po sistemu Likertove skale. Somatski simptomi napada panike, su obrađeni Spirmanovom analizom korelacije u okviru grupa simptoma koji su klasifikovani po telesnim sistemima, a statistička značajnost korelacione analize je procenjena na nivou 0,05. Konsultativni pregledi specijalista somatske medicine uz dijagnostičke procedure iz potrebnih oblasti.
Rezultati:Analizom demografskih karakteristika bolesnika obuhvaćenih ispitivanjem rezultati ukazuju da se somatski simptomi paničnog napada češće javljaju kod žena 64,52%, kod bolesnika koji su u bračnoj zajednici 56,25% i koji su radno angažovani 39,58%. Prosečna starost ispitanika u uzorku je bila 33,3 godine.Učestalost telesnih simptoma napada panike ukazuje da su najučestaliji kardiološki simptomi 97,92%, simptomi respiratornog sistema 95,83%, poremećaji ravnoteže 81,25% i gastroenterološke smetnje 77,08%.Simptom preskakanja srca ima statistički značajnu korelaciju sa simptomom lupanja ili ubrzanog rada srca,ali ne i sa ostalim simptomima iz ove grupe, dok svi simptomi respiratornih igastroenteroloških tegoba pokazuju međusobnu statistički značajnu korelaciju.Simptomi koji upućuju na neuro-otološke tegobe pokazali su statistički značajnu korelaciju, izuzev simptoma nesvestice i nestabilnosti.
Zaključak:Značajne korelacije somatskih simptomapo sistemima kod napada panike, uz rano otkrivanje paničnog poremećaja i adekvatno lečenje, isključuju dugotrajne dijagnostičke procedure i ekonomska iscrpljivanja u cilju potvrde ili isključivanja somatskog oboljenja. Ne treba zanemariti detaljnu obradu pacijenta u odnosu na telesne tegobe i pored toga što ima psihičke simptome ili je psihijatrijski pacijent.
Ključne reči: komorbiditet, panični poremećaj, anksioznost, napad panike, somatske bolesti.Reference
Peiris AN, Oh E, Diaz S. Psychiatric Manifestation of Thyroid Disease. Southern Medical Journal 2007;vol.100(8):773.
Fagiolini A, Gorraci A. Trhe effects of undertreated chronic medical illness in patients with severe mental disorders. J.Clin. Psychiatry 2009;70 Suppl 3:22-9.
Fleischhacker WW, Cetkovich-Bakmas M, De Hert M, Hennekens CH, Lambert M, Leucht S, Maj M, McIntyre RS, Naber D, Newcomer JW, Olfson M, Osby U, Sartorius N, Lieberman JA.Comorbid somatic illness in patient with severe mental disorders:clinical, policy,and researchchallenges.J.Clin.Psychiatry 2008;69(4):514-9.
Lynch P, Galbraith KM. Panic in the emergency room. Can J Psychiatry 2003;48:361-6
Galaverni E, Pozo Navarro P. Bellini M. A survey of panic symptoms in a primary care setting. Aten Primaria. 2005;36(6):312-6.
Roy-Byrne P, Russo J, Dugdale DC, Lessler D, Cowley D, Katon W. Undertreatment of panic disorder in prymary care: role of patient and physician characteristcs. J Am Board Pharm Pract 2002; 15:443-50.
Meuret AE, White KS. Ritz T, Roth WT, Hofmann SG, Brown T A. Panic attack symptom dimensions andtheir relationship to illness characteristics in panicdisorder. J Psychiatr Res 2006;40(6):520-7.
Kaplan, H. I., Sadock, B. J. Priručnik kliničke psihijatrije, Naklada Slap, Jastrebarsko, 1998.
World Health Organization. The ICD-10 Classification of mental and behavioral disordes. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva; 1992. (Serbian).
Scupi BS, Maser JD, Uhde TW. The National Institute of Mental Health Panic Questionare: an assessment for assessing clinical characteristics of panic disorder. J Nerv Ment Dis. 1992;180:566-72.
Marić J. Klinička psihijatrija, Beograd, 1998; 164-167; 175-178.
Kecmanović D. Psihijatrija II tom, Medicinska knjiga Beograd-Zagreb 1989; 1086-1094
Latas, M., Starčević, V. 1999: Engrami, 21,3-4: 63-70.
Erić Lj. Agorafobija, Beograd, 1996; 15-17; 62-69
Ackerman DL, Greenland S. Multivariate meta-analysis of controlled drug studies
Jašović-Gašić M., Damjanović A., Marić N., Miljević Č., Đurić D., Antidepresivi, Beograd 2006.