IGNAZ PHILIPP SEMMELWEIS: VIŠE OD ANTISEPSE
Abstract
Ignaz Phlipp Semmelweis, akter je jednog od najfascinantnijih poglavlja istorije preventivne medicine-otkrića jatrogenog oboljevanja. Infekcije genitalnog trakta nakon porođaja i pobačaja oduvek su bile među vodećim uzrocima peripartalnog mortaliteta. Ovaj problem epidemijske razmere dostiže početkom i sredinom devetnaestog veka, razvojem porodilišta. Medicini tog vremena nepoznanice su bile kako uzročno poreklo bolesti (teorija miazme) tako i uzročnost progresije bolesti u organizmu (teorije “supresije lohija” i “pogrešno usmerenog mleka”.
Godine 1844., kada Semmelweis postaje aspirant na mesto asistenta profesora akušerstva Johanna Klaina na Prvoj klinici Bečkog porodilišta peripartalni mortalitet je iznosio 15,8%, a 1848. godine čak 18%. U Drugoj klinici, u kojoj su radile samo babice, iznosio je samo 3%. Semmelweis izrađuje preciznu statistiku, čini niz zapažanja o porodiljskoj groznici, postavlja i testira hipoteze o njenom uzročnom poreklu. Pobijajući vladajuće teorije zaključuje da su uzrok bolesti raspadnute organske materije (kadaverične partikule), koje se prenose rukama medicinskog osoblja nakon obdukcija, a da se dezinfekcijom ruku rastvorom hlornog kreča njena učestalost može smanjiti. Hipotezu je dokazao u eksperimentu sa zečevima.
U svom vremenu ostaje nepriznat zbog odbijanja da svoja otkrića objavi, sličnosti sa radovima engleskih kontagionista (neuočavanja razlike između termina „zarazan“ i „prenosiv“) i velike osetljivosti teme. Prihvatanje Semmelweisove teorije da je svaki slučaj puerperalne groznice uzrokovan resorpcijom raspadnutih organskih materija značilo bi za mnoge gubitak ugleda i reputacije.
Vek i po nakon smrti ovog velikana stoji kao pouka “Semmelweisov reflex”- metafora za sklonost da se nova znanja i dokazi odbace ako su suprotni tradicionalnim
normama, verovanjima i paradigmama.
References
Elek SD. Semmelweis and the Oath of Hippocrates. Proceedings of the Roayal Society of Medicine. 1966; 59(4): 346-52.
Hammacott J. Ignaz Semmelweis – saviour of mothers. Catalyst [serial on the Internet]. 2009 Sep [cited 2014 Jul 24]; 20(1):[about p. 2]. Available from: http://www.national stemcentre.org.uk/elibrary/resource/2570/ignaz-semmelweis-saviour-of-mothers.
Hardy diagnostic [homepage on the Internet]. Santa Monica: Inc; c2013 [cited 2014 Jul 24] Dr Semmelweis the “savoir of the mothers”; [about 3 page]. Available from: http://hardydiagnostic.com/articles/semmelweis-and.handwashing.pdf.
Best M, Neuhauser D. Ignaz Semmelweis and the birth of infection control. Qual Saf Health Care. 2004; 13: 233-4.
Nuland SB. The enigma of Semmelweis—an interpretation. J Hist Med Allied Sci. 1979; 34(3): 255-72.
Miller PJ. Semmelweis. Infection control. 1982; 3(5): 405-9.
Dunn P. M. Ignac Semmelweis (1818–1865) of Budapest and the prevention of puerperal fever. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2005;90:345–8.
Hugonett S, Pittet D. Hand hygiene-beliefs or science? Clin Microbiol Infect. 2000; 6: 348-54.
Sheldon AT. Antiseptic “resistance”: Real or perceived threat? Clin Infect Dis. 2005; 40: 1650-6.
Codell Carter K. Ignaz Semmelweis, Carl Mayrhofer, and the rise of germ theory. Medical History. 1985: 29: 33-53.
Fratrić I. Semelvajsove hipoteze-u oči 150 godina od smrti Ignaca Filipa Semelvajsa. TMG. 2014; 39(1): 44-9.
Ignjatović M. Ignaz Philipp Semmelweis (1818-1865). Vojnosanit Pregl. 2005; 62(12): 945-7.
Wynder EL. Corner of hystory: Ignaz Philipp Semmelweis. Prev Med. 1974; 3(4): 574-80.
Newsom SWB. Pioneers in infection control: Ignaz Philipp Semmelweis. J Hosp Inf. 1993; 23: 175-87.
Eastern Oregon University. Inferring & explaining [Internet]. Oregon: Eastern Oregon University; 2009. Chapter four, Semmelweis and childbed fever: a case study; [cited 2014 Jul 24]; p. 45-59. Available from: http:/ /www.eou.edu/ ~jjohnson/ Chapter% 20Four% 200909.pdf.
Codell Carter K. Semmelweis and his predecessors. Meical Hystory. 1981; 25: 57-72.
Fleming JB. Puerperal fever: The historical development of its treatment. Proceedings of the Royal Society of Medicine. 1966; 59: 341-5.
Widmer A. F. Replace hand washing with use of a waterless alcohol hand rub? Clin Infect Dis. 2000; 31: 136-43.