Psihološka istraživanja

Makrostruktura teksta u nastavi kao podrška ili prepreka konstrukciji smisla i značenja u toku školskog učenja

Slobodanka Antić — Mon, 22 Jan 2024 00:00:00 +0100

Savremene okolnosti realizacije nastave na svim nivoima obrazovanja i laka dostupnost različitih izvora, vodi potrebi da se analizira ne samo udžbenik nego i tekst u nastavi kao nadređena kategorija kojoj je udžbenik podklasa. Obzirom da je učenje u formalnom kontekstu zasnovano najvećim delom na učenju verbalnog sadržaja i praktikovanju pismenosti, veoma je važno sagledati različite aspekte teksta u nastavi iz perspektive potencijala za učenje. Cilj ovog rada je da mapira karakteristike makrostrukture teksta u nastavi koje su važne za unapređenje zone konstrukcije smisla i značenja u toku školskog učenja. U radu se problemski prezentuje makrostruktura, analiziraju se sličnosti i razlike termina tip teksta, žanr i diskurs, daje se pregled istraživanja koja povezuju makrustrukturu teksta i efekte na učenje. Na kraju se izvode pedagoške implikacije i potreba da makrostruktura teksta iz koga se uči postane relevantni faktor za planiranje nastave, procenu uspeha učenja ali i unapređenje obrazovne politike, uključujći obrazovanje nastavnika.

Eksperimentalna indukcija stanja netolerancije na neizvenost - preliminarni rezultati

Marija Volarov, Nicholas P. Allan, Ljiljana Mihić — Fri, 05 Apr 2024 18:16:26 +0200

This study aimed to pilot test the experimental procedure for inducing state levels of intolerance of uncertainty (IU) using a sample of 62 undergraduate psychology students (M = 23.13, SD = 2.88, female 90.3%). Although similar procedures were used in other cultural contexts, this is the first time it was tested in Serbia. We used a two-step state IU induction procedure. The first step included describing and analyzing one upcoming idiosyncratic life event with a potentially poor outcome. The second step required reading a list of irrational beliefs about uncertainty. In addition, we used an adapted Serbian IUS-11 scale, the Anxiety subscale from the DASS-21, and a single-item measure to collect information about state IU, state anxiety, and state worry, respectively. Results of ANCOVA revealed that experimental and control groups did not differ in state IU after the induction. However, there seems to be an increase in state IU in the experimental group, but not in the control group, when pretest and posttest scores are compared in each group separately. Additionally, a significant main effect of measurement time point on state worry and anxiety was found. In contrast, the main effects of condition and measurement time point by condition interaction were nonsignificant. Although the results are not straightforward (possibly due to the small sample size), the modified procedure seems to potentially serve as a tool for inducing state IU. We discussed the results, the procedure’s feasibility, and possible modifications that could produce more precise effects.

Senzitivnost na senzorno procesuiranje

Isidora Rajić — Mon, 08 Apr 2024 17:11:48 +0200

Cilj ovog preglednog rada je opis crte senzitivnosti na senzorno procesuiranje (SSP). Osobe sa ovom crtom su hipersenzitivne osobe i u naučnoj literaturi se navodi da ih u opštoj populaciji ima između 20% i 30%. Opisane su teorije u okviru kojih je viša senzitivnost određenog dela populacije prvobitno opisana, rezultati sprovedenih studija u kojima je pokazana diskriminativna valjanost Skale hipersenzitivnosti, rezultati istraživanja u kojima je proučavana relacija između crte SSP i drugih dimenzija ličnosti, kao i rezultati istraživanja o kvalitetu mentalnog zdravlja hipersenzitivnih ljudi. Naime, iako je u svetu sve veći broj istraživanja o hipersenzitivnim osobama, na našim prostorima to nije slučaj i stručnjaci (psiholozi, psihoterapeuti i psihijatri), u Srbiji i regionu nisu u velikoj meri upoznati sa ovom crtom. Posledično, može da dođe do mešanja crte SSP sa nekom dimenzijom ličnosti (neuroticizam, introverzija, stidljivost, itd.), ali i do davanja dijagnoze nekog poremećaja (autizam, poremećaj pažnje sa hiperaktivnošću, itd.) hipersenzitivnim osobama. Takođe, dostupnost sve većeg broja novinskih tekstova na različitim internet portalima o hipersenzitivnim osobama dovodi do opisa hipersenzitivnosti samo kroz prizmu popularne psihologije na našim prostorima. Sve ovo može da dovede do pogrešnog razumevanja ovog naučnog konstrukta. S obzirom da se u naučnoj literaturi navodi da je otprilike četvrtina opšte populacije hipersenzitivna, od izuzetnog je značaja da stručnjaci budu bolje upoznati sa crtom senzitivnosti na senzorno procesuiranje.