Medical Journal of Montenegro

Inflamacija u patogenezi aneurizme abdominalne aorte

Janja Raonić — 2015-12-12

Uvod : Aneurizma abdominalne aorte (AAA) je jedno od najznačajnijih vaskularnih oboljenja. Najviše su zastupljene aterosklerotske AAA. Ateroskleroza se tradicionalno smatrala centralnim procesom u patogenezi ove bolesti. Savremena istraživanja upućuju na nedostatke tradicionalne teorije.

Cilj: Utvrditi prisustvo inflamacije i evaluirati njen značaj u patogenezi AAA.

Materijal i metode : U ovoj retrospektivnoj histopatološkoj studiji, tipa slučaj-kontrola, ispitivano je 30 uzoraka aterosklerotskih AAA, a kao kontrola korišćeno je 30 uzoraka tkiva aterosklerotski izmijenjene abdominalne aorte. Pored rutinskog H/E bojenja primijenjena su imunohistohemijska (CD45 i CD68) bojenja. Morfometrijska analiza vršena je na 10 vidnih polja na uveličanju od 400 puta, a rezultat je izražen kao gustina ćelija (broj ćelija/mm²).

Rezulati: Ekstenzivan inflamatorni infiltrat prisutan je u cijelom zidu AAA. Upalni infiltrat dominantno čine CD45 imunoreaktivne ćelije. Inflamatorne ćelije nekada teže formiranju tercijernog limfnog organa. Gustina upalnih značajno je veća u uzorcima AAA u odnosu na kontrolne.

Diskusija: Nalaz daleko ekstenzivnijeg zapaljenja u zidu AAA i činjenica da svega 9-16% osoba sa aterosklerozom aorte razvije AAA neki su od argumenata koji potvrđuju da tradicionalna teorija o pategenezi AAA u nije tačna. Ćelijsku populaciju inflamatornog infiltrata AAA čine T i B limfociti, ali i plazmociti, dendritske i NK ćelije. Jednom aktiviran, inflamatorni infiltrat, produkuje različite leukotriene, citokine, imunoglobline i proteaze, uslovljavajući, degradaciju vaskularnog zida i apoptozu glatkih mišićnih ćelija. Okidač inflamacije nije jasan.

Zkaljučak: Značajno veća gustina upalnog infiltrata kod uzoraka AAA, u odnosu na kontrolne, ukazuje da ateroskleroza nije jedini proces koji oštećuje vaskularni zid i dovodi do formiranja aneurizme.

Ključne riječi: AAA, inflamacija

Uticaji antipsihotične terapije na kognitivna oštećenja kod poremećaja shizofrenog spektra

Jovo Đedović — 2015-12-05

Signifikantan stepen kognitivnog oštećenja je jedan od osnovnih elemenata kliničke slike psihotičnih poremećaja shizofrenog spektra i prema pojedinim autorima prisutan je i do 75% pacijenata sa ovim psihopatološkim sindromima.

Cilj istraživanja je da procijeni razlike u stepenu kognitivnog oštećenja, najprije između bolesnika tretiranih antipsihoticima prve i druge generacije, a zatim posebno da uporedi obije grupe sa psihijatrijski zdravom populacijom.

Materijal i metode: Sprovedeno je prospektivno, paralelno istraživanje, u kome je uzorak hospitalizovanih pacijenata i osoblja u Specijalnoj bolnici za psihijatriju Kotor testiran Montrealskom skalom kognicije (MoCA). Ukupni uzorak je sačinjavalo 66 ispitanika i podijeljen je na četiri podgrupe: 1. Pacijenti sa terapijom antipsihotika prve generacije; 2. Pacijenti sa terapijom antipsihotika druge generacije; 3. Pacijenti sa kombinovanom terapijom antipsihotika; 4. Zdrava (kontrolna) grupa.

Rezultati:. Sve tri grupe pacijenata su imale statistički značajno niže prosječne rezulatate ukupnog MoCA skora u poređenju sa zdravom populacijom Činjenica da je kod 83.7% pacijenata je dijagnostikovan signifikantan stepen kognitivne lezije (skor manji od 26), govori u prilog visoke senzitivnosti MoCA testa u detekciji kognitivnih oštećenja kod psihotičnih poremećaja shizofrenog spektra. Osim toga, dobijen je statistički značajno niži rezultat MoCA skora u grupi pacijenata sa terapijom antipsihotika prve generacije u odnosu na grupu pacijenata sa terapijom antipsihotika druge generacije.

Zaključak: Mehanizmi eksplanacije ovih rezultata mogu biti dodatno rasvjetljeni daljim istraživanjima na većim uzorcima pacijenata koje bi ispitalo moguću korelaciju između stepena izraženosti ekstrapiramidne simptomatologije, administracije antiholinergika i stepena kognitivnih oštećenja.

Uticaj atrijalne fibrilacije na prognozu bolesnika sa ishemijskim moždanim udarom

Mirha S Hasanbegović — 2015-12-10

UVOD: Atrijalna fibrilacija je među glavnim faktorima rizika nastanka ishemijskog MU. Prevalenca joj progresivno raste s godinama.

MATERIJAL I METODE: Retrospektivna studija je izvedena na 778 slučajeva MU liječenih u periodu od januara 2014. do januara 2014. godine na Internom odjeljenju Opšte bolnice Pljevlja.

