Specijalna edukacija i rehabilitacija

How would able-bodied children perceive a student with an intellectual disability in inclusive physical education?

2024-02-10T11:46:09+01:00

Uvod: Stavovi dece bez ometenosti o uključivanju učenika sa intelektualnim smetnjama u nastavu fizičkog vaspitanja jedan su od faktora koji utiču na uspešnost procesa fizičkog vaspitanja. Društvene interakcije ovih učenika i učenika sa smetnjama u razvoju su ključne za stvaranje pozitivne klime u učionici. Cilj: Cilj istraživanja bio je da se procene stavovi dece bez ometenosti prema uključivanju učenika sa intelektualnim teškoćama u nastavu fizičkog vaspitanja i uporede razlike između dečaka i devojčica. Metod: U istraživanju su učestvovala 274 učenika bez ometenosti, 153 dečaka (srednja starost 12,34±1,19 godina) i 121 devojčica (srednja starost 12,45±1,23 godine). Korišćena je modifikovana češka verzija CAIPE-R za uključivanje učenika sa intelektualnim invaliditetom (α=.797). Razlike između dečaka i devojčica procenjene su Mann-Whitney U-test. Razlike između dimenzija stava izračunate su Wilcoxon Signed Rank testom. Rezultati: Uključivanje učenika sa intelektualnim teškoćama u nastavu fizičkog vaspitanja prilično pozitivno ocenjuje oba pola dece bez ometenosti (dečaci 2,91±,45 poena; devojčice 3,11±,40 poena). Devojčice su bile pozitivnije prema uključivanju učenika sa intelektualnim teškoćama nego dečaci, što se odrazilo na njihov ukupni (U=6984, p=.00, r=.22) i stav prema sportu (U=6335, p=.00). , r=.28). Dečaci su pozitivnije ocenjivali opšte stavove, nego stavove specifične za sport (Z=-4.97, p=.00, r=.24). Zaključak: Neophodno je da buduća istraživanja prikupe više infomacija o stavovima dece bez ometenosti, nastavnika, kao i rukovodstva škole prema inkluziji, kroz longitudinalna istraživanja.

Coaching Parents to Implement Trial-Based Functional Analysis via Telehealth

2024-02-10T11:46:09+01:00

Uvod: Procedura funkcionalne analize zasnovane na ispitivanju koju sprovode roditelji ima potencijal za određivanje svrhe problematičnog ponašanja. Strategija telezdravstva može biti jeftinija, oduzima manje vremena i pruža većem broju porodica pristup tretmanima. Kao rezultat toga je dobra alternativa za porodice jer loš pristup resursima i znanju može pogoršati problematično ponašanje. Cilj: Svrha ove studije bila je da se proceni sposobnost majki da sprovedu funkcionalnu analizu zasnovanu na ispitivanju kod kuće, uz obuku i koučing putem telezdravstva. Metode: U istraživanju su učestvovale tri majke starosti između 32 i 54 godine i njihova deca između 18 i 26 godina. Studija je koristila višestruki osnovni dizajn za različita ponašanja kako bi ispitala efikasnost treninga veština ponašanja i podučavanja putem telezdravstva o tačnoj upotrebi uslova funkcionalne analize zasnovane na ispitivanju od strane majki dece sa smetnjama u razvoju. Rezultati: Rezultati su pokazali da su majke učesnice sprovele svaki uslov funkcionalne analize zasnovane na ispitivanju sa 100% tačnošću. Štaviše, majke su imale pozitivna mišljenja o studiji. Zaključak: U zaključku, ova studija je pružila podršku uključivanju roditelja u procenu njihove dece sa smetnjama u razvoju.

Prepoznavanje problema u ponašanju kod dece predškolskog uzrasta iz ugla vaspitača

2024-02-10T11:46:10+01:00

Uvod: Problem istraživanja formulisan je u vidu istraživačkog pitanja da li vaspitači mogu da prepoznaju probleme u ponašanju dece predškolskog uzrasta i da li su u dovoljnoj meri kompetentni da preduzimaju planske akcije u vezi sa prevencijom i suzbijanjem eksternalizovanih i internalizovanih problema u ponašanju dece predškolskog uzrasta. Cilj: Cilj istraživanja je da se utvrdi da li vaspitači mogu da prepoznaju probleme u ponašanju dece predškolskog uzrasta i da preduzmu mere u prevazilaženju ovih problema. Metode: Istraživanje je sprovedeno u januaru 2023. na uzorku od 124 vaspitača sa područja Bačke i Banata. Procena vaspitača o prepoznavanju problema u ponašanju dece predškolskog uzrasta ispitana je Skalerom – PPPDPU-UV konstruisanim za potrebe ovog istraživanja (α = 0.822), koji se sastoji od tri subtesta: 1) prepoznavanje problema u ponašanju kod dece predškolskog uzrasta; 2) informisanje roditelja i stručnih saradnika o zapaženim problemima u ponašanju dece predškolskog uzrasta i 3) preduzimanje akcija za suzbijanje problema u ponašanju. Rezultati: Rezultati istraživanja pokazuju da problemi u ponašanju dece predškolskog uzrasta mogu biti prediktorski faktori koji ukazuju na poremećaje u ponašanju u adolescenciji. Zaključak: Zaključuje se da je, uz primarnu ulogu vaspitača, neophodno preduzeti niz planskih akcija kako bi predškolske ustanove pružile optimalnu podršku deci sa problemima u ponašanju i njihovim porodicama

