Sudskomedicinske karakteristike smrtno stradalih alkoholisanih vozača u Crnoj Gori u vremenskom periodu od 2000. do 2009. godine
Sažetak
Uvod: Više od 1 od 3 smrti u saobraćaju, u Evropskoj Uniji, uzrokovane su vožnjom u alkoholisanom stanju. U visoko razvijenim zemljama oko 20% poginulih vozača ima povećanu koncentraciju alkohola u krvi, a ovaj procenat u zemljama u razvoju dostiže do 69%. Od ukupnog broja poginulih vozača u periodu 1992-1997 godine na teritoriji Crne Gore 41,18% je bilo u alkoholisanom stanju.
Cilj: Prikazati sudskomedicinske karakteristike smrtno stradalih alkoholisanih vozača u saobraćajnim nezgodama u vremenskom intervalu 2000 - 2010 godine i preventivno djelovati u vezi ovog problema.
Metod: Obdukcioni izvještaji smrtno stradalih vozača u datom vremenskom intervalu.
Rezultati: Ukupno je stradalo 242 vozača, od kojih je 104 (42,98%) bilo u alkoholisanom stanju, a svi oni bili su muškog pola. U 2000. godini poginulo je 5, a u 2009. 10 alkoholisanih vozača. Najčešće su bili starosne dobi od 20 do 29 godina (30,78%), oženjeni (46,15%), sa djecom (47,12%), sa srednjom stručnom spremom (55,77 %), i sa prebivalištem u Podgorici (44,23%). U gradskom saobraćaju je stradalo 73,08% vozača, a na magistralnim putevima 26,92%. Najveći broj nezgoda desio se u ljetnjim mjesecima, i to najviše u julu (16,35%), u danima vikenda sa ponedjeljkom (54,81%), i u noćnim časovima (56,73%). Na licu mjesta umrlo je 87,50%. U pripitom stanju bilo je 50,96% vozača.
Zaključak: Za razliku od većine evropskih zemalja, u Crnoj Gori raste trend smrtnosti vozača, i u trijeznom i u alkoholisanom stanju. Prevenciji ovog problema mora se posvetiti značajna pažnja, u vidu osnaživanja postojećih, i implementacije novih programa, sa posebnim djelovanjem na ciljnu populaciju, mlade ljude.
Reference
Soc M. Ekspertiza drumskih saobracajnih nezgoda u Crnoj Gori, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Podgorica, 2000
Drinking and Driving: a road safety manual for decision-makers and preactitioners Geneva, Global Road Safety Partnership, 2007
Decade of Action for road Safety 2011-2020
European status on road safety: towards safer roads and healhier transport choices: Copenhagen, WHO Regional Office for Europe, 2009.
Zador, Paul, Sheila Krawchuk, B. Moore, Drinking and Driving Trips, Stops by Police, and Arrests: Analysis of the 1995 National Survey of Drinking and Driving Attitudes and Beavior, 1997
Saffer, 1991, 1993
Akerstedt, T., Kecklund, G., Horte, L. G. Time of day, season, and risk of highway accidents. Sleep, 2001
Department of the Environment, Road Accidents, Great Britain, 1972, London HMSO
Fatigue, alcohol, other drugs, and medical factors in fatal to the driver heavy truck craches. Volume 1. Washington, DC,, National Transportation Safety Broad, 1990
Gertner, H. R., Backer, S. P., Rutherford, B, and Spitz, W. U., Journal of trauma 1972
Gregersen, N. P. and Bjurulf, P. Young novice drivers: towards a model of their accident involvement. Accid. Anal & Prev., 1996
Hussain IM, Redmond AD. Are pre-hospital deaths from accidental injury preventable? British Medical Journal, 1994
Lourens, F. P., Vissers, J. A. and Jessurun, M. Annual mileage, driving voilation, and accident involvement in relation to drivers sex, age, and level of education. Accid. Anal & Prev., 1999
Massie, D.L.,Campbell K. K., Williams, A. F. Traffic accident involvement rates by driver age and gender. Accid. Anal. & Prev., 1995
Morland, J. al. Driving under the influence of drugs: an increasing problem. In: Kloeden CN, McLean AJ, eds. Proceedings of the 13th International Conference on Alcohol, Drugs and Traffic Safety, Adelaide, 13-18 August 1995. Adelaide, Road Accident Research Unit, 1995
- Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga Creative Commons Attribution licencom koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.
- Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju rada objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je rad izvorno objavljen u ovom časopisu.
- Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni rad onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog rada (Vidi Efekte otvorenog pristupa).