PRIVATNO SNIMLJENI SADRŽAJI KAO DOKAZ U KRIVIČNOM POSTUPKU
Sažetak
U savremeno doba tehnologija daje neograničene mogućnosti za beleženja zvučnih i vizuelnih zapisa, ali i za kršenje ljudskih prava i sloboda. Stoga se autor bavi pitanjem kako postići ravnotežu između potrebe da se zaštiti bezbednost i spozna istina, s jedne strane, i potrebe da se zaštiti pravo građana na privatnost i ličnu sferu, s druge strane. Autor posebno skreće pažnju na probleme u vezi sa dozvoljenošću upotrebe privatnih neovlašćeno sačinjenih snimaka u svojstvu dokaznog materijala u krivičnom postupku. Imajući u vidu navedeno, autor analizira legislativu o zaštiti privatnosti i legislativu koja se tiče dokaznih zabrana u krivičnom postupku i zaključuje da su u srpskom pozitivnom pravu zastupljene određene nedorečenosti i nejasnoće, ali da se privatno sačinjeni snimci u načelu mogu koristiti kao dokaz. Korišćen je normativno-dogmatski, aksiološki i uporednopravni metod, a radi sadržajnije obrade teme autor se osvrnuo i na praksu Evropskog suda za ljudska prava. Rezultat analize su određene preporuke za unapređenje postojećih rešenja.
Ključne reči: privatnost, snimanje, dokazi, krivični postupak.
Reference
Dika, M., 2016, O nedopuštenim dokazima u parničnom postupku, Zbornik Pravnog fakulteta Sveučilišta u Rijeci, 1.
Dragičević-Prtenjača, M., 2014, Kaznena djela neovlaštenog zvučnog snimanja i prisluškivanja te neovlaštenog slikovnog snimanja s osvrtom na praksu Europskog suda za lјudska prava i elaboracijom pojmova privatnosti i neovlaštenosti, II Godišnjak Akademija pravnih znanosti, 5.
Ilić, G., Majić, M., Belјanski, S., Trešnjev, A., 2014, Komentar Zakonika o krivičnom postupku, Beograd, Službeni glasnik.
Ilić, G., O nezakonitim dokazima u krivičnom postupku, u: Ignjatović, Đ. (ur.), 2015, Kaznena reakcija u Srbiji – Peti deo, Beograd, Pravni fakultet.
Karas, Ž., 2015, Sudska praksa o zakonitosti dokaza: tajno snimanje sugovornika; vaganje nezakonitih dokaza; snimka nadzora, Policija i sigurnost, 4.
Kovačević, M., 2013, Video nadzor na javnim mestima i pravo na privatnost, Teme, 4.
Martinović, I., Kos, D., 2016, Nezakoniti dokazi: Teorijske i praktične dvojbe u svjetlu prakse Europskog suda za lјudska prava, Hrvatski lјetopis za kaznene znanosti i praksu, 2.
Matković, A., 2018, Pravna obeležja vigilantizma, Pravni zapisi, 1.
Republički zavod za statistiku, Bilten br. 643 – Punoletni učinioci krivičnih dela u Republici Srbiji, 2017 – Prijave, optuženja i osude, Beograd, 2018.
Solove, D., 2002, Conceptualizing Privacy, California Law Review, 90.
Stojanović, Z., 2000, Krivično pravo – Posebni deo, Beograd, Službeni glasnik.
Stojanović, Z., 2006, Komentar Krivičnog zakonika, Beograd, Službeni glasnik.
Stojanović, Z., Škulić, M., Delibašić, V., 2018, Osnovi krivičnog i krivičnog procesnog prava, Beograd, Službeni glasnik i Advokatska komora Srbije.
Škulić, M., 2007, Krivično procesno pravo – Opšti deo, Beograd.
Thomson, J., 1975, The Right to Privacy, Philosophy and Public Affairs, 4.
Wacks, R., 2015, Privacy – A very short introduction, Oxford, Oxford University Press.
Pravni izvori
Evropska konvencija za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, Zakon o ratifikaciji Evropske konvencija za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda sa dodatnim protokolima, Sl. list Srbije i Crne Gore – Međunarodni ugovori, br. 9/03, 5/05 i 7/05 – ispravka i Sl. glasnik RS – Međunarodni ugovori, br. 12/10 i 10/15.
Ustav RS, Sl. glasnik RS, br. 98/06.
Krivični zakonik, Sl. glasnik RS, br. 85/05, 88/05 – ispr., 107/05 – ispr., 72/09, 111/09, 121/12, 104/13, 108/14 i 94/16.
Zakon o zaštiti podataka o ličnosti, Sl. glasnik RS, br. 87/18.
Zakon o zaštiti podataka o ličnosti, Sl. glasnik RS, br. 97/08, 104/09 – dr. zakon, 68/12 i 107/12.
Zakon o privatnom obezbeđenju, Sl. glasnik RS, br. 104/13, 42/15 i 87/18.
Zakonik o krivičnom postupku, Sl. glasnik RS, br. 72/11, 101/11, 121/12, 32/13, 45/13 i 55/14.
Regulation (EU) 2016/679 (General Data Protection Regulation, GDPR) of the European parliament and of the Council of 27 April 2016.
The Police and Criminal Evidence Act 1984, codes of practice, Great Britain.
Strafprozessordnung, Deutschland.
Strafgesetzbuches, Deutschland.
Kazneni zakon, Narodne novine RH, br. 125/11, 144/12, 56/15, 61/15, 101/17 i 118/18.
Zakon o kaznenom postupku, Narodne novine RH, br. 152/08, 76/09, 80/11, 121/11, 91/12, 143/12, 56/13, 145/13, 152/14 i 70/17.
Sudske odluke
ECtHR, Söderman v. Sweden, no. 5786/08, Judgment of 12 November 2013, para. 117.
ECtHR, M.M. v. The Netherlands, no. 39339/98, Judgment of 8 April 2003.
ECtHR, Von Hannover v. Germany, no. 59320/00, Judgment of 24 June 2004.
ECtHR, Peck v. The United Kingdom, no. 44647, Judgment of 28 January 2003, para. 57.
ECtHR, Antović & Mirković v. Montenegro, no. 70838/13, Judgment of 28 November 2017.
EctHR, Lopez Ribalda and others v. Spain, no. 1874/13, 8567/13, Judgment od 9 January 2018.
ECtHR, Khan v. The United Kingdom, no. 35394/97, Judgment of 12 May 2000.
Presuda Apelacionog suda u Beogradu, Kž1 br. 3799/13 od 14. avgusta 2013.godine.
Presuda Apelacionog suda u Beogradu, Kž-1 br. 103/14 od 11. februara 2014. godine
Presuda Osnovnog suda u Valjevu, K br. 1648/12 od 17. aprila 2013. godine.
Presuda Osnovnog suda u Valjevu K. br. 488/12 od 14. oktobra 2013. godine.
Internet izvori
R. H., 2010, Tajno snimanje, javno slušanje, Politika Online (http://www.politika.rs/sr/clanak/145885/Tajno-snimanje-javno-slusanje, 21. 12. 2018).
Blog sudije Majića (https://misamajic.com/Pitanje/cl-143-kz/ , 21. 12. 2018).
European Court of Human Rights, Guide on Article 8 of the European Convention on Human Rights, 2018, (https://www.echr.coe.int/Documents/Guide_Art_8_ENG.pdf, 15. 3. 2019).