Primena patentirane tehnologije za rešavanje problema PCB kontaminacije i korozivnog sumpora u energetskim transformatorima
Sažetak
Eksploatacija energetskih transformatora koji sadrže PCB i korozivni sumpor je visoko rizična, zbog ugrožavanja životne sredine sa jedne strane i povećanih rizika od pojave kvara i havarije, sa druge. Zakonska regulativa kroz pravilnike strogo defniše postupanje sa uređajima koji sadrže PCB, a preporuke međunarodnog CIGRE komiteta i Internacionalni standardi (CIGRE TB 378, CIGRE TB 625, IEC 60296, IEC 60422) definišu kriterijume za korozivna ulja. U radu je dat kratak pregled problematike PCB-a i korozivnog sumpora u odnosu na postojeću zakonsku regulativu i najnovija saznanja u datim oblastima. Potom je ukratko opisan patentiran tehnološki proces dehlorinacije, desulfurizacije i regeneracije ulja, razvijen u Institutu „Nikola Tesla”. Zbirni prikaz rezultata dekontaminacije 310 PCB kontaminiranih energetskih transformatora različitih snaga i naponskih nivoa i obrade 29 transformatora sa korozivnim uljem ukazuje da se primenjenom tehnologijom uspešno uklanja PCB i korozivni sumpor iz ulja i istovremeno vrši uklanjanje produkata starenja, tj. rerafinacija ulja.
Reference
J. Lukić, V. Vasović, D. Mihajlović, J. Janković, N. Kovačević, V. Ivančević, S. Milosavljević, „PCB dekontaminacija energetskih transformatora i trajno rešavanje problema korozivnog sumpora primenom patentirane tehnologije dehlorinacije i desulfurizacije ulja“, V savetovanje, CG CO CIGRE, 09.– 12.05.2017
CIGRE TB 625: Copper sulphide long-term mitigation and Risk Assement, July 2015
Jelena M. Lukić, „Proces za simultano uklanjanje tragova polihlorovanih bifenila, antikorozivnu desulfurizaciju i regeneraciju mineralnih izolacionih ulja“, Patentni registracioni broj 53510, rešenje o priznanju patenta broj 4/452 od 17.04.2014, GIS 2015/1, strana 64.
„Priručnik za identifikaciju, vođenje evidencije i sigurno rukovanje PCB opremom/uređajima i otpadom”, Ministarstvo životne sredine i prostornog planiranja Republike Srbije, februar 2010.
BS EN 50503. „Fluids for electrotechnical applications. Standard for the inventory control, management, decontamination and/or disposal of electrical equipment and insulating liquids containing PCBs”.
IEC 61619/1997: „Insulating liquids – Contamination by polychlorinated biphenyls (PCBs) – Method of determination by capillary column gas chromatography”.