FAKTORI RIZIKA ZA NASTANAK SINDROMA SAGOREVANJA KOD MEDICINSKIH SESTARA U SEKUNDARNOJ ZDRAVSTVENOJ ZAŠTITI

/

  • Slobodanka Bogdanović Vasić Dr
  • Milija Mićić
  • Nikola Savić Univerzitet Singidunum https://orcid.org/0000-0002-6687-9455
  • Branimirka Arandjelović
  • Dragan Joković
  • Katarina Pavlović Jugović
  • Sladjana Andjelić
DOI: https://doi.org/10.5937/halo29-45882
Ključne reči: stres, sindrom sagorevanja, faktori rizika, medicinske sestre/tehničari, bolnica

Sažetak


SAŽETAK

Uvod/cilj Sindrom sagorevanja medicinskih sestara nastaje kada intenzitet stresora prevaziđe realne mogućnosti pojedinca/radnika. Metode Istraživanje je sprovedeno u vidu studije preseka, uzorak je činilo 58 medicinskih sestara/tehničara. Kao instrument istraživanja korišćen je upitnik posebno konstruisan za ovu studiju, koji je inkorporirao 14 pitanja vezanih za procenu sindroma sagorevanja.Svaki upitnik je bodovan, te je analiza stepena sagorevanja kreirana po uzoru na Freudenbergerovu skalu. Rezultati U analizi dobijenih rezultata korišćene su metode deskriptivne statistike. Najveći broj ispitanika (66%)prevashodno je prepoznao stres na radnom mestu u poređenju sa drugim izučavanim stresorima; 69% uzorka oseća preopterećenost na poslu, a 27% konstantan umor bez obzira na količinu sna i odmora. Procenom postojanja sindroma sagorevanja, koja je izvršena na osnovu bodovnog sistema i originalne skale (po ugledu na semantičku diferencijalnu skalu), utvrđeno je da je 4% ispitanika profesionalno sagorelo, 15% zahvaćeno sindromom sagorevanja, da 32% ima rizik, te da je 40% uzorka kandidat za nastanak istog. Zaključak Medicinske sestre/tehničari su kontinuirano izloženi stresu na radnom mestu zbog same prirode posla koji obavljaju. Stoga, aktivnosti svih referentnih tela i ustanova treba usmeriti na dizajniranje preventivnih strategija u vezi sagorevanja na poslu.

Reference


 


1.      Maros M. Izvori i uzroci stresa na poslu kod zdravstvenih djelatnika [dissertation]. University of Applied Health Sciences; 2021.


2.      Veličković D, Mladenović P, Jovanović J. Profesionalni stresori u javnim preduzećima. Stud Med Glas. 2010:1-5.


3.      Ekingen E et al. Mediating effect of work stress in the relationship between fear of COVID-19 and nurses' organizational and professional turnover intentions. Arch. Psychiatr. Nurs. 2023;42:97-105.


4.      Murtaza M, EM I, Muniandy RK, et al. Causes and Prevention of Occupational Stress. J. Med. Dent. Sci.  2015;14: 98-104.


5.      Evropska agencija za sigurnost i zdravlje na radu. [Internet]. [pristupljeno 23.07.2023.] Dostupno na: https://osha.europa.eu/hr


6.      Kozina B, Bastaja S. Occupational Hazards and Risks in Work of Surgical Nurses and Technicians at surgical ward. Sestrinski glasnik. 2017;22:121-4.


7.      Martinčević I. Sindrom profesionalnog sagorijevanja u sestrinskoj profesiji [dissertation]. University North: University centre Varaždin, Department of Nursing; 2020.


8.      Mladenović M. Equilibrium between business and private life of employees and managers: Benefits for balance of life and their effects. Ekonomski izazovi. 2020:67-79.


9.      Dedić G. Sindrom sagorevanja na radu. Vojnosanit. Pregl. 2005;62:851-5.


10.  Tomšek H. Utjecaj radnog mjesta na zdravlje i kvalitetu života [dissertation]. Josip Juraj Strossmayer University of Osijek: Faculty of Humanities and Social Sciences; 2018.


