Sport - nauka i praksa

KRETNE NAVIKE DJECE PREDŠKOLSKOG UZRASTA U BOSNI I HERCEGOVINI

2023-10-06T15:42:25+02:00

Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) 2019. godine objavila je smjernice za tjelesnu aktivnost, sedentarne navike i količinu sna za djecu mlađu od 5 godina. Kao odgovor na ove smjernice, ova studija imala je za cilj utvrditi koliko djece predškolskog uzrasta (3-5 godina) ispunjava smjernice SZO. Vrijeme provedeno u tjelesnoj aktivnosti, sedentarnim navikama i spavanju objektivno je mjereno pomoću akcelerometra (ActiGraph wGT3x-BT). Vrijeme ispred ekrana i kvalitet spavanja procijenjeni su upitnikom za roditelje. Održani su sastanci sa roditeljima (kao fokusne grupe) i osobljem obdaništa kako bi se se utvrdila izvodljivost predviđenog protokola. Rezultati su pokazali da je samo 23% djece ispunilo sve tri smjernice. Smjernicu o provedenom vremenu u tjelesnoj aktivnosti ispunilo je 64% djece, smjernicu o trajanju spavanja ispunilo je 74% djece, a smjernicu provedenog vremena ispred ekrana 53% djece. Samo mali broj djece ispunjava smjernice SZO. Metode i uređaji korišteni u ovoj pilot studiji pokazali su se pouzdanim, što je odlična pretpostavka za provođenje glavne studije u Bosni i Hercegovini.

UTJECAJ PRETHODNIH MOTORIČKIH ISKUSTAVA NA STAVOVE STUDENATA O DRUŠTVENO KORISNOM UČENJU

2023-10-06T15:42:25+02:00

Društveno korisno učenje (DKU) je rastući inovativni pedagoški model, koji sve više postaje popularan u visokom obrazovanju u oblasti sporta i tjelesnog vježbanja. Studenti kineziologije orijentirani su na društvo, te je važno da za vrijeme obrazovanja razvijaju povezanost i odgovornost u odnosu na društvo. Ovo istraživanje provedeno je na uzorku 58 studenata kineziologije u dobi od 20 do 22 godine. U prvoj fazi istraživanja polistrukturiranim intervjuom utvrđeno je šest istraživačkih grupa formiranih prema prethodnim motoričkim iskustvima studenata s obzirom na vrstu motoričkih vještina i dužinu bavljenja određenom motoričkom aktivnosti. Šest istraživačkih grupa formirano je prema dominantnim motoričkim aktivnostima na: umjetničke i estetske aktivnosti, rekreativne aktivnosti usmjerene društvu, individualno usmjerene rekreativne aktivnosti, timski sportovi, individualni sportovi, borilački sportovi. Da bi se utvrdili stavovi studenata o koristima DKU, primijenjen je SELEB upitnik. Upitnik generira 27 itema koji čine SELEB skalu za mjerenje koristi DKU kroz šest kategorija: građanska odgovornost, međuljudske vještine, sposobnost vođenja, sposobnost primjene znanja, opće životne vještine i kritičko promišljanje. Korištena je Analiza varijance kako bi se utvrdile razlike u istraživačkim grupama definiranim prema prethodnom motoričkom iskustvu studenata. Rezultati pokazuju značajne razlike između stavova studenata o DKU (F_5,52= 3,19; p=0,014). Najveće vrijednosti SELEB skale zabilježene su u grupi s dominantnim umjetničkim i estetskim predznanjima, a najniže u grupi individualnih sportova. Značajne razlike utvrđene su Post-hoc Tukey HSD testom između grupe individualnih sportova sa grupama dominantnih predznanja u rekreativnim aktivnostima usmjerenih društvu, timskim sportovima te umjetničkim i estetskim aktivnostima.

