Karakteristike uzrasne i polne distribucije kod zlostavljanog i zanemarivanog deteta – nacionalna strategija i mere prevencije

Danijela Đerić; Strahinja Konstantinović; Maša Milčić

doi:10.5937/medrec2402061D

Danijela Đerić Klinika za dečju hirurgiju, dečju ortopediju i traumatologiju, Univerzitetski klinički centar Niš
Strahinja Konstantinović Klinika za dečju hirurgiju, dečju ortopediju i traumatologiju, Univerzitetski klinički centar Niš
Maša Milčić Služba za hitnu medicinsku pomoć, Dom zdravlja Aleksinac, Aleksinac

DOI: https://doi.org/10.5937/medrec2402061D

Ključne reči: zlostavljano dete, prevencija

Sažetak

Problem zlostavljanja i zanemarivanja deteta u svetu sve je veći, te se nameće potreba definisanja ovog problema, kao i zakonskih smernica i odrednica u cilju efikasnijeg rada. Povrede kod zlostavljane i zanemarane dece su veoma raznovrsne, neretko ugrožavaju život deteta ili dovode do trajnog invaliditeta, te se ta deca moraju obavezno hospitalizovati i hirurški lečiti kao hitni slučajevi.

Retrospektivnom studijom obuhvaćeno je 79 pacijenata lečenih na Klinici za dečju hirurgiju ortopediju i traumatologiju (KDHOT), Univerzitetskog kliničkog centra u Nišu.

Rezultati pokazuju da nije bilo statistički značajne distribucije po polovima. Prosečna starost sve hospitalizovane dece u ispitivanom periodu je 7,97 ± 6,67 godina, uz medijanu od 7,00 godina. U najvećem procentu slučajeva zlostavljači su vršnjaci i poznate osobe ili srodnici.

Iako se javnost danas više nego ikad upozorava na različite slučajeve nasilja nad decom, to je problem koji u praksi rešava mali broj stručnjaka i kojem se ne pridaje onoliko važnosti koliko je neophodno.

Reference

Johnson C. Physical abuse. Accidental Versus Intentional Trauma in Children, In: J. Myers et al. (eds.) The APSAC Handbook on Child Maltreatment. 2nd ed. California: Sage Publications Inc; 2022. p. 249–268.

Išpanović-Radojković V. Emocionalno zlostavljanje i zanemarivanje u detinjstvu. U: Bogdanović R, Radolović N (urednici). Pedijatrijska škola Srbije, XII seminar, 7–13. jun 2009. Vrnjačka Banja, Zbornik predavanja, Beograd, 2009: 28–36.

Cooper A, Floyd T, Barlow B, et al. Major blunt abdominal trauma due to child abuse. J Trauma 1998; 28: 1483-7.

Sari N, Büyükünal, S.N.C. A study of the history of child abuse. Pediatr Surg Int 1991; 6: 401–6.

Išpanović Radojković V. Porodično nasilje. U: BabićM (ur). Skrining u medicini. Beograd: Jugoslovenska fondacija protiv raka; 2001. p. 719–39.

Kolko D. Child Physical Abuse. In: J. Myers et al. (eds.) The APSAC Handbook on Child Maltreatment. 2nd ed. California: Sage Publications Inc; 2002. p. 21–54.

Glaser D. Emotional abuse and neglect (psychological maltreatment): a conceptual framework. Child Abuse Negl 2002; 26: 697–714.

Jenny C; Committee on Child Abuse and Neglect. Evaluating infants and young children with multiple fractures. Pediatrics 2006; 118 (3): 1299–303.

Wootton-Gorges SL, Stein-Wexler R, Walton JW, Rosas AJ, Coulter KP, Rogers KK. Comparison of computed tomography and chest radiography in the detection of rib fractures in abused infants. Child Abuse Negl 2008; 32 (6): 659–63.

Kleinman PK, Marks SC Jr. A regional approach to the classic metaphyseal lesion in abused infants: the proximal humerus. AJRAm J Roentgenol 1996; 167 (6): 1399–403.

Kleinman PK, Marks SC Jr. A regional approach to classic metaphyseal lesions in abused infants: the distal tibia. AJR Am J Roentgenol 1996; 166 (5): 1207–12.

Kleinman PK, Marks SC Jr. A regional approach to the classic metaphyseal lesion in abused infants: the proximal tibia. AJR Am J Roentgenol 1996; 166 (2): 421–6.

Kleinman PK, Marks SC Jr. A regional approach to the classic metaphyseal lesion in abused infants: the distal femur. AJR Am J Roentgenol 1998; 170 (1): 43–7.

Kemp AM, Dunstan F, Harrison S, et al. Patterns of skeletal fractures in child abuse: systematic review. BMJ 2008; 337: a1518.

Hobbs CJ, Bilo RAC. Nonaccidental trauma: clinical aspects and epidemiology of child abuse. Pediatr Radiol 2009; 39: 457-60.

Altimier L MSN, RN. Shaken Baby Syndrome. J Perinat Neonat Nurs 2008; 22(1): 68-76.

Herrenkohl TI, Higgins DJ, Merrick MT, Leeb RT. Positioning a public health framework at the intersection of child maltreatment and intimate partner violence: Primary prevention requires working outside existing systems. Child Abuse Negl 2015; 48: 22-8.

Hammond WR. Public Health and Child Maltreatment Prevention: The Role of the Centers for Disease Control and Prevention. Child Maltreatment 8(2); 2003: 81-3.

Išpanović-Radojković V, Ignjatović T, Vujović R, Stevanović I, Srna J, Žegarac N. Priručnik za primenu Opšteg protokola za zaštitu dece od zlostavljanja i zanemarivanja. Beograd: Centar za prava deteta; 2006.

Savet za prava deteta Vlade Republike Srbije. Nacionalni plan akcije za decu. Savet za prava deteta Vlade Republike Srbije, februar 2004.

Opšti protokol za zaštitu dece od zlostavljanja i zanemarivanja. Zaključak Vlade Republike Srbije 05 broj: 011-5196/2005 od 25. avgusta 2005. godine.

Nacionalna strategija za prevenciju i zaštitu dece od nasilja. Zaključak Vlade Republike Srbije 05 broj: 560-5713/2008 od 25. decembra 2008.

Posebni protokol sistema zdravstvene zaštite za zaštitu dece od zlostavljanja i zanemarivanja. Beograd: Ministarstvo zdravlja Republike Srbije; 2009.