STO TRIDESET PET GODINA POSTOJANJA BOLNICE ĆUPRIJA I UVOD U OBELEŽAVANJE PEDESETOGODIŠNJICE OSNIVANJA SLUŽBE PATOLOGIJE I SUDSKE MEDICINE OPŠTE BOLNICE – ĆUPRIJA
Sažetak
Kada je Srbija,u decembru mesecu 1838.godine,dobila novi Ustav,odmah je počelo da se radi na organizovanju sanitetske službe. Po tom Ustavu, upravljanje sanitetskom sluzbom pripadalo je Ministarstvu unutrašnjih poslova, a upravljanje školama i bolnicama-Ministarstvu prosvete i crkvenih poslova. Ćupriji, kao sedištu Okruga ćuprijskog od 1835.godine, pripadalo je da ima i svog stalnog okružnog fizikusa koji bi obavljao rad i stručni nadzor zdravstvene službe u celom Okrugu ćuprijskom (Srez despotovački, paraćinski i resavski).
U Ćupriji je do I svetskog rata bilo ukupno 20 okružnih fizikusa. Početkom 1839.godine postavljen je za lekara Ćuprijskog garnizona konjice dr.Karl Beloni, koji je, još iste godine po svom dolasku, osnovao malu garnizonu bolnicu. Na čelu državne komisije sa dr.Aćimom Medovićem (koji je bio i predsednik Srpskog lekarskog društva) donesen je 1879. i 1881.godine ”Zakon o uređenju sanitetske struke i o očuvanju narodnog zdravlja”.Dr.Mladen Janković, inspektor Sanitetskih zavoda, postupajući po predhodnom naredjenju, došao je u Ćupriju 26.avgusta 1881.godine i na Vašaristu je pronašao baraku. Posle njenog renoviranja i opremanja, mogla je da primi 20 bolesnika, IZVRŠENO JE OTVARANJE OKRUŽNE BOLNICE U ĆUPRIJI 7.AVGUSTA (po starom kalendaru) 1881.GODINE. Kasnije je, na novoj lokaciji gde se i sada nalazi, izgrađena glavna bolnička zgrada koju je komisija primila 11.septembra 1906.godine, a svečano useljenje je obavljeno 29.oktobra 1906.godine.
Odsek za patolosku anatomiju, pato-histologiju i sudsku medicinu u Ćuprijskoj bolnici osnovan je u 1968.godini, sa smestajem u prostorijama bivšeg Dispanzera za dečje bolesti. Osnivač odseka je bio Dr.Bratislav Glavičić prvi specijalista patolog za čitavo Pomoravlje.
Ključne reči: Cuprija (Ćuprija), District hospital (Opšta bolnica), Department of Pathology(Služba patologije), county physician(okružni lekar), pathologist(patolog)Reference
Mitić B, Zdravstveni centar u Ćupriji-od prvih lekara do današnjih dana,Zdravstveni centar u Ćupriji i Podružnica Srpskog lekarskog drustva”Pomoravlje”Cuprija;Cuprija 2005.god.160-161(I-XII)
I-1;Stanojevic V. Likovi i dela istaknutih lekara u Srbiji pre osnivanja Srpskog lekarskog društva,Spomenica,Srpsko lekarsko drustvo,Beograd,1972.22-30
I-3;Arhiv Srbije,Beograd,Kneževa kancelarija,XXI-1469;XXI-1526
I-8;Đorđević T.cit.delo,207,21;Mihajlović V.Iz istorije saniteta u obnovljenoj Srbiji 1840-1860,Beograd 1951,435.
I-11;Mihailović V.iz istorije saniteta u obnovljenoj Srbiji,Beograd 1922,439-440
I-15;Dragić M. Evgenije Branovački,okruzni fizikus u Ćupriji, Arhiv za istoriju zdravstvene kulture Srbije, Beograd,1971,107-108
I-19;Srpski arhiv,Beograd,6,1896,358;1,1897,43;1898,31,260
II-2;Katic R. Srpska medicina od IX do XII veka,Srpska akdemija nauka, Beograd 1967,98; Narodna biblioteka, Beograd, Katalog br.8; Petkovic V. Manastir Ravanica, Beograd, 1922,67
II-3;Đorđevic S, Razvoj medicinske misli i obrazovanje srpskih srednjevekovnih bolnica i medicinskih skola, Arhiv za istoriju zdravstvene kulture Srbije, 1-2, Beograd, 1988,27-49
II-13;Jakševac N; Prve građanske bolnice u Srbiji u XIX veku, SA, XII, Beograd, 1959,II80
II-19;Đordđević V.Istorija srpskog vojnog saniteta,knj.I.1835-1875,Beograd,1879,512
II-23;Arhiv Srbije,Beograd,Min.unutr.dela,Sanitet.odeljenje,SF.II-r.39/884
II-24;Arhiv Srbije,Beograd,Ministarstvo vojske,nesređena građa
II-34;Letopis hrama Sv.Georgija u Ćupriji
III-1;Mitic B; Postanak i otvaranje civilne bolnice u Ćupriji, SA, Beograd, 99,9,1971,665-667
III-5;Đeorđevic V, Istorija poljske vojne-sanitetske sluzbe u srpskoj vojsci za vreme srpsko-bugarskog rata, 1885-1886, Istorija srpskog vojnog sanitete, knj.IV. Beograd, 1886,246,284,275-276.
III-8;Subotić V. Srpski lekari u ratu sa turcima i Bugarima 1912 i 1913.god. Beograd, 1919,52,44,59; Državni sematizam za 1912.godinu.
III-12;Mitić B. Razvoj i rad civilne bolnice u Ćupriji od osnivanja do I svetskog rata, Arhiv za istoriju zdravstvene kulture Srbije, I, 1971, Beograd, 90,91
IV-1;Đulić D. Hronika Ćuprije, Ćuprija 1977,93
IV-4;Medicinski godišnjak Kraljevine Jugoslavije,Beograd 1933,9
IV-14;Moravski glasnik, 14 maj, Ćuprija 1933; Kazivanje dr Milorada Milenkovića, fizijatra
V-1;Letopis Gimnazije u Ćupriji,str.136
V-2;Đulić D. Milačić M: Hronika Ćuprije, Ćuprija,1977,204-205,207
V-3;Velimirović M: Rad Jagodinske bolnice u toku rata 1941, Arhiv za istoriju Zdravstvene kulture Srbije, I,Beograd 1971,1975-180.
VI-1;Đulić D: Na Moravi Ćuprija,Ćuprija 1977,363
VI-4;Privatna građa, Državna bolnica, Ćuprija,br.1337,1948.
VI-6;Jagodinski arhiv,Jag.,Vojna bolnica lakih ranjenika br.4,8.04.1945.Jagodina
VI-7;Pomoravlje u NOB-u 1941-1945,Prosveta,Svetozarevo,1961,371,372
Mihajlović V.Iz istorije saniteta u obnovljenoj Srbiji 1840-1860,Beograd 1951,435.
Narodna biblioteka, Beograd, Katalog br.8; Petkovic V. Manastir Ravanica, Beograd, 1922,67