Medicinski časopis

Uticaj anksioznosti na samoprocenu oralnog zdravlja među studentima medicine

2025-12-30T06:56:03+01:00

Uvod: Oralno zdravlje može na mnogo načina uticati na mentalno zdravlje, i obrnuto. Anksioznost značajno utiče na oralno zdravlje i može dovesti do bolesti desni, karijesa, suvih usta i bruksizma, kao i do loših navika u održavanju oralne higijene. Ciljevi naše studije bili su da se ispita prevalenca anksioznosti među studentima medicine i da se utvrdi uticaj anksioznosti na navike u oralnom zdravlju i samopercepciju oralnog zdravlja.

Metode: Ova studija je sprovedena kao studija preseka. Obuhvatila je studente medicine sa Fakulteta medicinskih nauka Univerziteta u Kragujevcu, Srbija. Za kvantifikaciju nivoa anksioznosti korišćena je Zungova skala samoprocene anksioznosti (SAS), a za procenu samopercepcije oralnog zdravlja korišćen je Upitnik o oralnom zdravlju za odrasle. Podaci su analizirani pomoću SPSS softvera, hi-kvadrat test je korišćen za utvrđivanje korelacije između kategorijalnih varijabli, a Bonferoni analiza za precizno određivanje značajnosti između grupa.

Rezultati: Procena samopercepcije anksioznosti pokazala je da 39% studenata ima simptome anksioznosti. Utvrđena je značajna pozitivna korelacija između anksioznosti i pola, kao i samopercepcije stanja desni. Značajna negativna korelacija utvrđena je između anksioznosti i stida zbog zuba, izbegavanja osmeha i korišćenja konca za zube. Post hoc Bonferoni analizom utvrđeno je da žene češće ispoljavaju anksioznost nego muškarci, da je bolje zdravlje desni povezano sa nižim nivoom anksioznosti, da je osećaj neprijatnosti zbog zuba ili izbegavanje osmeha povezan sa višim nivoom anksioznosti, a neočekivano, korišćenje zubnog konca bilo je češće među studentima sa anksioznošću.

Zaključak: Uticaj anksioznosti na oralno zdravlje nije dovoljno prepoznat. Otkrili smo visoku prevalencu anksioznosti među studentima medicine i utvrdili povezanost sa određenim aspektima oralnog zdravlja. Studenti medicine predstavljaju ranjivu grupu i programi promocije i prevencije bi trebalo da budu dostupniji.

Efekti žučnih soli i himekromona na recidiv žučnih kamenaca kod odraslih pacijenata nakon laparoskopske holecistolitotomije

2025-12-30T06:56:03+01:00

Given the priority of organ preservation in modern surgery, optimising postoperative treatment, particularly following the removal of gallstones while preserving the gallbladder, is highly relevant. This study aimed to evaluate the effectiveness of comprehensive medical support in restoring gallbladder functionality and preventing the recurrence of gallstone disease (GSD) after organ-preserving cholecystolithotomy. The study was retrospective in design, covering the period from 2018 to 2024, and was conducted at a medical centre in Almaty, Kazakhstan, a country with a high prevalence of GSD. It included 115 patients aged 18 to 65 years who underwent cholecystolithotomy. Of these, 98 patients remained under dynamic observation for a specified follow-up period. Postoperative pharmacotherapy comprised ursodeoxycholic and taurodeoxycholic acids, hymecromone, broad-spectrum antibiotics to prevent infectious complications, analgesics for pain management, antispasmodics to relieve biliary tract spasms, and other medications, with dosages adjusted individually based on the patients’ conditions. To monitor gallbladder status and evaluate treatment effectiveness, ultrasound examinations (US) were performed preoperatively, postoperatively, and periodically during the observation period. The comprehensive assessment also included a general urine analysis conducted before and after surgery. The results of US indicated that complex drug therapy facilitated the normalisation of gallbladder wall size and thickness, as well as improved contractile function. Long-term follow-up revealed that 98.6% of patients retained normal gallbladder contractility, the recurrence rate of cholelithiasis was only 0.07%, and sludge formation was observed in 8.9% of cases. In conclusion, complex pharmacotherapy following cholecystolithotomy with gallbladder preservation is an effective approach for restoring organ function, preventing recurrent stone formation, and enhancing patients’ quality of life. The data obtained from this study can inform the development of clinical guidelines for the postoperative management of patients following gallstone removal with organ preservation.

Procena indikatora obrazovanja dece u Srbiji sa implikacijama na zdravstvenu pismenost

2025-12-30T06:56:04+01:00

Uvod: Pristup osnovnom obrazovanju je osnovno pravo svakog deteta. Cilj rada je da se proceni status udela dece zvaničnog uzrasta za osnovnu školu koja nisu upisana u školu i razlike po polu, kao i dece upisane u predškolsko obrazovanje, u Srbiji, tokom perioda od 15 godina.

