PROCENA SPLANHNIČNOG ARTERIJSKOG PROTOKA DOPPLER ULTRASONOGRAFIJOM KOD PACIJENATA SA CIROZOM JETRE: KORELACIJA SA NIVOOM AZOT OKSIDA

Tijana Glišić; Dusan Popovic; Milica Stojkovic Lalošević; Jelena Martinov; Marija Stojanović; Vladimir Jurišić

doi:10.5937/medi55-41696

Tijana Glišić Klinika za gastroenterohepatologiju, Univerzitetski klinićki centar Srbije, Beograd, Srbija; Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija
Dusan Popovic Klinika za gastroenterohepatologiju, Univerzitetski klinićki centar Srbije, Beograd, Srbija; Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija
Milica Stojkovic Lalošević Klinika za gastroenterohepatologiju, Univerzitetski klinićki centar Srbije, Beograd, Srbija; Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija
Jelena Martinov Klinika za gastroenterohepatologiju, Univerzitetski klinićki centar Srbije, Beograd, Srbija; Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija
Marija Stojanović Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu, Beograd, Srbija
Vladimir Jurišić Fakultet medicinskih nauka, Univerzitet u Kragujevcu, Kragujevac, Srbija

DOI: https://doi.org/10.5937/medi55-41696

Ključne reči: ciroza jetre, azot oksid, Dopler ultrasonografija

Sažetak

Uvod/cilj: Azot oksid (NO) je ključni medijator koji, paradoksalno, reguliše intrahepatičku i sistemsku/splanhničnu cirkulaciju. Glavni cilj ove studije bilo je merenje nivoa azot oksida, poređenje vrednosti serumskih vrednosti NO sa podacima o brzinama protoka krvi u visceralnim krvnim sudovima jetre, slezine, bubrega i creva kod pacijenata sa cirozom jetre.

Materijal i metode: U ovoj prospektivnoj studiji bilo je uključeno 80 pacijenata sa cirozom jetre. Doppler ultrasonografija je korišćena radi procene brzine protoka i rezistivnih indeksa (RI) u hepatičkoj (HA), desnoj (DRA) i levoj renalnoj (LRA), slezinskoj (SA) arteriji i gornjoj mezenteričnoj arteriji (SMA). Koncentracija NO je određivana primenom DetectX® Nitric Oxide kolorimetrijskog detekcionog kita.

Rezultati: Utvrđena je statistički značajna razlika u srednjoj vrednosti NO u grupi bolesnika bez ascitesa u odnosu na grupu sa ascitesom, kao i u grupi pacijenata sa A stadijumom u odnosu na C stadijum ciroze jetre (p <0,05). Postoji statistički značajna negativna korelacija između vrednosti NO i dijametra i maksimalne i minimalne brzine u LRA. Prisutna je statistički značajna pozitivna korelacija između vrednosti NO i minimalne brzine u SMA.

Zaključak: Pacijenti sa cirozom jetre imaju signifikantno više RI u LRA, DRA, SA i HA. Kod pacijenata sa cirozom komplikovanom ascitesom i onima sa završnom fazom bolesti jetre, nivo NO je signifikantno viši. Koncentracija NO ima uticaja na dijametar i brzinu protoka u LRA, kao i na minimalnu brzinu protoka u SMA.