VEZA IZMEĐU NAČINA DOZIRANjA ACE-INHIBITORA I ADHERENCE PACIJENATA  U AMBULANTI OPŠTE MEDICINE: PILOT STUDIJA

Mirjana Branko Makević Djurić; Milivoje Jovan Djurić

doi:10.5937/racter4-2210

Mirjana Branko Makević Djurić Dom zdravlja "Dr Darinka Lukić" Koceljeva
Milivoje Jovan Djurić Dom zdravlja Šabac

DOI: https://doi.org/10.5937/racter4-2210

Ključne reči: frequency of dosing||, ||frekvenca doziranja, Morisky-8 scale||, ||Моrisky-8 skala, adherence||, ||adheranca, ACE inhibitors||, ||ACE inhibitori, hypertension||, ||hipertenzija,

Sažetak

Uvod/Cilj. Visoka adherenca prema inhibitorima angiotenzin konvertujećeg enzima kod novodijagnostikovanih hipertoničara znatno smanjuje rizik od nastanka kardiovaskularnih komplikacija. Cilj ove studije bio je da putem Morisky-8 skale oceni visinu adherence naših pacijenata i utvrdi da li se ona razlikuje ako se lek uzima u pojedinačnoj, odnosno više podeljenih dnevnih doza .

Metode. U ovu studiju bio je uključen pedesetijedan hipertoničar na monoterapiji inhibitorom angiotenzin konvertujećeg enzima u periodu jun-septembar 2010. godine. Pacijenti su odgovarali na pitanja Morisky-8 skale, a na osnovu dobijenog skora im je ocenjena adherenca prema leku. Rezultati su obrađeni kompjuterskim programom za statističku analizu podataka (SPSS,verzija 20), a korišćeni su Studentov t-test i Man-Vitnijev U-test.

Rezultati.Od ukupnog broja pacijenata (51), tridesetjedna (60,8%) su bile žene, a dvadeset (39,2%) muškarci. Prosečna starost pacijenta bila je 57,8±13,8 godina. Svi su bili hipertoničari na monoterapiji nekim od inhibitora angiotenzin konvertujećeg enzima. Prosečne vrednosti sistolnog pritiska su im bile 133,6±17,8 mmHg, a dijastolnog 82,7±9,9 mmHg. Prosek pulsa im je bio 77,5±12,8 u minutu. Pacijenti su podeljeni u dve grupe (A i B) na osnovu broja dnevnih doza leka koji koriste u terapiji. Grupu A činili su pacijenti čiji se lek pije podeljen u više dnevnih doza, dok su u grupi B bili pacijenti koji su svoj lek uzimali u pojedinačnoj dnevnoj dozi. Svim pacijentima je putem Morisky-8 skale ocenjen nivo adherence. Prema unapred određenim kriterijumima, svi koji su na Morisky-8 skali imali skor >2 (51%) ocenjeni su kao niskoadherentni,oni sa skorom od 1 ili 2 (31,4%) su bili srednjeadherenti,a čiji je Morisky skor bio jednak nuli (17,6%) ocenjeni su kao visokoaherentni. Grupa A se sastojala od 83,3% niskoadherentnih, 12,5% srednjeadherentnih i 4,2% visokoadherentnih pacijenata.U grupi B je bilo 22,2% niskoadherentnih, 48,1% srednjeadherentnih i 29,7% visokoadherentnih pacijenata.

Zaključak. Generalno, došlo se do zaključka da je najveći broj pacijenata niskoadherentan. Međutim, poređenjem grupa A i B, utvrdili smo da je daleko niža adherenca u grupi A nego u grupi B. Zaključili smo da je adherenca viša ako se lek koristi u pojedinačnoj dnevnoj dozi.

Biografije autora

Mirjana Branko Makević Djurić, Dom zdravlja "Dr Darinka Lukić" Koceljeva

Dr med Mirjana Makević Djurić,izabrani lekar u Službi opšte medicine Doma zdravlja "Dr Darinka Lukić" u Koceljevi

Milivoje Jovan Djurić, Dom zdravlja Šabac

dr med Milivoje Djuric

lekar u službi opšte medicine Doma zdravlja Šabac

Reference

Ho МP, Bryson CL, Rumsfeld JS. Medication Adherence:Its Importance in Cardiovascular Outcomes. Circulation. 2009; 119: 3028-35.

Rickles N, Wertheimer AI, Smith MC. Social and Behavioral Aspects of Pharmaceutical Care. 2nd ed. London: Jones and Bartlett Publishers. 2010.

Osterberg L, Blasche T. Adherence to Medication. NEJM. 2005; 353, 5: 487-97.

Caetano PA, Lam JM, Morgan SG. Toward a standard definition and measurement of persistence with drug therapy: examples from research on statin and antihypertensive utilization. Clin Ther 2006; 28: 1411–24.

Cramer JA, Roy A, Burrell A, et al. Medication compliance and persistence: terminology and definitions. Value Health 2008; 11: 44–7.

