THE ROLE OF DESANKA MAKSIMOVIĆ IN THE DEVELOPMENT OF BELARUSIAN-SERBIAN LITERARY CONNECTIONS
Keywords:
Desanka Maksimović, Belarusian-Serbian relations, literature, literary translation, poetry.
Abstract
The renowned Serbian writer Desanka Maksimović (1898–1993) translated into Serbian mainly Russian poets, followed by Armenian, Georgian, Ukrainian, and other Soviet poets. Among her numerous translations, there are also two poems by Belarusian poets: “Who Goes There?” by Yanka Kupala and “Where to Begin?” by Yevdokiya Los, both translated from Russian.
The study presented to the academic and professional public arises from the need to explain the connections between Desanka Maksimović and Belarusian literature, clarify misinterpretations, and realistically depict her role in developing Belarusian-Serbian literary relations. Her connections with Russian writers are also presented for better comparison and causal analysis.
References
ДОДАТАК
БИБЛИОГРАФИЈА ПРЕВОДА ДЕЛА ДЕСАНКЕ МАКСИМОВИЋ У БЕЛОРУСКОЈ КЊИЖЕВНОСТИ И НАУЦИ
ПРЕВОДИ У БЕЛОРУСКОЈ ШТАМПИ
1. Максімавіч Дэсанка. Каханне: [Верш] / Пер. П. Броўка // Літаратура і мастацтва. 19.07.1957.
2. Максімавіч Дэсанка. Просьба: [Верш] / Пер. Н. Гілевіч // Літаратура і мастацтва. 4.02.1970.
3. Максімавіч Дэсанка. Дзеці: [Верш] / [Пер. ?] // Літаратура і мастацтва. 22.08.1975.
4. Максімавіч Дэсанка. З нізкі “Патрабую памілавання”: У абарону звяроў; У абарону бяздзетных жанчын; У абарону ерэтыкоў; У абарону лясных заказнікаў; У абарону наіўных;У абарону фанабэрыстых; У абарону песеннай зямлі: [Вершы] / Пер. Н.Гілевіч // Па камянях, як па зорах: Выбр. старонкі сучаснай югасл. паэзіі. - Мн.: Мастац. літ., 1981. - С. 9 – 16.
5. Максімавіч Дэсанка. Веру: [Верш] / Пер. К.Севярынец і І.Чарота // Беларусь. 1985. - С. 16.
6. Максімавіч Дэсанка. Ты абяцала, што будзеш вечнай; Жанчына: [Вершы]/ Пер. Э. Агняцвет // Работніца і сялянка. 1985, № 6. - С. 7.
7. Максімавіч Дэсанка. У абарону батрака Ернея: [Верш] / Пер. Я.Сіпакоў// Ідзе Кастрычнік па зямлі. – Мн.: Мастац. літ., 1987. - С.100 – 101.
8. Максімавіч Дэсанка. Крывавая казка: [Верш] / Уступ. слова: І.Чарота. Пер. К.Севярынец і І.Чарота // Літаратура і мастацтва. 24.06.1988. – С.14.
9. Максімавіч Дэсанка. Карагод; Заечае вуха.; Хмарка: [Вершы] / Пер. Э.Агняцвет // Ветразь, 1988. - Мн.: Юнацтва, 1988. - С. 178 – 179.
10. Максімавіч Дэсанка. Паводка.; І наступіла цішыня; Смерць лісіцы; У абарону зямлі, па якой праходзіць войска; У абарону салдацкіх пагостаў; У абарону Марый Магдалін; У абарону звяроў; У абарону бяздзетных жанчын; У абарону ерэтыкоў: [Вершы] / Пер. Н.Гілевіч // Сербская паэзія. - Мн.: Мастац. літ., 1989. - С. 12 – 19.
11. Максімавіч Дэсанка. У абарону батрака Ернея: [Верш] / Пер. Я.Сіпакоў // Сіпакоў Я. На волю птушку выпускаю. - Мн.: Мастац. літ.,1989. - С.188 – 189.
