Sinteze - časopis za pedagoške nauke, književnost i kulturu https://aseestant.ceon.rs/index.php/sinteze <p>Časopis objavljuje originalne radove iz oblasti pedagogije, književnosti, jezika i&nbsp;kulture, kao i srodnih disciplina.</p> Akademija vaspitčko medicinskih strukovnih studija i Univerzitet u Kragujevcu, Filološko-umetnički fakultet Kragujevac sr-RS@latin Sinteze - časopis za pedagoške nauke, književnost i kulturu 2217-902X <p>Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:<br><br></p> <ol type="a"> <ol type="a"> <li class="show">Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga&nbsp;<a href="http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/rs" target="_new">"Creative Commons Attribution licencom"</a> koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.</li> </ol> </ol> <p>&nbsp;</p> <ol type="a"> <ol type="a"> <li class="show">Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.</li> </ol> </ol> <p>&nbsp;</p> <ol type="a"> <li class="show">Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi&nbsp;<a href="http://opcit.eprints.org/oacitation-biblio.html" target="_new">Efekti otvorenog pristupa</a>).</li> </ol> Intelektualac u zagrljaju distopije: Platonovi papiri Pitera Ekrojda https://aseestant.ceon.rs/index.php/sinteze/article/view/48385 <p class="MsoNormal" style="margin-left: .5in; text-align: justify; line-height: normal;"><span lang="SR-CYRL-RS" style="font-size: 10pt; line-height: 107%; font-family: 'Times New Roman', serif; background-image: initial; background-position: initial; background-size: initial; background-repeat: initial; background-attachment: initial; background-origin: initial; background-clip: initial;">Cilj ovog rada je analiza transformacije pojma intelektualac koji se i u vremenu moderne i postmoderne vaspostavlja kao svojevrsna paradigma. Fokus istraživanja je najpre na redukciji uloge intelektualcaa modernog vremena koja je na&scaron;la odjeka u mislima brojnih filozofa moderne i postmoderne provenijence. Potom se analizira postmoderni distopijski roman&nbsp;<em>Platonovi papiri</em>&nbsp;engleskog pisca Pitera Ekrojda. U pitanju je distopijsk</span><span lang="SR-LATN-RS" style="font-size: 10pt; line-height: 107%; font-family: 'Times New Roman', serif; background-image: initial; background-position: initial; background-size: initial; background-repeat: initial; background-attachment: initial; background-origin: initial; background-clip: initial;">o</span><span lang="SR-CYRL-RS" style="font-size: 10pt; line-height: 107%; font-family: 'Times New Roman', serif; background-image: initial; background-position: initial; background-size: initial; background-repeat: initial; background-attachment: initial; background-origin: initial; background-clip: initial;"> delo u kojem su navedene tendencije dobile umetničku artikulaciju. Junak romana Platon, kako istraživanje pokazuje,&nbsp;&nbsp;predstavlja travestiranu sliku antičkog filozofa Platona i deluje u modernom telematizovanom polisu daleke budućnosti. Dela i sudbina postmodernog Platona se u romanu artikuli&scaron;u na način koji nagove&scaron;tava da je eskapizam jedini mogući odgovor na izazove destruktivnih relativizacija postmoderne epohe.</span></p> Tomislav M. Pavlović Sva prava zadržana (c) 2023 Tomislav M. Pavlović https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2024-05-21 2024-05-21 24 1 13 10.5937/sinteze12-48385 Kantovo određenje intelektualca u dobu prosvećenosti https://aseestant.ceon.rs/index.php/sinteze/article/view/48447 <p><span lang="SR-CYRL-RS" style="font-size: 11.0pt; line-height: 115%; font-family: 'Times New Roman',serif; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-ansi-language: SR-CYRL-RS; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA;">U radu se razmatra Kantovo određenje naučenjaka kao intelektualca u dobu prosvećenosti. &nbsp;Potom se analizira&nbsp; odnos&nbsp; razuma i uma kako je postavljen u <em>Kritici čistog uma</em>.&nbsp; Analiza se dopunjuje&nbsp; razmatranjem razlike između javne i privatne upotreba uma. Tumači se i problem slobode unutar ove razlike. Javna upotreba uma kao pozicija naučenjaka se dovodi u vezu sa tri osnovna zahteva u pogledu mi&scaron;ljenja: misliti samostalno, misliti na mesto drugog i misliti dosledno. Ova tri zahteva se&nbsp; određuju kao nužni&nbsp; uslovi u formiranju intelektualne angažovanosti. Na kraju rada se zaključuje da Kantov ogled o prosvećenosti&nbsp;&nbsp;&nbsp; istovremeno&nbsp; stavlja Kanta&nbsp; u poziciju naučenjaka&nbsp; i intelektualca.