LEČENJE PACIJENATA SA AKUTNOM PROMIJELOCITNOM LEUKEMIJOM PRIMENOM AIDA PROTOKOLA: DVADESETOGODIŠNJE ISKUSTVO JEDNOG CENTRA

Mirjana Mitrovic; Nikica Sabljic; Nikola M Pantic; Lazar Trajkovic; Zoran  Bukumiric; Marijana Virijevic; Zlatko Pravdic; Ljubomir Jakovic; Jelica Jovanovic; Nada Kraguljac Kurtovic; Violeta Milosevic; Jovan Rajic; Mirjana Cvetkovic; Vesna Djordjevic; Vesna  Knezevic; Tijana Dragovic Ivancevic; Sandra Bizic Radulovic; Natasa Tosic; Ilija Doknic; Ana Vidovic; Andrija Bogdanovic; Nada Suvajdzic Vukovic

doi:10.5937/medi0-56551

Mirjana Mitrovic Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Katedra interne medicine, Beograd, Srbija https://orcid.org/0000-0001-8313-3754
Nikica Sabljic Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija https://orcid.org/0000-0001-5488-126X
Nikola M Pantic Klinika za hematologiju, Univerzitetski klinički centar Srbije https://orcid.org/0000-0001-7798-4026
Lazar Trajkovic Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija https://orcid.org/0009-0009-7130-1912
Zoran Bukumiric Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Institut za medicinsku statistiku i informatiku, Beograd, Srbija https://orcid.org/0000-0002-7609-4504
Marijana Virijevic Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Katedra internę medicine, Beograd, Srbija https://orcid.org/0000-0003-4626-4215
Zlatko Pravdic Univerzitetski klinički centar Srbije https://orcid.org/0000-0001-5095-7327
Ljubomir Jakovic Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija https://orcid.org/0000-0003-2400-0112
Jelica Jovanovic Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija
Nada Kraguljac Kurtovic Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija https://orcid.org/0000-0001-9182-3229
Violeta Milosevic Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija
Jovan Rajic Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija
Mirjana Cvetkovic Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija https://orcid.org/0000-0002-0907-7552
Vesna Djordjevic Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija
Vesna Knezevic Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija
Tijana Dragovic Ivancevic Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija
Sandra Bizic Radulovic Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija
Natasa Tosic Univerzitet u Beogradu, Institut za molekularnu genetiku i genetičko inženjerstvo, Beograd, Srbija
Ilija Doknic Univerzitet u Novom Sadu, Prirodno-matematički fakultet, Novi Sad, Srbija
Ana Vidovic Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Katedra internę medicine, Beograd, Srbija https://orcid.org/0000-0002-9916-2602
Andrija Bogdanovic Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Katedra internę medicine, Beograd, Srbija https://orcid.org/0000-0002-8288-7308
Nada Suvajdzic Vukovic Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Katedra internę medicine, Beograd, Srbija https://orcid.org/0000-0002-8807-4797

DOI: https://doi.org/10.5937/medi0-56551

Ključne reči: akutna promijelocitna leukemia, rana smrt, relaps

Sažetak

Uvod: Uvođenje all-trans retinoične kiseline (ATRA) transformisalo je akutnu promijelocitnu leukemiju (APL) iz visoko smrtonosne u izlečivu bolest. Međutim, značajna učestalost rane smrti (RS) i relapsa i dalje predstavlja izazov u svakodnevnoj praksi.Ciljevi ovog rada su prikazati 20-godišnje iskustvo u lečenju bolesnika AIDA zasnovanim protokolima i proceniti prediktivnu vrednost kliničkih i laboratorijskih parametara za razvoj RS i relapsa bolesti.

Materijal i metode: U ovu retrospektivnu studiju su uključeni pacijenti lečeni u Klinici za hematologiju, UKCS u period 2004-2024. RS je definisana kao smrt u prvih 30 dana hospitalizacije.

Rezultati: U studiju je uključeno 58 pacijenata. RS i relaps su se javili kod 38/158 (24%) odnosno 15/119 (12,6%) pacijenata. Stopa RS je ostala stabilna tokom vremena (2004-2008 period 20,6%, 2009-2013 21,9%, 2014-2018 23,1%, 2019-2024 27%) sa krvarenjem (42%), diferencijacionim sindromom (DS, 24%) i infekcijama (16%) kao najčešćim uzročnicima. Konačni prediktori za razvoj RS bili su: ISTH DIC skor (p=0,008, OR 2,380, 95% CI 1,249-4,533), aPTT (p=0,009, OR 0,786, 95% CI 0,656-0,940, p = 0,656-0,941), ECOG PS (p=0.000, OR 2.964, 95% CI 1.630-0.988). Kao prediktori relapsa identifikovani su: ECOG PS ≥3 (21,7% naspram 78,3%, p=0,019) i bcr3 PML-RARA transkript (29,6% naspram 70,4%, p=0,046).

Zaključak: Veoma visoku stopa RS perzistira u našoj grupi, sa krvarenjem, DS i infekcijom kao glavnim uzrocima. Preventivne strategije bi podrazumevale sveobuhvatnu medicinsku edukaciju, sa ciljem brzog prepoznavanja, adekvatne terapije transfuzijama derivata i komponenata krvi, i brzom započinjanju terapije ATRA-om. Pacijentima sa visokim ECOG PS i ISTH DIC potrebno je intenzivnije praćenje koagulacionih paremetara i intenzivnija suportivna terapija.