Uvođenje etičkih kodeksa u javne radiodifuzne servise: iskustva Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Hrvatske, Makedonije i Slovenije
Sažetak
Polazeći od ideje o samoregulaciji kao optimalnog modela demokratskog i odgovornog uređenja medijske sfere, posebno elektronskih medija, rad nudi komparativnu analizu načina na koji su uređena pitanja etike javnih medijskih servisa u nekadašnjim jugoslovenskim republikama, danas suverenim državama Balkana – Sloveniji, Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori i Makedoniji. Jedna od dilema od koje se polazi je – da li bi ustanove javnog servisa trebalo da poseduju svoje etičke kodekse koji definišu specifične parametre i standarde koji su primereni ovom medijskom modelu ili je postojanje opštih etičkih kodeksa dovoljno i primenljivo i na ove medije. U radu se pledira za postojanje posebnih etičkih kodeksa javnih servisa koji su usaglašeni sa specifičnom društvenom pozicijom i odgovornošću koju ovi mediji imaju prema javnost,i s obzirom na to da je ta javnost njihov osnivač, vlasnik i kontrolor. Zadaci novinara, voditelja, snimatelja, producenata komercijalnih, javnih i civilnih medija u mnogim segmentima su vrlo slični i od svih se očekuje profesionalnost, nepristrasnost, kredibilitet, tačnost, nemanipulativnost, generalno etičnost, ali sigurno je da poseban teret i odgovornost leži na svim angažovanim u ustanovama javnog servisa, što bi trebalo i posebnim zakonima i specijalizovanim etičkim kodeksima da bude definisano.
Autori zadržavaju autorska prava nad objavljenim člancima, a izdavaču daju neekskluzivno pravo da članak objavi, da u slučaju daljeg korišćenja članka bude naveden kao njegov prvi izdavač, kao i da distribuira članak u svim oblicima i medijima.
Licenciranje
Objavljeni članci distribuiraju se u skladu sa licencom Creative Commons Autorstvo - Deliti pod istim uslovima 4.0 International (CC BY-SA). Dopušteno je da se delo kopira i distribuira u svim medijima i formatima, da se prerađuje, menja i nadograđuje u bilo koje svrhe, uključujući i komercijalne, pod uslovom da se na pravilan način citiraju njegovi prvobitni autori, postavi link ka originalnoj licenci, naznači da li je delo izmenjeno i da se novo delo objavi pod istom licencom kao i originalno.
Korisnici su pri tome dužni da navedu pun bibliografski opis članka objavljenog u ovom časopisu (autori, naslov rada, naslov časopisa, volumen, sveska, paginacija), kao i njegovu DOI oznaku. U slučaju objavljivanja u elektronskoj formi takođe su dužni da postave HTML link, kako sa originalnim člankom objavljenim u časopisu CM: Communication and Media, tako i sa korišćenom licencom.
Autori mogu da stupaju u zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju rada objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je rad prvobitno objavljen u ovom časopisu.
Politika samoarhiviranja
Autorima je dozvoljeno da objavljenu verziju rada deponuju u institucionalni ili tematski repozitorijum ili da je objave na ličnim veb stranicama (uključujući i profile na društvenim mrežama, kao što su ResearchGate, Academia.edu, itd.), na sajtu institucije u kojoj su zaposleni u bilo koje vreme nakon objavljivanja u časopisu.
Autori su obavezni da pritom navedu pun bibliografski opis članka objavljenog u ovom časopisu (autori, naslov rada, naslov časopisa, volumen, sveska, paginacija) i postave link, kako na DOI oznaku tog članka, tako i na korišćenu licencu.Autorima je dozvoljeno da objavljenu verziju rada deponuju u institucionalni ili tematski repozitorijum ili da je objave na ličnim veb stranicama (uključujući i profile na društvenim mrežama, kao što su ResearchGate, Academia.edu, itd.), na sajtu institucije u kojoj su zaposleni u bilo koje vreme nakon objavljivanja u časopisu.
Odricanje od odgovornosti
Stavovi izneti u objavljenim radovima ne izražavaju stavove urednika i članova redakcije časopisa. Autori preuzimaju pravnu i moralnu odgovornost za ideje iznete u svojim radovima. Izdavač neće snositi nikakvu odgovornost u slučaju ispostavljanja bilo kakvih zahteva za naknadu štete.