RAZLIKE U FIZIČKOJ AKTIVNOSTI ADOLESCENATA RAZLIČITIH POLOVA UZRASTA OD 12 DO 15 GODINA RAZLIČITIM DANIMA U NEDELJI

2023-10-06T15:42:25+02:00

Postizanje preporučenog dnevnog nivoa fizičke aktivnosti (FA) kod dečaka i devojčica adolescenata pomaže u poboljšanju njihovog kardiovaskularnog zdravlja, održavanju zdrave telesne težine i unapređenju mentalnog zdravlja. Svrha ovog istraživanja bila je da se utvrdi da li postoje statistički značajne razlike između dečaka i devojčica uzrasta od 12 do 15 godina u odnosu na uzrast i količinu FA različitim danima u nedelji. Uzorak je obuhvatio 606 učenika 7, 8. i 9. razreda iz četiri slovenačke osnovne škole koji su učestvovali u istraživanju popunjavanjem upitnika (IFAQ; International Physical Activity Questionnaire, 2006). Korišćen je kvantitativni pristup istraživanju i metoda je bila uzročno-neeksperimentalna. Šapiro-Vilkov test je korišćen da se utvrdi da li su podaci normalno raspoređeni na statistički značajnom nivou rizika (p > 0,05). Zbog narušene normalnosti distribucije varijabli (p < 0,001), za utvrđivanje statistički značajnih razlika između polova korišćen je neparametarski Man-Vitnijev test, a za utvrđivanje statistički značajnih razlika između starosnih grupa korišćen je Kraskal-Volisov test. Dečaci su bili statistički značajno aktivniji od devojčica svih dana u nedelji osim srede (pon.: p=0,018; utorak: p=0,001; četvrtak: p=0,020; petak: p=0,015, subota: p=0,012; nedelja: p=0,001). Značajne razlike u nivoima FA između učenika sedmog, osmog i devetog razreda javljale su se samo nedeljom (p<0,001), pri čemu su se nivoi FA menjali sa uzrastom učenika. Nalazi studije da su dečaci adolescenti statistički značajno aktivniji od devojčica izazivaju zabrinutost zbog rodnih razlika u učešću u FA tokom ovog kritičnog razvojnog perioda. Takve razlike mogu doprineti dugoročnim zdravstvenim posledicama i produžiti rodne nejednakosti u ukupnoj kondiciji i dobrobiti. Uočene razlike u FA između dečaka i devojčica tokom adolescencije naglašavaju potrebu za ciljanim intervencijama i strategijama za promovisanje i poboljšanje FA među devojčicama. Rešavanje osnovnih faktora koji doprinose nižim nivoima aktivnosti među devojčicama je od suštinskog značaja za promovisanje pravednijeg i inkluzivnijeg pristupa promociji FA.

ISTRAŽIVANJE KARAKTERISTIKA LIČNOSTI – ESPORTAŠI U POREĐENJU SA SPORTAŠIMA

2023-10-06T16:22:23+02:00

Cilj istraživanja je ispitivanje osobina ličnosti esportaša i sportaša, kao i potvrđivanje razlika u ličnosti između dvije ispitivane grupe. Istraživanje je provedeno na 67 (N=67) ispitanika, od kojih su 30 poluprofesionalni ili profesionalni esportaši koji učestvuju u takmičenjima na državnom i regionalnom nivou. Preostalih 37 ispitanika su najviše rangirani sportaši u Bosni i Hercegovini. Za ispitivanje razlika korištena je osnovna statistika, T-test, putem kojeg se testirala statistička značajnost između dvije aritmetičke sredine, na BFI-44 (α=0.78) mjernom instrumentu. Očekivalo se da su esportaši niže rangirani na dimenzijama Ekstraverzije (E) i Ugodnosti (A) i Savjesnosti (C), ali viši na dimenziji Neuroticizma (N) i Otvorenosti (O) u odnosu na rezultate sportaša. Istraživanje pokazuje da su četiri hipoteze potvrđene – na dimenziji Ekstraverzije (E) sa nivoima značajnosti p=.000 (p<0.0001); na dimenziji Ugodnosti (A) sa nivoima značajnosti p=.002 (p<0.01); Savjesnosti (C) sa p=.004; na dimenziji Neuroticizma (N) sa nivoima značajnosti p=.042 (p<0.05). Nadalje, peta hipoteza istraživanja nije potvrđena. Rezultati postignuti na ovom uzorku mogli bi poslužiti kao važan dio razumijevanja razlika između esportaša i sportaša.

Uloga sporta u promociji obrazovanja na Katoličkom univerzitetu Notr Dam u Saut Bendu, SAD

2023-10-06T15:42:25+02:00

U radu se istraživala podsticajna snaga fudbalskog programa Univerziteta Notr Dam za obrazovni marketing i finansiranje ove institucije. Snažna međusobna povezanost ekonomije, politike, masovnih medija i sporta, uslovila je izuzetnu popularnost fudbala u SAD. Univerzitet iz američke države Indijana je jedan od prvih koji se uspešno prilagodio ovom trendu kroz revitalizaciju svog fudbalskog programa, koji je još od 1887. godine bio prisutan u razvojnoj strategiji ove institucije. Koristeći metode analize sadržaja i studije slučaja Katoličkog univerziteta Notr Dam, izložena je hipoteza da je popularnost sporta, u ovom slučaju fudbala, uspešno iskorišćena za promociju i razvoj ove visokoškolske ustanove. U zaključku se ističe da je Univerzitet Notr Dam kroz uključivanje i sporta (fudbalski tim “Borbeni Irci”) u svoju obrazovnu promociju, učvrstio svoju današnju poziciju - rangiran je pri vrhu najkvalitetnijih nacionalnih istraživačkih univerziteta u SAD. S druge strane, ova studija slučaja potvrđuje da nema sukoba između verske dogme i nauke zasnovane na dokazima ako zajedno koračaju ka napretku, odnosno, ako im je zajednički cilj da oslobode čoveka.