Poslovna ekonomija

PROCENA TRGOVINSKE EFIKASNOSTI U SRBIJI NA BAZI DEA SUPER -RADIJALNE METODE

Radojko Lukić — Tue, 24 Oct 2023 20:03:23 +0200

The issue of measuring and analyzing the dynamics of financial performance and trade efficiency is continuously current, significant and complex. Based on that, this paper measures and analyzes the financial performance and efficiency of trade in Serbia using the DEA ( Data Envelopment Analysis) Super-Radial model. According to the results of the Super-CCR-I model in the period 2002 -2021. trade in Serbia was not efficient in any year. And according to the results of the Super-CCR-O model, Serbia's trade in the period 2002 - 2021 was not efficient in any year. So, it was necessary to manage the analyzed input-output elements more efficiently. According to the obtained results of the Super-BCC-I model in the period 2002 - 2021, trade in Serbia was efficient in 2020 and 2021. Among other things, in other years it was ineffective due to poor management of the observed input - output elements. According to the results of the Super-BCC-O model, Serbia's trade in the period 2002 - 2021 was efficient in 2002 and 2015. In other years, among other things, due to inadequate management of the observed input - output elements, it was ineffective. In order to improve the financial performance and efficiency of trade in Serbia in the future, it is necessary, among other things, to manage input - output elements (human resources, assets, capital, sales and net profit) as efficiently as possible. Digitization of the entire business plays a significant role in this. Likewise, it is necessary to greatly mitigate the negative effects of the energy crisis.

DOHODOVNA KONVERGENCIJA U NEOKLASIČNOM MODELU RASTA: PRIMER ZEMALJA ZAPADNOG BALKANA I EVROPSKE UNIJE

Sonja I Milutinović — Tue, 24 Oct 2023 19:43:49 +0200

Dohodovna konvergencija predstavlja sustizanje zemalja različitog nivoa razvijenosti, odnosno brži rast dohotka nerazvijene u odnosu na razvijnu zemlju u određenom vremenskom preiodu. Toremu o konvegenciji dohodaka prvi je predstavio Robert Solow u svom neoklasičnom modelu rasta, bazirajući je na pretpostavci o opadajućim prinosima na kapital. Predmet ovog rada je teorijski prikaz dohodovne konvergencije u neoklasičnom modelu rasta Robert Solow-a, kao i empirijska analiza hipiteze o dohodovnoj konvergenciji. U radu će, grafičkim putem i teorijskom analizom, biti prikazane apsolutna i relativna konvergencija dohodaka. Osim toga, u radu će biti prikazana dosadašnja istraživanja o dohodovnoj konvergenciji, uz empirisjku proveru ispravnosti hipoteze o dohodovnoj konvergenciji na primeru zemalja Zapadnog Balkana i Evropske unije. Rezultati regresione analize su pokazali postojanje dohodovne konvergencije na primeru posmatranih zemalja u periodu 1995-2020. godine

QUALITY 4.0 AND HR PRACTICES AT LIGHTHOUSES OF DIGITAL TRANSFORMATION

Edisa Drekovic, Milan Mihajlovic, Amela Ahmatović — Tue, 24 Oct 2023 20:18:41 +0200

Quality 4.0 is a fascinating subject that interests both theoreticians and practitioners alike. As technology continues to advance, this topic is only going to become more distinguishing. This paper elucidates the concept of Quality 4.0, its advantages, and the crucial factors required for its implementation in companies. Importantly, it highlights the significance of having a competent workforce. The paper analyzes the human resource management practices that affect Quality 4.0 and identifies the most effective ones by studying companies that have succeeded in the process of digital transformation. By comparing the use cases of 9 "Lighthouses Network" companies of digital transformation in quality management and the HR practices they apply, the paper identifies the ways of working, and human resource management practices that lead to the effectiveness of Quality 4.0.

USPEŠNE KOMUNIKACIJE KAO ELEMENT EFIKASNOG UPRAVLJANJA VANREDNIM SITUACIJAMA

Zorana Ivetić, Jovanka Tošić, Ljiljana Miletić — Tue, 24 Oct 2023 19:38:03 +0200

Iako su sastavni deo ljudske istorije, prirodne katastrofe su postale sve učestalije i razornije. Razorni efekti prirodnih katastrofa, ali i tehničko-tehnoloških nesreća i drugih društvenih sukoba, dovode do nastanka vanrednih situacija. Vanredna situacija se definiše kao stanje kada su rizici i pretnje ili posledice od katastrofa i drugih događaja takvog obima i intenziteta da njihov nastanak ili posledice nije moguće sprečiti ili otkloniti redovnim delovanjem nadležnih službi i organa. Za uspešno upravljanje vanrednom situacijom značajna je komunikacija. Neophodno je koristiti sve dostupne kanale komunikacije kako bi ključne poruke što brže i efikasnije došle do javnosti. Upotreba novih tehnologija i medija postaje neizostavno sredstvo komunikacije u vanrednim situacijama. Uloga državnih organa, institucija i medija jeste da pruže blagovremene informaicije o neophodnim merama koje je potrebno preduzeti, kao i prenos ključnih poruka javnosti. Da bi proces komunikacije bio uspešan, mora sadržati elemente poput poverenja, iskrenosti, transparentnosti, pouzdanosti i odgovornosti.

Engleski Engleski

Jovana Kisin, Jelena Ignajtović, Azemina Mashovic — Tue, 24 Oct 2023 20:07:43 +0200

Region Zapadnog Balkana usmerio je svoj ekonomski rast i razvoj kroz integraciju nacionalnih ekonomija u međunarodne trgovinske tokove. S obzirom na to da su se sve zemlje u regionu suočile sa posledicama pandemije Covid-19, ukupna uticala je i na spoljnotrgovinske odnose. Iako je Evropska unija najveći trgovinski partner zemalja regiona poslednjih decenija, prisustvo NR Kine i njen uticaj na trgovinsku razmjenu regiona sve je uočljiviji. Cilj ovog rada je da se analizira stanje spoljnotrgovinske razmene u slučaju Srbije i Severne Makedonije. kao zemlje regiona Zapadnog Balkana i da ukaže na pravce budućih trgovinskih odnosa u slučaju ove dve zemlje. Istraživanje je zasnovano na deskriptivnoj analizi podataka u periodu 2010-2020. dok su korišćeni podaci dostupni u međunarodnim i domaćim statističkim bazama podataka. Rezultati istraživanja su pokazali da je na trenutno stanje spoljne trgovine u velikoj meri uticala pandemijska kriza, ali da su perspektive uglavnom usmerene na povećanje trgovine sa EU i Kinom. Iako je u 2020. godini došlo do pada privredne aktivnosti i usporavanja globalne trgovine, vrednost spoljnotrgovinske razmene u ovim zemljama je porasla, ali uz rast spoljnotrgovinskog deficita.