12. Максімавіч Дэсанка. У абарону салдацкіх пагостаў: [Верш] / Пер. Н.Гілевіч // Полымя. 1990, № 5. - С. 7 – 8.
13. Максімавіч Дэсанка. Карагод; Заечае вуха; Хмарка: [Вершы] / Пер. Э.Агняцвет // Агняцвет Э. Рэчка, рэчанька мая. - Мн.: Юнацтва, 1991.- С. 44 – 45.
14. Максімавіч Дэсанка. Размова манахіні з Богам; Голас манахіні: [Вершы] / Пер. Л.Рублеўская // Наша слова.13.02.1995. - С.5.
15. Максімавіч Дэсанка. … / Пер. Э.Агняцвет // Полымя. 1998, № 5.
16. Максімавіч Дэсанка. Знак крыжа: [Верш] / Пер. І.Чарота // Праваслаўе. 1998, № 6. - С.93.
17. Максімавіч Дэсанка. Закаханасць; І настала ціш; Цуд у царкве : [Вершы] / Пер. І.Чарота // Літаратура і мастацтва. 16.05.1998. - С. 16.
18. Максімавіч Дэсанка. Размова з Косавам: [Верш] / Пер. І.Чарота // Беларусь.1999, № 9 - С.41.
19. Максімавіч Дэсанка. Размова з Косавам: [Верш] / Пер. І.Чарота // Косовская битва продолжается. Сб-к... Мн.: Православное Братстство во имя Архистратига Михаила, 2000. - С.59 – 60.
20. Максімавіч Дэсанка. Цуд у царкве: [Верш] / Пер. І.Чарота // Полымя. 2003. № 7. С. 107.
21. Максімавіч Дэсанка. Знак крыжа: [Верш] / Пер. І.Чарота // Літаратура і мастацтва. 3.04.2004. С. 11.
22. Максімавіч Дэсанка. Рука [Верш] / Пер. І.Чарота // Полымя. 2006. № 7. С. 121.
23. Максімавіч Дэсанка. Размова з Косавам: [Верш] / Пер. І. Чарота // Полымя.2008, № 5. - С.6.
24. Максімавіч Дэсанка. Цуд у царкве [Верш] / Пер. І.Чарота// Галасы з-за небакраю: Анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ стагоддзя / склад. М.Скобла. – Мінск: Лімарыус, 2008. C. 610.
25. Максімавіч Дэсанка. Патрабую памілавання: [Вершы] / Пер. Н. Гілевіч // Галасы з-за небакраю: Анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ стагоддзя / склад. М.Скобла. – Мінск: Лімарыус, 2008. C. 300.
26. Максімавіч Дэсанка. Размова манахіні з Богам; Голас манахіні: [Вершы] // Пер. Л. Рублеўская // Галасы з-за небакраю: Анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ стагоддзя / склад. М.Скобла. – Мінск: Лімарыус, 2008. C. 749.
27. Максімавіч Дэсанка. Сон [Верш] / Пер. М. Мятліцкі // Полымя. 2009, № 12. С. 121-122.
28. Максімавіч Дэсанка. Сон; Эпітафія [Вершы] / Пер. М. Мятліцкі // Мятліцкі М. Лучнасць: Пераклады Міколы Мятліцкага: з паэзіі народаў свету. – Мн., 2011. С. 137 -138.
29. Максімавіч Дэсанка. У буру [Верш] / Пер. В.Рагойша // Рагойша В. Вочы ў вочы, мыслі ў мыслі . - Мінск, 2013. С.105-106.
ЧЛАНЦИ И САСТАВНИ ДЕЛОВИ ПУБЛИКАЦИЈА
1. Максімавіч Дэсанка // Янка Купала. Энцыклапедычны даведнік. У 3 т. - Мн.: БелЭ, 2018. Т.2. С. 188.