Percepcija roditeljske podrške u karijernom razvoju učenika sa intelektualnom ometenošću

2024-02-10T11:46:10+01:00

Uvod: Roditelji predstavljaju primarni izvor savetovanja, informisanja i posredovanja u karijernom razvoju dece. Kod osoba sa intelektualnom ometenošću tokom svih faza karijernog razvoja neophodna je roditeljska podrška, a posebno je važna u periodu profesionalnog osposobljavanja za rad. Cilj: Osnovni cilj rada je utvrditi kako učenici sa intelektualnom ometenošću percipiraju podršku roditelja tokom obrazovanja za izabrano zanimanje, sa posebnim osvrtom na neke faktore porodičnog i školskog okruženja. Metod: Uzorkom je obuhvaćeno 155 ispitanika sa lakom intelektualnom ometenošću koji se profesionalno osposobljavaju za rad u školama za učenike sa smetnjama u razvoju. U istraživanju je primenjena Skala roditeljske podrške u razvoju karijere (The Career-Related Parental Support Scale) koja procenjuje percepciju adolescenata o podršci roditelja, kroz oblasti instrumentalne pomoći, emocionalne podrške, verbalnog ohrabrivanja i modeliranja u vezi sa karijerom. Rezultati: Na uzorku u celini ispitanici percipiraju najveću podršku roditelja u domenu verbalnog ohrabrivanja, a najmanju u modelovanju u vezi sa karijerom. Veću podršku svojih roditelja u karijernom razvoju uočavaju oni koji žive u porodičnom okruženju sa oba roditelja, kao i oni čiji su roditelji obrazovaniji, zatim učenici starijih razreda i oni koji postižu odličan uspeh, dok razlike u odnosu na pol ispitanika nisu pronađene. Zaključak: Analizom dobijenih rezultata ukazano je na određene nedostatke u oblasti karijernog vođenja i savetovanja učenika sa intelektualnom ometenošću. Dobijeni nalazi upućuju na potrebu unapređivanja saradnje sa porodicama učenika na tom polju i njihovo osnaživanje u vezi sa načinima na koji mogu doprineti karijernom uspehu dece. Takođe, istaknuta je neophodnost proširivanja saznanja iz oblasti karijernog razvoja za dublje razumevanje ključnih problema u ovoj oblasti.

Taktilni znakovni jezik slepogluvih osoba

2024-02-10T11:46:10+01:00

Uvod: Slepogluvoća je dvostruko senzorno oštećenje koje nepovoljno utiče na različite domene funkcionisanja osobe. Zahteva individualizovan pristup u edukaciji i rehabilitaciji i specifične usluge koje osobi olakšavaju učenje, participaciju i integraciju u društvo. Istraživanja ovog fenomena praćena su teškoćama koje su posledica nepostojanja konsenzusa o definiciji slepogluvoće, heterogenosti populacije, nedostatka pouzdanih testova i alata za procenu, kao i korišćenja tradicionalnih postupaka koji se često baziraju samo na utvrđivanju senzornog funkcionisanja, nedovoljno efikasnih i neproverenih metoda rada, barijera u uspostavljanju i održavanju komunikacije sa slepogluvom osobom. Cilj: Cilj ovog rada je pregled načina komunikacije slepogluvih, sa posebnim osvrtom na analizu i opis taktilnog znakovnog jezika. Metode: Za pretragu i analizu relevantnih studija korišćeni su servis Konzorcijuma biblioteka Srbije za objedinjenu nabavku – KOBSON i Google Scholar Advanced Search. Pretraga je izvršena preko sledećih servisa/agregatora: Ebscohost, ScienceDirect i WileyInterScience. Rezultati: Komunikacija sa slepogluvim osobama odvija se na različite načine i u tu svrhu koriste se: govor, znakovni jezik, prstna azbuka/abeceda, ručna azbuka / ručna abeceda, Lormova abeceda, pisanje na dlanu, Tadoma metod, pisani govor, Brajevo pismo, uvećana štampa, taktilni znakovni jezik. U studijama novijeg datuma autori ističu potrebu za jedinstvenim taktilnim znakovnim jezikom, kao prirodnim jezikom kongenitalno slepogluvih osoba.