Epidemija malih boginja u Nišavskom i Topličkom okrugu od 2017 do 2018. godine
Sažetak
Uvod. Male boginje su pre uvođenja obavezne vakcinacije bile glavni uzrok umiranja dece mlađe od 5 godina.
Cilj rada bio je da prikaže epidemiološke i kliničke karakteristike obolelih u epidemiji malih boginja koja je počela 23. novembra 2017. i trajala je sve do 28. jula 2018. godine na teritoriji Nišavskog i Topličkog okruga.
Material i Metod
Primenjena je deskriptivna studija kojom su retrospektivno analizirani podaci od novembra 2017. do jula 2018. Primenjena je definicija slučaja koju je dala Komisija Evropske unije (EU) 2012. U institutu zajavno zdravlje Niš uzimana je krvi za određivanje antitela i svi uzorci su slati u referentnu ustanovu Zavod za vakcine i serume ″Torlak″ u Beogradu gde su testirani na prisustvo IGM i IgG antitela. Statistička analiza izvršena je u programskom paketu EPI INFO v7.2.2.6.
Rezultati
Od 23. novembra 2017 do 28. jula 2018. ukupno je obolelo 1327 (584 muškaraca i 743 žena) a prosečan uzrast obolelih bio je 35 godina. Najviše obolelih bilo je iz dobne grupe 30-39 godina, 510 (38.4%) a najmanje iz dobne grupe 15-19, 34 (2.6%). Deca mlađa od jedne godine bila su zastupljena sa 5.3% a deca iz osnovnih škola sa 4.4% u odnosu na ukupan broj obolelih. Više od jedne četvrtine obolelih nije bilo vakcinisano 338 (25.5%), samo su 37 (2.8%) pacijenta primila dve doze kombinovane vakcine protiv malih boginja, zauški i rubele (MMR) a 50 (3.8%) je vakcinisano samo jednom dozom. Za 902 (68.0%) pacijenta vakcinalni status nije bio poznat. Komplikacije su zabeležene kod 962 (72.5%) i bile su najčešće kod dece mlađe od jedne godine (92.9%) i kod dece predškolskog uzrasta (88.2%). Najčešća komplikacije bile su: malnutricija (823, 62.0%), dijareja (590, 44.5%), pneumonija (122, 9.2%) a encephalitis je zabeležen samo kod jednog deteta. Smrt zbog komplikacija potvrđena je kod 4 pacijenata, svi su imali laboratorijsku potvdu oboljenja, troje nije bilo vakcinisano, a jedno dete bilo je imunokompromitovano. Letalitet je iznosio 0.3 na 100 obolelih.
Zaključak. Mogući uzrok ove velike epidemije bila je nedovoljan imunizacija i mali obuhvat MMR vakcinom osetljive populacije. Zabeležena su 4 smrta ishoda kod obolelih. Nadzor nad imunizacijom, visok vakcinalni obuhvat osetljive populacije kao i efikasnost MMR vakcine osonovni su preduslovi za prevenciju malih boginja.
Reference
Dabbagh A, Laws RL, Steulet C, Dumolard L, Mulders NM, Katrina Kretsinger K et al. Progress toward regio-nal measles elimination — worldwide, 2000–2017. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2018;67:1323-29. [CrossRef] [PubMed]
Dascalu S. Measles Epidemics in Romania: Lessons for Public Health and Future Policy. Front Public Health 2019 Apr 25;7:98. [CrossRef] [PubMed]
European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). EUVAC net. Case Definition. Measles. Stockholm: ECDC. Available from: http://ecdc.europa.eu/en/activities/surveillance/euvac/case_definition/Pages/measles.aspx
Fiebelkorn AP, Redd SB, Gastañaduy PA, Clemmons N, Rota PA, Rota JS et al. A Comparison of Post-elimination Measles Epidemiology in the United States, 2009−2014 versus 2001−2008. J Pediatric Infect Dis Soc 2017;6(1):40-8. [CrossRef] [PubMed]
Filia A, Bella A, Del Manso M, Baggieri M, Magurano F, Rota MC. Ongoing outbreak with well over 4,000 measles cases in Italy from January to end August 2017 − what is making elimination so difficult? Euro-Surveill. 2017;22(37):pii=30614. [Crossref] [PubMed] Available from: http://dx.doi.org/10.2807/1560-7917.ES.2017.22. 37.30614
Gastañaduy PA, Budd J, Fisher N, Redd SB, Fletcher J, Miller J et al. A Measles Outbreak in an Under-immunized Amish Community in Ohio. N Engl J Med 2016;375:1343-54. [CrossRef] [PubMed]
George F, Valente J , Augusto GF, Silva AJ , Pereira N , Fernandes T et al. Measles outbreak after 12 years without endemic transmission, Portugal, February to May 2017. Euro Surveill 2017;22(23):pii=30548. [CrossRef] [PubMed]
Grgič-Vitek M, Frelih T, Ucakar V, Fafangel M, Markocic OJ, Prosenc K. et al. An outbreak of measles associated with an international dog show in Slovenia, November 2014. Euro Surveill 2015; 20(3): pii=21012. [CrossRef] [PubMed]
Hall V, Banerjee E, Kenyon C, Strain A, Griffith J, Como-Sabetti K et al. Measles Outbreak — Minnesota April–May 2017. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2017; 66(27):713-17. [CrossRef] [PubMed]
Hukic M, Ravlija J, Karakas S, Mulaomerovic M, Dedeic Ljubovic A, Salimović-Besic I et al. An ongoing measles outbreak in the Federation of Bosnia and Herzegovina, 2014 to 2015. Euro Surveill 2015; 20(9):pii=21047. [CrossRef] [PubMed]
Institute of Public Health Of the Republic Serbia. Report of Immunization in Serbia in 2015.