2. “Я буду рядом...”. Десанка Максимович: Сербия - Россия / Предисл. к кн.: Щеглов С. Оставляю вам только слова. Красноярск, 2008. С. 5- 11.
3. Свядомасць і сумленне народа // Славянскія літаратуры: Постаці (ІІ). Зборнік артыкулаў. Мінск: РІВШ БДУ, 2003. С. 24-39.
4. Десанка Максимовић и Белорусиjа // Дело Десанке Максимовић у токовима српске књижевновности. Зборник радова. – Београд: Задужбина Десанке Максимовић, 2000. С. 86 – 91.
5. Максімавіч Д. // Беларуская Энцыклапедыя. – Мн.: Беларуская энцыклапедыя. Т. 9. 1999. С. 545.
6. І сляза, і праўда агульныя: Да 100-гадовага юбілею Дэсанкі Максімавіч // Літаратура і мастацтва. 1998, 15 мая. С.16.
7. Талент не старэе: Да 90-годдзя Дэсанкі Максімавіч // Літаратура і мастацтва, 24.06.1988. С. ?
РУКОПИСНА ГРАЂА ПРОФ. ДР ИВАНА ЧАРОТЕ
1. СВЯДОМАСЦЬ І СУМЛЕННЕ НАРОДА : ДЭСАНКА МАКСІМАВІЧ (1898-1993) –послесловие к «Избранному» на бел. языке.
2. ДЕСАНКА МАКСИМОВИЧ И БЕЛАРУСЬ – текст выступления на книжной ярмарке 2018. года.
3. «… Я БУДУ РЯДОМ…» (Десанка Максимович – Сербия – Россия) – предисловие к книге С.Щеглова.
ДИПЛОМСКИ РАДОВИ И МАГИСТАРСКЕ ДИСЕРТАЦИЈЕ
ПОД РУКОВОДСТВОМ ПРОФ. ДР ИВАНА ЧАРОТЕ
1. Курчыч Ксенія Фёдараўна «Раслінны свет у паэзіі Дэсанкі Максімавіч і Наталлі Арсенневай» (2010). – дипломски рад.
2. Береснева Ольга Игоревна. “История в поэзии Десанки Максимович (На примере «Прошу помилования» и «Кровавая сказка»)» (2020). – дипломски рад.
3. Курчыч Ксенія Фёдараўна «Адметная краса Радзімы ў паэзіі Дэсанкі Максімавіч і Наталлі Арсенневай» (2011). – магистарска дисертација.
БИБЛИОГРАФИЈА ПРЕВОДА ДЕЛА ДЕСАНКЕ МАКСИМОВИЋ У БЕЛОРУСКОЈ КЊИЖЕВНОСТИ И НАУЦИ
ПРЕВОДИ У БЕЛОРУСКОЈ ШТАМПИ
1. Максімавіч Дэсанка. Каханне: [Верш] / Пер. П. Броўка // Літаратура і мастацтва. 19.07.1957.
2. Максімавіч Дэсанка. Просьба: [Верш] / Пер. Н. Гілевіч // Літаратура і мастацтва. 4.02.1970.
3. Максімавіч Дэсанка. Дзеці: [Верш] / [Пер. ?] // Літаратура і мастацтва. 22.08.1975.
4. Максімавіч Дэсанка. З нізкі “Патрабую памілавання”: У абарону звяроў; У абарону бяздзетных жанчын; У абарону ерэтыкоў; У абарону лясных заказнікаў; У абарону наіўных;У абарону фанабэрыстых; У абарону песеннай зямлі: [Вершы] / Пер. Н.Гілевіч // Па камянях, як па зорах: Выбр. старонкі сучаснай югасл. паэзіі. - Мн.: Мастац. літ., 1981. - С. 9 – 16.
5. Максімавіч Дэсанка. Веру: [Верш] / Пер. К.Севярынец і І.Чарота // Беларусь. 1985. - С. 16.