</span></p> Saša Ž Radovanović Sva prava zadržana (c) 2023 Saša Ž Radovanović https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2024-05-21 2024-05-21 24 15 30 10.5937/sinteze12-48447 Elementi konseptizma u „Snovima” Fransiska de Keveda https://aseestant.ceon.rs/index.php/sinteze/article/view/49021 <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 10.0pt; font-family: 'Times New Roman',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-GB; mso-fareast-language: EN-GB;">U radu će biti obja&scaron;njena definicija konseptizma, te elementi ove barokne tendencije u&nbsp;<em>Snovima</em>&nbsp;Fransiska de Keveda&nbsp;<em>(</em></span><em><span lang="SR-LATN-RS" style="font-size: 10.0pt; font-family: 'Times New Roman',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: SR-LATN-RS; mso-fareast-language: EN-GB;">Franisco de Quevedo</span></em><em><span style="font-size: 10.0pt; font-family: 'Times New Roman',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-GB; mso-fareast-language: EN-GB;">).</span></em><span style="font-size: 10.0pt; font-family: 'Times New Roman',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-GB; mso-fareast-language: EN-GB;">&nbsp;Ovaj ciklus je pisan u periodu između 1606. i 1623. godine u&nbsp;&nbsp;&Scaron;paniji, regiji punoj kontrasta i velikih socijalnih razlika. U svakom od pet snova, Kevedo kritikuje dru&scaron;tvene prilike i izrazite, često tipske predstavnike &scaron;panskog dru&scaron;tva.</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 10.0pt; font-family: 'Times New Roman',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-GB; mso-fareast-language: EN-GB;">Snovi su pisani britkim jezikom, obogaćenim često prikrivenom satirom i stilskim figurama, poput metafore, kontrasta, karikature i hiperbole. Ovi postupci delu daju jedinstven književni kolorit i pomažu čitaocu da bolje zamisli Kevedov svet snova u kojem je sve moguće, čak i jednak odnos prema bogatima i siroma&scaron;nima, makar nakon smrti. Kao nesumnjivi konseptista, ali i satiričar, Fransisko de Kevedo ne propu&scaron;ta nijednu priliku da istakne nepravdu ili ismeje ono &scaron;to je smatrao neophodnim, počev od fizičkih nedostataka do različitih moralnih karakteristika ljudi.</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 10.0pt; font-family: 'Times New Roman',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-GB; mso-fareast-language: EN-GB;">Komparativnim proučavanjem odabranog korpusa očekuje se formiranje zaključaka o dru&scaron;tvenim prilikama barokne Kraljevine &Scaron;panije, te bolje razumevanje njihovog prikazivanja kroz književne postupke autora.</span></p> <p class="MsoNormal" style="text-align: justify;"><span style="font-size: 10.0pt; font-family: 'Times New Roman',serif; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-GB; mso-fareast-language: EN-GB;">Zahvaljujući opisima ličnosti, koji bi se mogli posmatrati kao arhetipski i univerzalni,&nbsp;<em>Snovi</em>&nbsp;su i danas relevantni i lako razumljivi savremenom čitaocu.</span></p> Jelena V. Lazarević Sva prava zadržana (c) 2023 Jelena V. Lazarević https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2024-05-21 2024-05-21 24 31 41 10.5937/sinteze12-49021 Povezanost posedovanja kućnih ljubimaca sa moralnim razvojem učenika https://aseestant.ceon.rs/index.php/sinteze/article/view/46050 <p>S obzirom na sve veću moralnu hipokriziju savremenog doba, bilo je neophodno fokusirati se na ispitivanje različitih uticaja&nbsp; na moralni razvoj. Nedostatak empatije je fenomen koji se često pominje kada se govori o različitim dru&scaron;tvenim devijacijama. Nedostatak tolerancije, vr&scaron;njačko nasilje i različiti oblici agresivnog pona&scaron;anja su dovoljan razlog za ispitivanje moralnosti jo&scaron; na osnovno&scaron;kolskom uzrastu. Upravo to je bio motiv za detaljnije istraživanje nivoa moralnog razvoja učenika osnovnih &scaron;kola u Banjaluci. Istraživanje je sprovedeno na uzorku od 220 učenika osmih i devetih razreda. Na osnovu kratkog upitnika i skale moralnog razvoja, utvređen je stepen razvoja svakog učenika kao i pol i vrsta kućnog ljubimca kojeg posjeduju. Uzrast zavr&scaron;nih razreda osnovne &scaron;kole je odabran na osnovu teorijskih analiza različitih psihologa, koji za zavr&scaron;etak razvoja navode upravo ovu dob. U prvom dijelu, rad se bavi teorijskim promi&scaron;ljanjem i analizom dosada&scaron;njih istraživanja, dok su u metodolo&scaron;kom dijelu detaljno analizirane hipoteze kao i dobijeni rezultati. Nakon statističke obrade podataka utvrđeno je da ne postoji statistčki značajna povezanost u nivou moralnog razvoja u zavisnosti od toga da li učenici imaju kućnog ljubimca ili ne. Iznenađujući podatak je da veći broj dječaka nego djevojčica ima nekog ljubimca. Iako razlika nije statistički značajna ostavlja se prostora za istraživanja o mogućim uzrocima. Zanimljiv podatak je i činjenica da učenici koji za kućnog ljubimca imaju zeca, postižu najvi&scaron;e rezultate na skali moralnog razvoja, zatim slijede učenici sa psom i papagajem, dok oni koji imaju mačku ili uop&scaron;te nemaju kućnog ljubimca postižu najniže rezultate.</p> Marija J. Tomić Sva prava zadržana (c) 2023 Marija J. Tomić https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2024-05-21 2024-05-21 24 43 56 10.5937/sinteze12-46050 Iscrtavanje staze „Put jedne pčelice“ u funkciji organizacije fizičke aktivnosti dece u dvorištu vrtića „Pčelica” https://aseestant.ceon.rs/index.php/sinteze/article/view/48376 <p><span style="font-size: 10pt; line-height: 107%; font-family: Verdana, sans-serif; background-image: initial; background-position: initial; background-size: initial; background-repeat: initial; background-attachment: initial; background-origin: initial; background-clip: initial;">Ukoliko je prostor u kome deca borave adekvatno opremljen (u ovom slučaju oslikan) deca će biti zaintrigirana samim prostorom koji će ih podstaći da se samostalno bave fizičkim aktivnostima. Prostor ih podstiče da se igraju na jedan bezbedan način, da čekaju red, pomažu jedan drugome i sami uspostavljaju pravila u igri<em>. Cilj ovog rada je empirijskim i eksperimentalnim putem ispitati uticaj eksperimentalnog programa, pod nazivom iscrtavanje staze &bdquo;Put jedne pčelice&ldquo; na organizaciju fizičke aktivnosti dece u dvori&scaron;tu vrtića Pčelica.</em> Predmet istraživanja je iscrtavanje staze &bdquo;Put jedne pčelice&ldquo; (eksperimentalni program) u funkciji organizacije fizičke aktivnosti dece u dvori&scaron;tu vrtića &bdquo;Pčelica.&nbsp;&nbsp;U istraživanju je učestvovalo 118 dece vrtića &bdquo;Pčelica&bdquo; PU &bdquo;Nata Veljković&ldquo; u Kru&scaron;evcu. Akcija je podeljena u nekoliko koraka a to su: određivanje dela trotoara za iscrtavanje staze, nabavka materijala, osmi&scaron;ljavanje staze i iscrtavanje zadataka na papiru, dogovor oko raspoređivanja zadataka po trotoaru, izrada &scaron;ablona, iscrtavanje staze, otvaranje staze &bdquo;Put jedne pčelice&ldquo;. Instrument koji je primenjen u ovom istraživanju je protokol posmatranja. Putem njega prikazana je organizacija i aktivnosti dece pre (inicijalno merenje) i nakon iscrtavanja staze (finalno merenje) u dvori&scaron;tu vrtića &bdquo;Pčelica&ldquo;. Prilikom utvrđivanja inicijalnog stanja &ndash; slobodne igre uz ponuđene trenutne sadržaje u dvori&scaron;tu vrtića za igru dece, do&scaron;lo se do rezultata od 25 % dece koja su se samostalno organizovala u igri i fizičkim aktivnostima u dvori&scaron;tu. Sprovođenjem akcije, odnosno iscrtavanjem staze &bdquo;Put jedne pčelice&ldquo; prostor u dvori&scaron;tu vrtića je obogaćen (stopice, cvetići, zmijice, žabice, pauci, merdevine, tačkice, kolibri, linijice, pužići idr.), i dat deci da ga koriste kako oni žele. Nakon akcije dobijeni su rezultati koji navode da su se 98% dece igrala i samostalno organizovala fizičke aktivnosti u dvori&scaron;tu vrtića. Ova nova sredina je za decu bila primamljiva i podsticajna.</span></p> Marina S. Marković Irena R. Stanišić Sva prava zadržana (c) 2023 Irena R. Stanišić https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2024-05-21 2024-05-21 24 57 74 10.5937/sinteze12-48376 Ivana Manić: Praktikum za sociologiju detinjstva, Akademija vaspitačko medicinskih strukovnih studija, Odsek vaspitačkih studija Kruševac, 2023. https://aseestant.ceon.rs/index.php/sinteze/article/view/49242 <p>.</p> Boban M. Vujičić Sva prava zadržana (c) 2023 Boban M. Vujičić https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2024-05-21 2024-05-21 24 75 77 10.5937/sinteze12-49242