Promene u hemostatskom sistemu kod kritično obolellih COVID-19 pacijenata

Marija Milenković; Mirjana Kovač; Ivan Rović; Đuro Šijan; Bogdan Crnokrak; Marija Zdravković

doi:10.5937/medi57-51924

Marija Milenković Emergency centre,Center for Anesthesiology and Resuscitation, University Clinical Centre of Serbia, Belgrade, Serbia
Mirjana Kovač Blood Transfusion Institute of Serbia, Belgrade, Serbia
Ivan Rović Emergency centre, Center for Anesthesiology and Resuscitation, University Clinical Centre of Serbia, Belgrade, Serbia
Đuro Šijan Emergency centre, Center for Anesthesiology and Resuscitation, University Clinical Centre of Serbia, Belgrade, Serbia
Bogdan Crnokrak University Hospital Medical Center Bezanijska kosa, Belgrade, Serbia
Marija Zdravković University Hospital Medical Center Bezanijska kosa, Belgrade, Serbia

DOI: https://doi.org/10.5937/medi57-51924

Ključne reči: COVID-19; koagulopatija; D-dimer: Jedinica intenzivnog lečenja

Sažetak

Uvod/cilj istraživanja: COVID-19 koagulopatija predstavlja poremećaj sistema hemostaze koji se javlja kod kritično obolelih bolesnika zaraženih SARS-CoV2 virusom i koja povećeva rizik od mortaliteta. Cilj istraživanja je procena promena hemostaznih parametara i određivanje njihovog prognostičkog značaja kod bolesnika sa teškom formom COVID-19 bolesti.

Metode: Studija je dizajnirana kao retrospektivna kohortna studija, koja je obuhvatila 146 pacijenta lečenih od juna do septembra 2020. godine u Jedinici intenzivnog lečenja (JIL) Kliničko bolničkog centra ”Bežanijska Kosa” u Beogradu pod dijagnozom COVID-19 pneumonije. Uključujući kritetijumi su bili starost iznad 18 godina, dokazana aktuelna SARS-CoV2 infekcija i prijem u JIL.

Rezultati: Tokom lečenja su preminulo je 82 bolesnika (56.2%), dok je 64 (43.8%) otpušteno nakon sprovedenog lečenja. Značajno više vrednosti D-dimera na prijemu u JIL, zabeležene su kod ispitanika koji su preminuli u toku lečenja 888 (1226,5) ng/ml u odnosu na osobe koje su otpuštene sa lečenja 666 (1207,3) ng/ml (p = 0,03). Razlike nisu dokazane za INR, aPTT i fibrinogen. Vrednosti D-dimera na prijemu u JIL više ili jednake 760ng/ml statistički su značajan prediktor smrtnog ishoda u toku hospitalizacije (p = 0,04).

Zaključak: COVID koagulopatija predstavlja komplikaciju koja poveća mortalitet osoba zaraženih SARS-CoV2 virusom. Osnovno obeležje jeste stanje hiperkoagulabilnosti, koje se detektuje povišenim vrednostima D-dimera. Vrednosti D-dimera više ili jednake 760 ng/ml na prijemu u JIL mogu imati prognostički značaj za preživljavanje u toku hospitalizacije.