VARIJACIJE INCIDENCE KOLOREKTALNOG KARCINOMA U OKRUZIMA U SRBIJI

Vasilije Antić

doi:10.5937/mckg48-5229

Vasilije Antić Klinika za Internu medicinu, klinički centar Kragujevac, Kragujevac, Srbija

DOI: https://doi.org/10.5937/mckg48-5229

Sažetak

Prethodne studije ukazuju na značajne varijacije u stopama kolorektalnog karcinoma u svetu između zemalja, ali i pojedinim regionima u okviru iste zemlje. Razlike u incidenci kolorektalnog karcinoma mogu da budu posledica poznatih faktora rizika i aktivnih mera jedne zemlje kroz programe skrininga. Cilj rada je bio da prikaže razlike u incidenci kolorektalnog karcinoma između različitih okruga u Srbiji. U ovom radu su korišćeni najnoviji podaci o incidenci i mortalitetu kolorektalnog karcinoma u svetu koji su dostupni Međunarodnoj Agenciji za Istraživanje kancera (IARC) kao i najnoviji objavljeni podaci Instituta za javno zdravlje Srbije “Milan Jovanović Batut”. U radu su predstavljene standardizovane stope prema godinama incidence kolorektalnog karcinoma u okruzima u Srbiji u 2010.godini. Pokazano je da Srbija ima jednu od najviših stopa incidence kolorektalnog karcinoma u svetu kod muškaraca. Najviše stope incidence kolorektalnog karcinoma u Srbiji su nađene u okruzima koji su ekonomski razvijeniji od ostalih. Razlika u incidenci kolorektalnog karcinoma može da bude posledica poznatih faktora rizika koji idu sa takozvanom “vesternizacijom”, kao što su ishrana bogata visoko kalorijskom hranom, gojaznost, fizička neaktivnost, pušenje. Podaci ukazuju da je u Srbiji, posebno u okruzima sa visokom stopom incidence kolorektalnog karcinoma, potrebno primeniti neki od skrinig programa za ranu detekciju, ali i javno zdravstvenih mera za promenu životnih navika koje su udružene sa pojavom kolorektalnog karcinoma.

Biografija autora

Vasilije Antić, Klinika za Internu medicinu, klinički centar Kragujevac, Kragujevac, Srbija

Spec. Gastroenterolog

Asistent na predmetu Interna medicina odsek Gastroenterologija

Reference

Parkin DM, Bray F, Ferlay J, Pisani P. Global cancer statistics, 2002. CA Cancer J Clin. 2005;55:74–108.

International Agency for Research on Cancer (IARC). GLOBOCAN 2008. Estimated Cancer Incidence, Mortality and Prevalence Worldwide in 2008.Database. Available at: http://www-dep.iarc.fr/. Accessed November 15, 2013.

Parkin DM. International variation. Oncogene. 2004;23:6329–6340.

Center MM, Jemal A, Ward E. International trends in colorectal cancer incidence rates. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2009;18: 1688–1694.

Melissa M. Center, MPH1; Ahmedin Jemal, PhD2; Robert A. Smith, PhD3; Elizabeth Ward, PhD4.Worldwide Variations in Colorectal Cancer CA Cancer J Clin 2009;59:366–378.

Giovannucci E. Modifiable risk factors for colon cancer. Gastroenterol Clin North Am.2002;31:925–943.

Botteri E, Iodice S, Bagnardi V, et al. Smoking and colorectal cancer: a meta analysis. JAMA. 2008;300:2765–2778.

Popkin BM. The nutrition transition: an overview of world patterns of change. Nutr Rev. 2004;62:S140–S143.

Popkin BM. The nutrition transition in low-income countries: an emerging crisis. Nutr Rev.1994;52:285–298.

Dragan Miljus, MD, M. Sc. Snezana Zivkovic, MD Snezana Plavsic, MD, et al. Cancer incidence and mortality in central Serbia 2010. In Cancer registry of central Serbia. REPORT No. 12. Beograd 2012. Institute of Public Health of Serbia “ Dr Milan Jovanović - Batut” - Department for Prevention and Control of Non communicable Diseases.

Knai C, Suhrcke M, Lobstein T. Obesity in Eastern Europe: an overview of its health and economic implications. Econ Hum Biol. 2007;5:392–408.

Kono S. Secular trend of colon cancer incidence and mortality in relation to fat and meat intake in Japan. Eur J Cancer Prev. 2004;13:127–132.

Mackay J, Amos A. Women and tobacco. Respirology. 2003;8:123–130.

Frezza EE, Wachtel MS, Chiriva-Internati M. Influence of obesity on the risk of developing colon cancer. Gut. 2006;55:285–291.

Pischon T, Boeing H, Hoffmann K, et al. General and abdominal adiposity and risk of death in Europe. N Engl J Med 2008;359:2105–20.

Giovannucci E. Modifiable risk factors for colon cancer. Gastroenterol Clin North Am 2002;31:925–43.

Popkin BM. The nutrition transition in low-income countries: an emerging crisis. Nutr Rev 1994;52:285–98.

Melissa M. Center, Ahmedin Jemal and Elizabeth Ward. International Trends in Colorectal Cancer Incidence Rates. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2009;18:1688-1694.

Levin B, Lieberman DA, McFarland B, et al. Screening and surveillance for the early detection of colorectal cancer and adenomatous polyps, 2008: a joint guideline from the American Cancer Society, the US Multi- Society Task Force on Colorectal Cancer, and the American College of Radiology. CA CancerJ Clin. 2008;58:130–160.