OPEN AORTIC ANEURYSM REPAIR IN THE ENDOVASCULAR ERA
Sažetak
Otvorena rekonstrukcija (OR) aneurizme aorte je i dalje relativno mutilantna i rizična procedura kod starijih pacijenata i pacijenata sa komorbiditetima. Od uvođenja EVAR-a zabeležen je značajno manji perioperativni mortalitet. Pored prednosti, endovaskularni tretman ima i nedostatke, zbog kojih OR i dalje ima veoma važnu ulogu u endovaskularnoj eri.
Kod velike većine pacijenata mlađih od 65 godina, zadovoljavajućeg opšteg stanja, sa dugim očekivanim životnim vekom i povoljnom anatomijom, kao i kod pacijenata sa hostilnom anatomijom vrata aneurizme, naslednim poremećajima vezivnog tkiva, potpunom trombozom aneurizme abdominalne aorte (AAA) i potentnom aksesornom bubrežnom arterijom, OR je prva opcija lečenja u odnosu na endovaskularni tretman. EVAR se preporučuje kao prva opcija lečenja kod pacijenata sa inflamatornim aneurizmama, a OR treba uzeti u obzir samo kod pacijenata koji su zadovoljavajućeg opšteg stanja, sa inflamatornom AAA i značajnom hidronefrozom. Kasna otvorena hirurška konverzija (LOSC) je zabeležen događaj nakon endovaskularnog tretmana i povezan je sa značajno većim perioperativnim mortalitetom i drugim ozbiljnim perioperativnim komplikacijama u poređenju sa primarnim OR. Multicentrična randomizovana kontrolisana ispitivanja (RCT) nisu pronašla značajnu razliku u pogledu 30-dnevnog mortaliteta između otvorene i endovaskularne reparacije rupture AAA. Međutim, nisu svi pacijenti sa rupturiranom AAAkandidati za endovaskularnu proceduru. Kod hemodinamski nestabilnih pacijenata, kada nema vremena za MDCT angiografiju, EVAR nije moguć i OR je jedina opcija. Incidenca sindroma abdominalnog kompartmenta posle OR je značajno niža u poređenju sa EVAR-om zahvaljujući hirurškoj evakuaciji i drenaži retropertonealnog hematoma.
Poboljšanje rezultata lečenja aneurizme aorte u velikoj meri zavisi od obima godišnjih operacija aorte. Imajući u vidu sve navedene prednosti i nedostatke OR i endovaskularne rekonstrukcije, možemo zaključiti da bi u centrima velikog obima mlađe generacije vaskularnih hirurga trebalo da se obrazuju iz standardne i složene otvorene hirurgije aorte.