INTRADIJALIZNA HIPOTENZIJA: KLINIČKE POSLEDICE I OSNOVNI PRINCIPI PREVENCIJE

  • Dejan Petrović Klinika za nefrologiju i urologiju Klinicki centar Kragujevac Fakultet medicinskih nauka Univerziteta u Kragujevcu

Sažetak


Intradijalizna hipotenzija je faktor rizika za nepovoljan ishod bolesnika koji se leče redovnom hemodijalizom. Hemodinamska nestabilnost u roku seanse hemodijalize za posledicu ima ishemiju/reperfuziju miokarda i mozga. Ponovljene epizode ishemije I reperfuzije mikarda i mozga za posledicu imaju ošamućenje miokarda i oštećenje mozga (atrofija subkortikalne bele mase). Ošamućenje miokrda uzrokuje poremećaj regionalne pokretljivosti zida leve komore i razvoj sistolne srčane slabosti, a oštećenje mozga poremećaj kognicije. Prevencija razvoja intradijalizne hipotenzije treba da uključi restrikciju unosa soli, interdijalizni prinos u telesnoj masi bolesnika manji od 5%, stopu ultrafiltracije manju od 10 ml/kg/h, podešavanje koncentracije natrijuma i kalcijuma u rastvoru za hemodijalizu, hladan rastvor za hemodijalizu (35-370C), primenu vazopresora, hemodijafiltracije i novih modaliteta dijalize u čijoj osnovi su biofeedback sistemi. Očuvanje hemodinamske stabilnosti bolesnika u toku seanse hemodijalize je primarni cilj nefrologa.   

Reference

KDOQI Clinical Practice Guidelines for Cardiovascular Disease in Dialysis Patients. Am J Kidney Dis 2005; 45(4 Suppl 3): 16-153.

Lewicki MC, Kerr PG, Polkinghorne KR. Blood Pressure and Blood Volume: Acute and Chronic Considerations in Hemodialysis. Semin Dial 2013; 26(1): 62-72.

Petrović D, Stojimirović B. Cardiovascular morbidity and mortality in hemodialysis patients - epidemiological analysis. Vojnosanit Pregl 2008; 65(12): 893-900.

Petrović D, Obrenović R, Trbojević-Stanković J, Majkić-Singh N, Stojimirović B. Cardiovascular mortality in hemodialysis patients: clinical and epidemiological analysis. J Med Biochem 2011; 30(4): 302-8.

Perazella MA. Approach to Patients with Intradialytic Hypotension: A Focus on Therapeutic Options. Semin Dial 1999; 12(3): 175-81.

Santoro A. Cardiovascular dialysis instability and convective therapies. Hemodialysis Int 2006; 10(Suppl 1): 51-5.

Rubinger D, Backenroth R, Sapoznikov D. Sympathetic Nervous System Function and Dysfunction in Chronic Hemodialysis Patients. Semin Dial 2013; 26(3): 333-43.

Assimon MM, Flythe JE. Intradialytic Blood Pressure Abnormalities: The Highs, The Lows and All That Lies Between. Am J Nephrol 2015; 42(5): 337-50.

Flythe JE, Brunelli SM. The Risk of High Ultrafiltration Rate in Chronic Hemodialysis: Implications for Patients Care. Semin Dial 2011; 24(3): 259-65.

Beumi M, Coppolino G, Bolignano D, Sturiale A, Campo S, Buemi A, et al. Arrhythmias and Hemodialysis: Role of Potassium and New Diagnostic Tools. Ren Fail 2009; 31(1): 75-80.

Severi S, Grandi E, Pes C, Badiali F, Grandi F, Santoro A. Calcium and potassium changes during haemodialysis alter ventricular repolarization: in vivo and in silico analysis. Nephrol Dial Transplant 2008; 23(4): 1378-86.

Petrović D, Tirmenštajn-Janković B, Živanović M, Nikolić A, Poskurica M, Stojimirović B. Iznenadna srčana smrt kod bolesnika koji se leče redovnim hemodijalizama. Timoč Med Glas 2010; 35(1-2): 19-26.

Petrović D, Trbojević-Stanković J, Stojanović-Marjanović V, Nikolić A, Miloradović V. Sudden cardiac death in hemodialysis patients - assessment of risk factors and prevention. Ser J Exp Clin Res 2013; 14(1): 29-32.

Vincenti A, Passini E, Fabbrini P, Carmen Luise M, Severi S, Genovesi S. Recurrent intradialytic paroxysmal fibrillation: hypotheses on onset mechanisms based on clinical data and computational analysis. Europace 2014; 16(3): 396-404.

Ozben B, Toprak A, Koc M, Sumerkan M, Tanrikulu AM, Papila-Topal N, et al. P wave dispersion increases during hemodialysis sessions. Nephron Clin Pract 2009; 112(3): 171-6.

Severi S, Pogliani D, Fantini G, Fabbrini P, Vigano MR, Galbiati E, et al. Alterations of atrial electrophysiology induced by electrolyte variations: combined computational and P-wave analysis. Europace 2010; 12(6): 842-9.

Chen SC, Su HM, Haung JC, Tsai YC, Chen LI, Chang JM, et al. Association of P-Wave Dispersion with Overall and Cardiovascular Mortality in Hemodialysis Patients. Am J Nephrol 2015; 42(3): 198-205.

Petrović D, Milovanović D, Nikolić A, Miloradović V, Poskurica M, Stojimirović B. Poremećaj srčanog ritma kod bolesnika na hemodijalizi: klinički značaj i lečenje. Pons Med Č 2010; 7(3): 109-16.

Selby NM, McIntyre CW. The Acute Cardiac Effects of Dialysis. Semin Dial 2007; 20(3): 220-8.