Institute of Public Health Of the Republic Serbia. Report of Immunization in Serbia in 2014.
Institute of Public Health Of the Republic Serbia. Report of Immunization in Serbia in 2013.
Knol MJ, Urbanus AT, Swart EM, Mollema L, W L Ruijs WL, van Binnendijk RS et al. Large ongoing measles outbreak in a religious community in the Netherlands since May 2013. Euro Surveill 2013;18(36): pii=20580. [CrossRef] [PubMed]
Lochlainn MLN, Woudenberg T, van Liera A, Zonnenberg I, Philippi M, de Melker EH et al. A novel measles outbreak control strategy in the Netherlands in 2013–2014 using a national electronic immuniza-tion register: A study of early MMR uptake and its determinants. Vaccine 2017;35:5828-834. [CrossRef] [PubMed]
Moss WJ, Griffin DE. Measles. Lancet 2012;379:153. [CrossRef] [PubMed]
Muscat M, Marinova L, Mankertz A, N Gatcheva N, Mihneva, Santibanez S et al. Surveillance and out-break report; The measles outbreak in Bulgaria, 2009–2011: An epidemiological assessment and lessons learnt. EuroSurveill 2016;21(9):pii=30152. [Crossref] [PubMed]
Navarro E, Mochón MM, Galicia MD, Marín I, Laguna J. Study of a measles outbreak in Granada with pre-ventive measures applied by the courts, Spain, 2010 to 2011. Euro Surveill 2013;18(43):pii=20612. [CrossRef]
Orenstein WA, Hinman A, Nkowane B, Olive JM, Reingold A. Measles and Rubella Global Strategic Plan 2012–2020 midterm review. Vaccine 2018:36:A1-A34. [CrossRef] [PubMed]
Pegorie M, Shankar K, Welfare WS, Wilson RW, Khiroya C, Munslow G et al. Measles outbreak in Greater Manchester, England, October 2012 to September 2013: epidemiology and control. Euro Surveill 2014;19(49):pii=20982. [CrossRef] [PubMed]
Rota PA, Moss WJ, Takeda M, de Swart RL, Thompson KM, Goodson JL. Measles. Nat Rev Dis Primers 2016; 2: 16049. [CrossRef] [PubMed]
Rulebook on immunization and drug protection. Republic of Serbia. Official Gazette 55/2017.
Strebel PM, Papania MJ, Parker Fiebelkorn A, Halsey NA. Measles Vaccine. In: Plotkin SA, Orenstein WA, Offit P, editors. Vaccines. 6 ed. Elsevier Saunders; 2013. pp. 352-387. [CrossRef]
Thornton J. Measles cases in Europe tripled from 2017 to 2018. BMJ 2019;364:l-634-l-634. [CrossRef] [PubMed]
van der Maas NA, Woudenberg T, Hahné SJ, de Melker HE. Tolerability of Early Measles-Mumps-Rubella Vaccination in Infants Aged 6–14 Months During a Measles Outbreak in The Netherlands in 2013–2014. J Infect Dis 2016;213:1466-71.[CrossRef] [PubMed]
Veličković Z, Ilić M, Rančić N. Epidemija malih boginja na teritoriji Nišavskog i Topličkog okruga. Acta med Median 2016:55(2):71-5. [CrossRef]