Gehl AK, Sadia A, Beeya N, Whooley MA. Self-reported Medication Adherence and Cardiovascular Events in Patients With Stable Coronary Heart Disease. Arch Intern Med 2007; 167(16): 1798-803.

Shalansky SJ, Levy AR, Ignaszewski AP. Self-reported Morisky score for identifying nonadherence with cardiovascular medications. Ann Pharmacother 2004; 38: 1363–8.

Morisky DE, Ang A, Krousel-Wood M, Ward HJ. Predictive validity of a medication adherence measure in an outpatient setting. J Clin Hypertens (Greenwich) 2008; 10: 348-54.

Muxfeldt ES, Nogueira AR, Salles GF, Bloch KV. Demographic and clinical characteristics of hypertensive patients in the internal medicine outpatients clinic of a university hospital in Rio de Janeiro. Sao Paulo Med J 2004; 122 (3): 87-93.

Ministarstvo zdravlja Republike Srbije; Institut za javno zdravlje Republike Srbije „Dr Milan Jovanović Batut“. Finalni izveštaj i osnovni rezultati istraživanja stanovništva Srbije u 2006. godini. [Internet]. Beograd: Ministarstvo zdravlja Republike Srbije; 2006. [visited 2012 July 4]. Available from: www.batut.org.rs. Joint publication of the Institut za javno zdravlje Republike Srbije „Dr Milan Jovanović Batut“

Radonjić V. Promet i potrošnja lekova u 2009. Beograd. 2010.Agencija za lekove i medicinska sredstva. Co-published by the Helicon Publishing.

Joffres MR, Hamet P, MacLean DR, L'italien GJ, Fodor G. Distribution of blood pressure and hypertension in Canada and the United States. Am J Hypertens 2001; 14 (11): 1099-105.

Rang HP, Dale MM, Ritter JM, Flower RJ. Rang and Dale's Pharmacology. 6th ed. London: Churchill. Livingstone; 2007.

Reid JL. From kinetics to dynamics: are there differences between ACE inhibitors? Eur Heart J 1997; 18 (Suppl E): E14-E18.

Horne R, Weinman J, Barber N, Elliott RA, Morgan M. Concordance adherence and compliance in medicine taking: a conceptual map and research priorities. London: National Institute for Health Research (NIHR) Service Delivery and Organisation (SDO) Programme; 2006.

Mazzaglia G, Ambrosioni E, Alacqua M. et al. Adherence to antihypertensive medications and cardiovascular morbidity among newly diagnosed hypertensive patients. Circulation 2009; 120(14): 1598-605.

Vezmar S. Adherenca, od komplijanse do konkordanse. [Internet]. Beograd: Farmaceutski fakultet. 2012. [cited 2012 July 4]. Available from: http://supa.pharmacy.bg.ac.rs/courses/117/posts/filter/2

World Medical Association. WMA Declaration of Helsinki - Ethical Principles for Medical Research Involving Human Subjects. [Internet]. Helsinki: World Medical Association. 2008. [cited 2012 July 4]. [about 5 p.]. Available from: www.wma.net

Korb-Savoldelli V, Gillaizeau F, Pouchot J, et al. Validation of a French Version of the 8-Item Morisky Medication Adherence Scale in Hypertensive Adults. J Clin Hypertens 2012; 14(6): 1-6.

Akpa MR, Agomuoh DI, Odia OJ. Drug compliance among hypertensive patients in Port Harcourt, Nigeia. Nige J Med 2005; 14: 55-7.

Foder GJ, Kotrec M, Bacskai K. et al. Is interview a reliable method to verify the compliance with antihypertensive therapy? An international central-European study. J Hypertension. 2005; 23, 6: 1261-4.

Saini SD, Schoenfeld P, Kaulback K, Dubinsky MC. Effect of Medication Dosing Frequency on Adherence in Chronic Diseases. AJMC. 2009; 15, 6: 22-33.

Turki AK, Sulaiman SAS. Adherence to antihypertensive therapy in general hospital of Penang: Does daily dose frequency matter? JJPS 2009; 2(2): 167-76.

Hashmi SK, Afridi MB, Abbas K, et al. Factors associated with adherence to antihypertensive treatment in Pakistan. PLoS One 2007; 2(3): e280.

Inkster ME, Donnan PT, MacDonald TM, Sullivan FM. Adherence to antihypertensive medication and association with patient and practice factors. Hum Hyperten 2006; 20(4): 295-97.

Claxton AJ, Cramer J, Pierce C. A systematic review of the associations between dose regimens and medication compliance. Clin Ther 2001; 3(2): 1296-310.

Iskedijan M, Einarson TR, MacKeigan LD. et al. Relationship between daily dose frequency and adherence to antihypertensive pharmacotherapy: Evidence from a meta-analysis. Clin Ther 2002; 24(2): 302–16.

van Teijlingen E, Hundley V. The importance of pilot studies. Nurs Stand 2002; 16 (40): 33-6.