Metod: Istraživanje je sprovedeno kao opservaciono-epidemiološka studija. Indikatori analizirani u ovom istraživanju su „Udeo dece zvaničnog uzrasta za osnovnu školu koja nisu upisana u školu“ i indikator „Bruto stopa upisa u predškolsko obrazovanje“, period posmatranja od 2006. do 2021. godine.

Rezultati: Prosečan procenat muške dece van osnovnog školskog obrazovanja bio je 2,18%, dok je procenat ženske dece bio 2,14%. Najniži procenat je zabeležen 2006. godine, a najveći porast 2010. godine. Linearna regresija je pokazala pozitivan trend za oba pola. Postojala je značajna razlika u procentu dečaka i devojčica van osnovnog školskog obrazovanja u Srbiji. U proseku, skoro 60% dece je bilo upisano u predškolske ustanove u Srbiji, i ovaj porast je pokazao značajan pozitivan trend tokom posmatranog vremena.

Zaključak: Srbija se nalazi na raskrsnici gde bi kontinuirani napredak u obrazovanju mogao dovesti do značajnih poboljšanja u zdravstvenoj pismenosti i ravnopravnosti. Rešavanje postojećih razlika ciljanim i inkluzivnim obrazovnim politikama biće neophodno ne samo za postizanje obrazovne pravde već i za izgradnju zdravijeg i informisanijeg društva.

Uloga neurotrofina u akutnom koronarnom sindromu prognostička i dijagnostička vrednost novih biomarkera

2025-12-30T06:56:04+01:00

Akutni koronarni sindrom (AKS) predstavlja vodeći uzrok morbiditeta i mortaliteta širom sveta. Iako su postojeći dijagnostički i prognostički biomarkeri unapredili lečenje pacijenata, i dalje postoji potreba za novim, specifičnijim markerima koji bi omogućili precizniju stratifikaciju rizika i individualni pristup u lečenju. Neurotrofini predstavljaju porodicu proteina esencijalnih za preživljavanje i funkciju neurona. Poslednjih godinna sve više se prepoznaje njihova uloga u bolestima kardiovaskularnog sistema. Cilj ovog revijalnog rada je da predstavi aktuelna saznanja o ulozi neurotrofina, prvenstveno BDNF-a i NGF-a, u patofiziologiji AKS-a, kao i da proceni njihov potencijal kao novih dijagnostičkih i prognostičkih biomarkera. Analizirane studije ukazuju na značajne promene u nivoima neurotrofina tokom AKS-a, povezujući ih sa ishemijom, reperfuzionom povredom, inflamacijom i remodelovanjem miokarda. Postoje dokazi da povišeni ili sniženi nivoi određenih neurotrofina mogu predvideti kratkoročne i dugoročne ishode kod pacijenata sa AKS-om. Dalja istraživanja, posebno velike multicentrične studije, neophodna su kako bi se potvrdila vrednost određivanja neurotrofina u AKS kao značajnog biomarkera u praksi.

Lejomiom Daglasovog prostora

2025-12-30T06:56:04+01:00

Lejomiomi (miom , fibromiom ili fibroid) su benigni tumori glatkih mišićnih ćelija. Predominantno su lokalizovani su u tijelu materice, ali se mogu razviti i u širokom ligamentu, jajnicima, cerviksu, Duglasovom prostoru i okruglom ligamentu. Njihova učestalost iznosi od 5,4 do 77%, u zavisnosti od ispitivane populacije ili primijenjene dijagnostičke tehnike. Najveći broj lejomioma su asimptomatski, ali se mogu prezentovati širokim spektrom simptoma. Liječenje obuhvata medikamentozno i hirurško liječenje.

Prikazana je pacijentkinja s lejomiomom Duglasovog prostora je koegzistirao s lejomiomima tijela materice. Osim intenzivnog bola u donjem dijelu stomaka ona nije imala druge simptome. Ultrazvučnim pregledom abdomena, transvaginalnim ultrazvučnim pregledom i kompjuterskom tomografijom u pacijentkinje se ustanovila uvećana, miomatozno izmjenjena materica i tumorska promjena na desnom jajniku. U opsežnom operativnom zahvatu odstranjena je materica i oba jajovoda. Konačna dijagnoza tumorske promjene u Duglasovom prostoru, koja je inicijalno smatrana potencijalno malignim tumorom desnog jajnika, utvrđena je patohistološkim pregledom nakon operativnog zahvata.

Lejomiomi su relativno česti dobroćudni tumori tijela materice. Njihova rana dijagnoza prilikom ginekološkog pregleda omogućava pravovremeno liječenje kojim se izbjegava histerektomiju i održava plodnost. Lejomiomi atipičnih lokalizacija imaju nisku incidenciju i nejasnu kliničku sliku i njihova konačna dijagnoza predominantno se postavlja postoperativno.