11.  Drmić S, Murn L. Sindrom sagorijevanja među zdravstvenim radnicima u pandemiji bolesti COVID-19. Hrvat. Čas. Zdr. Znan. 2021.


12.  Sofović B. Profesionalno sagorijevanje u nastavničkoj profesiji. Časopis za obrazovanje odraslih i kulturu. 2021;1:39-60.


13.  Krpelnik S. Sindrom sagorijevanja kod medicinskih sestara/tehničara koji rade na hemodijalizi [dissertation]. University North: University centre Varaždin, Department of Nursing; 2021.


14.  Ivković J. Burnout syndrome and impact on our life. Sestrin. reč. 2015;19(72):16-17.


15.  Corlade-Andrei M, et al. Burnout syndrome among staff at an emergency department during the COVID-19 pandemic. Healthcare. 2022;10(2).


16.  Safiye T, et al. Resilience, mentalizing and Burnout syndrome among healthcare workers during the COVID-19 pandemic in Serbia. Int. J. Environ. Res. Public Health. 2022;19(11):6577.


17.  Maresca G, et al. Coping strategies of healthcare professionals with burnout syndrome: a systematic review. Medicina. 2022;58(2):327.


18.  Nikolić A, Grujičić S. Sindrom sagorevanja lekara i medicinskih sestara/tehničara zaposlenih u Opštoj bolnici Zdravstvenog centra u Brčkom. Zdravstvena zaštita. 2022.


19.  Bogdanovič G, et al. Burnout in nurses. Sestrin. reč. 2018;21(76):33-6.


20.  Carmassi C, et al. Gender and occupational role differences in work-related post-traumatic stress symptoms, burnout and global functioning in emergency healthcare workers. Intensive Crit. Care Nurs. 2022;69:103154.


21.  Jose S, et al. Mental health outcomes of perceived stress, anxiety, fear and insomnia, and the resilience among frontline nurses caring for critical COVID-19 patients in intensive care units. Indian J Crit Care Med. 2022;26(2):174.


22.  Hall Charlotte E, et al. The mental health of staff working on intensive care units over the COVID-19 winter surge of 2020 in England: a cross sectional survey. Br J Anaesth. 2022;128(6):971-9.


23.  Wang Chao P, et al. Factors associated with critical care nurses’ acute stress disorder after patient death. Aust Crit Care. 2022;35(4):402-7.


24.  Prša M, et al. Sindrom sagorijevanja na poslu zdravstvenih djelatnika objedinjenog hitnog bolničkog prijema u Republici Hrvatskoj. Acta Med Croatica. 2022.


25.  Budimski M V, et al. Profesionalni stres u službama hitne medicinske pomoći. ABC časopis urgentne medicine. 2017;1:1-10.


26.  Živanović D, et al. Burnout syndrome among intensive care nurses. Hospital Pharmacology-International Multidisciplinary Journal. 2019;6(3):848-56.


27.  Smuđa M, Jovanović Stojanović B. The most common causes of stress and psychosomatic manifestation among nurses at the Department of Neonatal Intensive Care. PONS. 2019;16(2): 49-54.


28.  Kovačević T. Sindrom sagorevanja kod zdravstvenih radnika koji se bave lečenjem bolesnika obolelih od respiratornih bolesti [dissertation]. Univerzitet u Novom Sadu: Medicinski fakultet; 2020.


29.  Sviben R, et al. Sindrom sagorijevanja i mentalno zdravlje kod medicinskog osoblja sa psihijatrijskog i nepsihijatrijskih odjela. Journal of Applied Health Sciences. 2017;3(2):169-81.


30.  Dondo I, Mikić M. Professional stress of nurses at clinical: Hospital institutions. Inspirium. 2015;14:25-8.

Objavljeno
2023/12/20
Broj časopisa
Vol. 29 Br. 2-3 (2023): Naučni časopis urgentne medicine Halo 194
Rubrika
Članci
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).