6. Максімавіч Дэсанка. Ты абяцала, што будзеш вечнай; Жанчына: [Вершы]/ Пер. Э. Агняцвет // Работніца і сялянка. 1985, № 6. - С. 7.
7. Максімавіч Дэсанка. У абарону батрака Ернея: [Верш] / Пер. Я.Сіпакоў// Ідзе Кастрычнік па зямлі. – Мн.: Мастац. літ., 1987. - С.100 – 101.
8. Максімавіч Дэсанка. Крывавая казка: [Верш] / Уступ. слова: І.Чарота. Пер. К.Севярынец і І.Чарота // Літаратура і мастацтва. 24.06.1988. – С.14.
9. Максімавіч Дэсанка. Карагод; Заечае вуха.; Хмарка: [Вершы] / Пер. Э.Агняцвет // Ветразь, 1988. - Мн.: Юнацтва, 1988. - С. 178 – 179.
10. Максімавіч Дэсанка. Паводка.; І наступіла цішыня; Смерць лісіцы; У абарону зямлі, па якой праходзіць войска; У абарону салдацкіх пагостаў; У абарону Марый Магдалін; У абарону звяроў; У абарону бяздзетных жанчын; У абарону ерэтыкоў: [Вершы] / Пер. Н.Гілевіч // Сербская паэзія. - Мн.: Мастац. літ., 1989. - С. 12 – 19.
11. Максімавіч Дэсанка. У абарону батрака Ернея: [Верш] / Пер. Я.Сіпакоў // Сіпакоў Я. На волю птушку выпускаю. - Мн.: Мастац. літ.,1989. - С.188 – 189.
12. Максімавіч Дэсанка. У абарону салдацкіх пагостаў: [Верш] / Пер. Н.Гілевіч // Полымя. 1990, № 5. - С. 7 – 8.
13. Максімавіч Дэсанка. Карагод; Заечае вуха; Хмарка: [Вершы] / Пер. Э.Агняцвет // Агняцвет Э. Рэчка, рэчанька мая. - Мн.: Юнацтва, 1991.- С. 44 – 45.
14. Максімавіч Дэсанка. Размова манахіні з Богам; Голас манахіні: [Вершы] / Пер. Л.Рублеўская // Наша слова.13.02.1995. - С.5.
15. Максімавіч Дэсанка. … / Пер. Э.Агняцвет // Полымя. 1998, № 5.
16. Максімавіч Дэсанка. Знак крыжа: [Верш] / Пер. І.Чарота // Праваслаўе. 1998, № 6. - С.93.
17. Максімавіч Дэсанка. Закаханасць; І настала ціш; Цуд у царкве : [Вершы] / Пер. І.Чарота // Літаратура і мастацтва. 16.05.1998. - С. 16.
18. Максімавіч Дэсанка. Размова з Косавам: [Верш] / Пер. І.Чарота // Беларусь.1999, № 9 - С.41.
19. Максімавіч Дэсанка. Размова з Косавам: [Верш] / Пер. І.Чарота // Косовская битва продолжается. Сб-к... Мн.: Православное Братстство во имя Архистратига Михаила, 2000. - С.59 – 60.
20. Максімавіч Дэсанка. Цуд у царкве: [Верш] / Пер. І.Чарота // Полымя. 2003. № 7. С. 107.
21. Максімавіч Дэсанка. Знак крыжа: [Верш] / Пер. І.Чарота // Літаратура і мастацтва. 3.04.2004. С. 11.
22. Максімавіч Дэсанка. Рука [Верш] / Пер. І.Чарота // Полымя. 2006. № 7. С. 121.
23. Максімавіч Дэсанка. Размова з Косавам: [Верш] / Пер. І. Чарота // Полымя.2008, № 5. - С.6.
24. Максімавіч Дэсанка. Цуд у царкве [Верш] / Пер. І.Чарота// Галасы з-за небакраю: Анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ стагоддзя / склад. М.Скобла. – Мінск: Лімарыус, 2008. C. 610.