McIntyre CV. Effect of hemodialysis on cardiac function. Kidney Int 2009; 76(4): 371-5.

Burton JO, Jefferies HJ, Selby NM, McIntyre CW. Hemodialysis-Induced Cardiac Injury: Determinants and Associated Outcomes. Clin J Am Soc Nephrol 2009; 4(5): 914-20.

McIntyre CW, Burton JO, Selby NM, Leccisotti L, Korsheed S, Baker CSR, et al. Hemodialysis-Induced Cardiac Dysfunction Is Associated with an Acute Reduction in Global and Segmental Myocardial Blood Flow. Clin J Am Soc Nephrol 2008; 3(1): 19-26.

McIntyre CW. Haemodialysis-Induced Myocardial Stunning in Chronic Kidney Disease - A New Aspect of Cardiovascular Disease. Blood Purif 2010; 29(2): 105-11.

Zuidema MY, Dellspreger KC. Myocardial Stunning with Hemodialysis: Clinical Challenges of the Cardiorenal Patient. Cardiorenal Med 2012; 2(2): 125-33.

McIntyre CW, Odudu A. Hemodialysis-Associated Cardiomyopathy: A Newly Defined Disease Entity. Semin Nephrol 2014; 27(2): 87-97.

Dorairajan S, Chockalingam A, Misra M. Myocardial stunning in hemodialysis: What is the overall message? Hemodialysis Int 2010; 14(4): 447-50.

Petrović D, Miloradović V, Poskurica M, Stojimirović B. Slabost srca bolesnika na hemodijalizi: procena i lečenje. Srp Arh Celok Lek 2011; 139(3-4): 248-55.

Eldehni MT, McIntyre CW. Are there Neurological Consequences of Recurrent Intradialytic Hypotension? Semin Dial 2012; 25(3): 253-6.

Davenport A. Balancing risks: blood pressure targets, intradialytic hypotension, and ischemic brain injury. Semin Dial 2014; 27(1): 13-5.

McIntyre CW, Goldsmith DJ. Ischemic brain injury in hemodialysis patients: which is more dangerous, hypertension or intradialytic hypotension? Kidney Int 2015; 87(6): 1109-15.

Tamura MK, Yaffe K. Dementia and congitive impairment in ESRD: diagnostic and therapeutic strategies. Kidney Int 2011; 79(1): 14-22.

Breidtardt T, Burton JO, Odudu A, Eldehni MT, Jefferies HJ, McIntyre CW. Troponin T for the Detection of Dialysis-Induced Myocardial Stunning in Hemodialysis Patients. Clin J Am Soc Nephrol 2012; 7(8): 1285-92.

Chen HJ, Zhang LJ, Lu GM. Multimodality MRI Findings in Patients with End-Stage Renal Disease. Bio Med Research Int 2015; ID 697402: 1-12 (doi: 10.1155/2015/697402).

Murray AM. Cognitive Impairment in the Aging Dialysis and Chronic Kidney Disease Populations: an Occult Burden. Adv Chronic Kidney Dis 2008; 15(2): 123-32.

Lu R, Kiernan MC, Murray A, Rosner MH, Ronco C. Kidney-brain crosstalk in the acute and chronic setting. Nat Rev Nephrol 2015; 11(12): 707-19.

Palmer BF, Henrich WL. Recent Advances in the Prevention and Management of Intradialytic Hypotension. J Am Soc Nephrol 2008; 19(1): 8-11.

Jefferies HJ, Virk B, Schiller B, Moran J, McIntyre CW. Frequent Hemodialysis Schedules Are Associated with Reduced Levels of Dialysis-induced Cardiac Injury (Myocardial Stunning). Clin J Am Soc Nephrol 2011; 6(6): 1326-32.

Donauer J. Hemodialysis-Induced Hypotension: Impact of Technologic Advances. Semin Dial 2004; 17(5): 333-5.

Selby NM, Lambie SH, Camici PG, Baker CS, McIntyre CW. Occurence of regional left ventricular dysfunction in patients undergoing standard and biofeedback dialysis. Am J Kidney Dis 2006; 47(5): 830-41.

Davenport A. Can Advances in Hemodialysis Machine Technology Prevent Intradialytic Hypotension? Semin Dial 2009; 22(3): 231-6.

Davenport A. Using dialysis machine technology to reduce intradialytic hypotension. Hemodialysis Int 2011; 15(Suppl 1): 37-42.

Chesterton LJ, Selby NM, Burton JO, McIntyre CW. Cool dialysate reduces asymptomatic intradialytic hypotension and increases baroreflex variability. Hemodialysis Int 2009; 13(2): 189-96.

Odudu A, Eldehni MT, McCann GP, McIntyre CW. Randomized Controlled Trial of Individualized Dialysate Cooling for Cardiac Protection in Hemodialysis Patients. J Am Soc Nephrol 2015; 10(8): 1408-17.

Eldehni MT, Odudu A, McIntyre CW. Randomized Clinical trial of Dialysate Cooling and Effects on Brain White Matter. J Am Soc Nephrol 2015; 26(4): 957-65.

Selby NM, McIntyre CW. Protecting the Heart in Dialysis Patients - Intra-Dialytic Issue. Semin Dial 2014; 27(4): 332-5.

Petrović D, Tirmenštajn-Janković B, Živanović M, Poskurica M, Marjanović J, Radovanović M. Kardiomiopatija povezana sa hemodijalizom: etiopatogeneza, dijagnostika i lečenje. Timoč Med Glas 2015; 40(1): 20-7.

Objavljeno
2016/04/11
Rubrika
Pregledni članak