KARATERISTIKE HEMOSTAZNOG MEHANIZMA KOD PACIJENATA SA SARS-CoV-2 VIRUSNOM INFEKCIJOM
Hemostaza u SARS-CoV-2 infekciji
Sažetak
ABSTRAKT
Uvod: Tokom SARS-CoV-2 pandemije zabeležen je značajan broj slučajeva praćenih trombozom. Precizan patofiziološki mehanizam nastanka tromboze u okviru ove bolesti nije do sada razjašnjen. Značaj fibrinoliznog mehanizma u održavanju fiziološke hemostaze naveo nas je da istražimo njegov potencijalni doprinos tromboembolijskim komplikacijama Covid-19 infekcije. Ova studija ima za cilj da identifikuje promene u hemostaznom mehanizmu kod SARS-CoV-2 pozitivnih pacijenata u momentu prijema na bolničko lečenje i njihov značaj u ishodu bolesti.
Metode: Prikazana prospektivna studija obuhvata 60, rt-PCR pozitivnih pacijenata hospitalizovanih u Covid-jedinicama Kliničkog centra Vojvodine. Iz uzoraka krvi pacijenata određeni su: broj i agregabilnost trombocita, aPTT, PT, fibrinogen, D-dimer i EVLK. Pacijenti su klasifikovani na one sa očuvanom i suprimiranom primarnom hemostazom, one sa fiziološkom i povišenom trombinskom aktivnošću, one sa očuvanom i smanjenom fibrinoliznom aktivnošću, kao i na one sa pozitivnim i negativnim ishodom bolesti.
Rezultati: Uočena su 44 pozitivna ishoda (73.3%) a negativan ishod, uključujući tromboembolijske komplikacije i smrt, zabeležen je kod 16 (26.7%) ispitanika. Nekondicionalna logistička regresija pokazala je blag negativan uticaj svih ispitivanih parametara na ishod bolesti. OR za EVLK bio je 1.084, sa 95%CI 1.023-1.160. Multivarijantni regresioni model pokazao je da je od svih ispitivanih parametara samo EVLK značajan prediktor za negativan ishod sa nivoom p<0.001.
Zaključak: Procena globalne funkcionalnosti fibrinoliznog mehanizma je koristan prediktor ishoda bolesti kod SARS-CoV-2 pozitivnih pacijenata u trenutku njihovog prijema na bolničko lečenje.
Ključne reči: SARS-CoV-2, Covid-19, hemostaza, fibrinoliza
Reference
2. Jose RJ, Manuel A. COVID-19 cytokine storm: the interplay between inflammation and coagulation. Lancet. 2020; 8(6):e46–7.
3. Liotta LA, Goldfarb RH, Brundage R, Siegal GP, Terranova V, Garbisa S. Effect of Plasminogen Activator (Urokinase), Plasmin, and Thrombin on Glycoprotein and Collagenous Components of Basement Membrane. Cancer Res. 1981;41(11): 4629-4636.
4. Esmon CT. Inflammation and the Activated Protein C Anticoagulant Pathway. Semin Thromb Hemost. 2006; 32(1):49–60.
5. Weiler H. Regulation of inflammation by the protein C system. Crit Care Med. 2010;38:18-25
6. Medcalf RL, Keragala CB. Fibrinolysis: A Primordial System Linked to the Immune Response. Int J Mol Sci. 2021;22(7):3406.
7. Wichmann D, Sperhake JP, Lütgehetmann M, Steurer S, Edler C, Heinemann A, et al. Autopsy Findings and Venous Thromboembolism in Patients With COVID-19. Ann Intern Med. 2020;173(4):268–77.
8. Edler C, Schröder AS, Aepfelbacher M, Fitzek A, Heinemann A, Heinrich F, et al. Dying with SARS-CoV-2 infection-an autopsy study of the first consecutive 80 cases in Hamburg, Germany. Int J Leg Med. 2020;134(4):1275–84.
9. Elsoukkary SS, Mostyka M, Dillard A, Berman DR, Ma LX, Chadburn A, et al. Autopsy Findings in 32 Patients with COVID-19: A Single-Institution Experience. Pathobiology. 2021;88(1):56–68.
10. Heinz C, Miesbach W, Herrmann E, Sonntagbauer M, Raimann FJ, Zacharowski K, et al. Greater Fibrinolysis Resistance but No Greater Platelet Aggregation in Critically Ill COVID-19 Patients. Anesthesiology. 2021;134(3):457–67.
11. di Micco P, Russo V, Carannante N, Imparato M, Cardillo G, Lodigiani C. Prognostic Value of Fibrinogen among COVID-19 Patients Admitted to an Emergency Department: An Italian Cohort Study. J Clin Med. 2020;9(12):4134.
12. Zhang L, Yan X, Fan Q, Liu H, Liu X, Liu Z, et al. D-dimer levels on admission to predict in-hospital mortality in patients with Covid-19. J Thromb Haemost. 2020;18(6):1324–9.
13. Naymagon L, Zubizarreta N, Feld J, van Gerwen M, Alsen M, Thibaud S, et al. Admission D-dimer levels, D-dimer trends, and outcomes in COVID-19. Thromb Res. 2020;196:99–105.
14. Wright FL, Vogler TO, Moore EE, Moore HB, Wohlauer M v., Urban S, et al. Fibrinolysis Shutdown Correlation with Thromboembolic Events in Severe COVID-19 Infection. J Am Coll Surg. 2020;231(2):193-203.
15. Bachler M, Bösch J, Stürzel DP, Hell T, Giebl A, Ströhle M, et al. Impaired fibrinolysis in critically ill COVID-19 patients. Br J Anaesth. 2021;126(3):590–8.
16. Blasi A, von Meijenfeldt FA, Adelmeijer J, Calvo A, Ibañez C, Perdomo J, et al. In vitro hypercoagulability and ongoing in vivo activation of coagulation and fibrinolysis in COVID-19 patients on anticoagulation. J Thromb Haemost. 2020;18(10):2646–53.