25. Максімавіч Дэсанка. Патрабую памілавання: [Вершы] / Пер. Н. Гілевіч // Галасы з-за небакраю: Анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ стагоддзя / склад. М.Скобла. – Мінск: Лімарыус, 2008. C. 300.
26. Максімавіч Дэсанка. Размова манахіні з Богам; Голас манахіні: [Вершы] // Пер. Л. Рублеўская // Галасы з-за небакраю: Анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ стагоддзя / склад. М.Скобла. – Мінск: Лімарыус, 2008. C. 749.
27. Максімавіч Дэсанка. Сон [Верш] / Пер. М. Мятліцкі // Полымя. 2009, № 12. С. 121-122.
28. Максімавіч Дэсанка. Сон; Эпітафія [Вершы] / Пер. М. Мятліцкі // Мятліцкі М. Лучнасць: Пераклады Міколы Мятліцкага: з паэзіі народаў свету. – Мн., 2011. С. 137 -138.
29. Максімавіч Дэсанка. У буру [Верш] / Пер. В.Рагойша // Рагойша В. Вочы ў вочы, мыслі ў мыслі . - Мінск, 2013. С.105-106.
ЧЛАНЦИ И САСТАВНИ ДЕЛОВИ ПУБЛИКАЦИЈА
1. Максімавіч Дэсанка // Янка Купала. Энцыклапедычны даведнік. У 3 т. - Мн.: БелЭ, 2018. Т.2. С. 188.
2. “Я буду рядом...”. Десанка Максимович: Сербия - Россия / Предисл. к кн.: Щеглов С. Оставляю вам только слова. Красноярск, 2008. С. 5- 11.
3. Свядомасць і сумленне народа // Славянскія літаратуры: Постаці (ІІ). Зборнік артыкулаў. Мінск: РІВШ БДУ, 2003. С. 24-39.
4. Десанка Максимовић и Белорусиjа // Дело Десанке Максимовић у токовима српске књижевновности. Зборник радова. – Београд: Задужбина Десанке Максимовић, 2000. С. 86 – 91.
5. Максімавіч Д. // Беларуская Энцыклапедыя. – Мн.: Беларуская энцыклапедыя. Т. 9. 1999. С. 545.
6. І сляза, і праўда агульныя: Да 100-гадовага юбілею Дэсанкі Максімавіч // Літаратура і мастацтва. 1998, 15 мая. С.16.
7. Талент не старэе: Да 90-годдзя Дэсанкі Максімавіч // Літаратура і мастацтва, 24.06.1988. С. ?
РУКОПИСНА ГРАЂА ПРОФ. ДР ИВАНА ЧАРОТЕ
1. СВЯДОМАСЦЬ І СУМЛЕННЕ НАРОДА : ДЭСАНКА МАКСІМАВІЧ (1898-1993) –послесловие к «Избранному» на бел. языке.
2. ДЕСАНКА МАКСИМОВИЧ И БЕЛАРУСЬ – текст выступления на книжной ярмарке 2018. года.
3. «… Я БУДУ РЯДОМ…» (Десанка Максимович – Сербия – Россия) – предисловие к книге С.Щеглова.
ДИПЛОМСКИ РАДОВИ И МАГИСТАРСКЕ ДИСЕРТАЦИЈЕ
ПОД РУКОВОДСТВОМ ПРОФ. ДР ИВАНА ЧАРОТЕ
1. Курчыч Ксенія Фёдараўна «Раслінны свет у паэзіі Дэсанкі Максімавіч і Наталлі Арсенневай» (2010). – дипломски рад.
2. Береснева Ольга Игоревна. “История в поэзии Десанки Максимович (На примере «Прошу помилования» и «Кровавая сказка»)» (2020). – дипломски рад.
3. Курчыч Ксенія Фёдараўна «Адметная краса Радзімы ў паэзіі Дэсанкі Максімавіч і Наталлі Арсенневай» (2011). – магистарска дисертација.