SPECIFIČNOSTI PROGNOZE I LEČENJA KRUPNOĆELIJSKOG B LIMFOMA STARIJIH PACIJENATA
Sažetak
Krupnoćelijski B-limfom (KBL) najčešći je tip nehočkinskog limfoma (NHL) u opštoj populaciji, čineći 40-50% svih slučajeva NHL i preko 60% NHL u populaciji starijih od 65 godina. S obzirom na sve dužu očekivanu dužinu života, očekuje se da će prevalencija ovog tipa limfoma biti u porastu u narednim godinama. Lečenje ovih pacijenata predstavlja značajan izazov zbog brojnih faktora koji komplikuju lečenje i pogoršavaju ishod bolesti. Stariji pacijenti često imaju prateće bolesti, oslabljenu funkciju organa, izmenjen metabolizam lekova i smanjenu hematopoetsku sposobnost oporavka koštane srži, što ih čini manje tolerantnim na hemioterapiju. Lošija prognoza povezana je sa većom učestalošću non-GCB podtipa i histološki nepovoljnim tipovima KBL, poput EBV-pozitivnog KBL, “high grade” B-ćelijskog limfoma (HGBL) i plazmablastnnog limfoma, kao i ekstranodalnim lokalizacijama koje su povezane sa lošijim ishodom. Lečenje starijih pacijenata je kompleksno jer predstavljaju visoko heterogenu populaciju sa značajnim varijacijama u zdravstvenom statusu, pratećim bolestima i očekivanim životnim vekom. Stoga je potrebna sveobuhvatna gerijatrijska procena za starije pacijente, uključujući određivanje komorbiditetnog skoraradi kategorizacije pacijenata na one u dobrom opštem stanju (fit), one u lošem opštem stanju (fragilne) i one između. Zavisno od stanja bolesnika cilj lečenja može biti izlečenje, produženje života ili kontrola simptoma. Standardna terapija za starije pacijente u dobrom opštem stanju i uznapredovalu bolest je R-CHOP, dok se kod bolesnika sa pratećim bolestima i lošim opštim stanjem primenjuju redukovani protokoli sa ili bez antraciklina. U prethodnim godinama, stariji pacijenti sa recidivantnim ili KBL otpornim na lečenje imali su vrlo lošu prognozu zbog ograničenih mogućnosti lečenja. Međutim, uspeh lečenja starijih pacijenata sa R/R KBL značajno se poboljšao u poslednjim godinama zahvaljujući uvođenju novih lekova (polatuzumab, tafasitamab, bispecifična antitela i CAR-T ćelije) koje se mogu koristiti kod starijih osoba.