REZULTATI: Od ukupno 778 pacijenata liječenih od MU na Internom odjeljenju Opšte bolnice Pljevlja, 637(81,9%) je bilo ishemijskog tipa. Prosjek godina starosti u grupi pacijenata sa ishemijskim MU je bio 72,68 ± 9,075. Pacijenti stariji od 65 godina u većem procentu su imali MU(84%) nego pacijenti mlađi od 65 godina (74,4%). Hi kvadrat test je pokazao statistički značajnu vezu između starosti I ishemijskog MU (p꞊0,004; p˂0,05). Jačina uticaj je srednje jaka, Fi꞊0,103. Pacijenti stariji od 65 godina u većem procentu su imali AF (njih 23,3%) poređeno sa mlađima od 65 godina (12,8%). Prosjek godina života pacijenata sa AF je bio statistički značajno veći od onih bez AF (p꞊0,003; p˂0,05; Fi꞊-0,107). Ukupno 174 pacijenta ove studije je umrlo prije otpusta. Hi kvadrat test nezavisnosti je pokazao statistički značajnu vezu između prisustva AF I letalnog ishoda pacijenata (p꞊0,015; p˂0,05).

ZAKLJUČAK: Pacijenti sa MU udruženim sa AF su u visokom riziku od nastajanja smrtnog ishoda. Primarna prevencija u smislu njenog prepoznavanja I adekvatnog zbrinjavanja imaju ključnu ulogu u spriječavanju nastanka MU kao njene komplikacije.

The importance of oral health behavior of children for their oral health

Ivana Andjelic — 2015-12-06

Introduction. Health culture is an integral part of generalculture and health education plays an important role in maintaining health of individuals.

Aim.The main objective of this study is to determine the influence of oral health behavior of schoolchildren aged 12 to 14 on their oral health.

Method.The survey was conducted during the period from the end of January to April 2015 at Drago Milovic Elementary School in Tivat. The survey instrument was a questionnaire and it consisted of 36 closed-ended questions. Assessment of oral health was carried out under natural light with dental mirror and probe according to WHO recommendations. The parameter used to assess the state of oral health was DMFTindex. In addition, the assessment of oral hygiene was conducted using soft debris index according to Green-Vermillion.

Results.The majority of students stated that they lack knowledge regarding the effectiveness of fluoride toothpaste (69.4%).It was found that the lowest incidence of caries occurred among those students who think that teeth should be brushed after every meal, and the highest incidence of this diagnosis occurred in respondents who think that teeth should be brushed once a day. DMFTindex for study population was 1.87 while Green-Vermillion soft debris score of oral hygiene was 2 in largest number of students(49.5%).Conclusion.Looking at the results it can be concluded that dental care in this area does not significantly affect the improvement of oral health in children.

Key words: students, oral health, health education, DMFTindex, Green-Vermillion index

Low dose CT in detection of lung cancer –preliminary raport

Dijana Račeta-Mašić — 2015-12-07

Lung cancer is the most common cause of cancer death worldwide. Every year in the world more people dies from lung cancer. Approximately 300 people in the Montenegro are diagnosed with lung cancer each year . Success in the treatment can be achieved by implementing screening programs.

From November 2013 through November 2014, a total of 120 asymptomatic men and women older than 50 with at least a 20 pack-year history of smoking were randomly assigned to undergo LDCT lung cancer screening. In 26% (32 individuals), one or more pulmonary nodules were detected. In our study low dose CT found asymptomatic lung cancer in 3.3% of scanned patients at one year into our study. We ordered biopsy for four nodules with malignant characteristic The rest of the nodules showed no enlargement during a follow-up period of 24 months and were presumed non-malignant.

In conclusion, in the current study, low-dose spiral CT was feasible for depicting small lung cancers by using a simple algorithm based on the size and attenuation of detected nodules to guide invasive procedures.

Prevalenca pušenja među mladima i faktori koji na nju utiču

Maja Raičević — 2015-12-10

Uvod: Početak upotrebe duvana veže se za doba adolescencije i predstavlja jedan od načina na koji mladi ljudi pokušavaju da budu prihvaćeni od strane vršnjaka i dokažu svoju autonomiju.

Cilj: Ovo istraživanje je imalo za cilj da ispita učestalost upotrebe duvanskih proizvoda među mladima, ali i njihovo znanje i stavove u vezi sa pušenjem, kao i faktore koji utiču na pušački status pojedinca.

Materijali i metode: Istraživanje je sprovedeno u periodu između decembra 2014. godine i marta 2015. godine, i njime je obuhvaćen 601 učenik prvog razreda dvije srednje škole u Podgorici.

Rezultati: Istraživanje je pokazalo da je među ispitanicima trenutno 9,2% pušača. Da su nekada u životu pokušali odnosno probali da puše cigarete, makar jedan dim, navelo je 37,9% ispitanika. Da bi sigurno ili vjerovatno probali neki duvanski proizvod ukoliko im to ponudi najbolji drug ili drugarica, navelo je 7,9% trenutnih nepušača. Povezanost između pušačkog statusa učenika i činjenice da li su edukovani o štetnosti upotrebe duvanskih proizvoda je statistički značajna, što je slučaj i sa pušačkim statusom roditelja, odnosno prijatelja, i pušačkog statusa mlade osobe.

Zaključak: Među učenicima prvog razreda srednjih škola u Podgorici skoro svaki deseti učenik je pušač, dok je skoro dvoje od petoro učenika nekada u životu probalo cigarete i povuklo barem jedan dim. Faktori prepoznati kao oni koji utiču na pušački status pojedinca su nivo znanja o štetnosti upotrebe duvanskih proizvoda, pušački status roditelja ali i broj pušača u krugu najbližih prijatelja.