OBOLEVANJE I UMIRANJE OD ZARAZNIH BOLESTI, U PERIODU OD 2015. DO 2019. GODINE, NA TERITORIJI BEOGRADA
Sažetak
Uvod: Zarazne bolesti još uvek značajno opterećuju društvo, kako u svetu, tako i kod nas. Cilj rada je bio da se analizira kretanje ukupnog broja obolelih i umrlih od zaraznih bolesti u beogradskoj populaciji, u periodu od 2015. do 2019. godine.
Materijali i metode: U radu je korišćena deskriptivna epidemiološka metoda. Podaci o obolevanju i umiranju od zaraznih bolesti dobijeni su iz Statističkih prikaza zdravstvene delatnosti u Beogradu Gradskog zavoda za javno zdravlje Beograd, za period od 2015. do 2019. godine. Korišćeni su podaci o broju novoobolelih i umrlih od zaraznih bolesti, kao i o broju novoobolelih po grupama zaraznih bolesti. Za procenu trendova obolevanja i umiranja od zaraznih bolesti tokom posmatranog perioda, korišćena je linearna regresiona analiza za trendove (curve estimation).
Rezultati: U periodu od 2015. do 2019. godine, na teritoriji Beograda je registrovano ukupno 144.215 lica obolelih od zaraznih bolesti. Obolevanje od zaraznih bolesti se, u posmatranom periodu, u beogradskoj populaciji smanjilo, a umiranje od zaraznih bolesti se povećalo. Tokom posmatranog perioda, nije zapažen statistički značajan trend u stopama incidencije i stopama mortaliteta od zaraznih bolesti (incidencija: y = 2.158,120 – 134,000 x, p = 0,073; mortalitet: y = 4,930 + 0,250 x, p = 0,369).
Zaključak: Zarazne bolesti, iako visoko preventabilne, i dalje su prisutne, kako u nerazvijenim, tako i u razvijenim zemljama. Pored mera opšte i lične higijene, nošenja zaštitnih maski, izbegavanja rizičnog ponašanja i zaštite od seksualno prenosivih bolesti, neophodno je javnozdravstvene mere usmeriti na zaštitu životne sredine i prevenciju širenja infektivnih agenasa van njihovih staništa, kao i na prevenciju nastanka novih infektivnih agenasa.
Reference
Zakon o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti. Službeni glasnik RS, br. 15/2016; 68/2020 i 136/2020. [Internet]. [pristupljeno: decembar 2020.] Dostupno na: https://www.paragraf.rs/propisi/zakon_o_zastiti_stanovnistva_od_zaraznih_bolesti.html
Vlajinac H. Epidemiologija zaraznih bolesti. U: Vlajinac H, Jarebinski M. (urednici). Epidemiologija. Beograd: Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu; 2009:133.
Institut za javno zdravlje Srbije ,,Dr M.Jovanović Batut”. Zdravstveno-statistički godišnjak Republike Srbije 2019. [Internet] [pristupljeno: decembar 2020.]. Dostupno na: http://www.batut.org.rs/download/publikacije/pub2019a.pdf
Nii-Trebi NI. Emerging and Neglected Infectious Diseases: Insights, Advances, and Challenges. Biomed Res Int. 2017;2017:5245021. doi: 10.1155/2017/5245021.
Bjegović V. Javno zdravlje - savremeni pristupi i izazovi. U: Simić S. (urednik). Udžbenik za studente medicine Socijalna medicina. Beograd: Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu; 2012: 385-401.
Institut za javno zdravlje Srbije ,,Dr Milan Jovanović Batut“. Izveštaj o zaraznim bolestima u Republici Srbiji za 2019. godinu. [pristupljeno: oktobar 2021.]. Dostupno na: https://www.batut.org.rs/download/izvestaji/Godisnji%20izvestaj%20o%20zaraznim%20bolestima%202019.pdf
Zakon o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti. Službeni glasnik RS, br. 15/2016, 68/2020 i 136/2020. [Internet]. [pristupljeno: oktobar 2021.]. Dostupno na: https://www.paragraf.rs/propisi/zakon_o_zastiti_stanovnistva_od_zaraznih_bolesti.html
Pravilnik o prijavljivanju zaraznih bolesti i posebnih zdravstvenih pitanja. Službeni glasnik RS, br. 44/2017 i 58/2018. [Internet]. [pristupljeno : jun 2021.]. Dostupno na: https://www.paragraf.rs/propisi/pravilnik-o-prijavljivanju-zaraznih-bolesti-posebnih-zdravstvenih-pitanja.html
GBD 2019 Diseases and Injuries Collaborators. Global burden of 369 diseases and injuries in 204 countries and territories, 1990-2019: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2019. Lancet. 2020 Oct 17;396(10258):1204-1222. doi: 10.1016/S0140-6736(20)30925-9. Erratum in: Lancet. 2020 Nov 14;396(10262):1562.
Institut za javno zdravlje Srbije ,,Dr Milan Jovanović Batut”. Izveštaj o zaraznim bolestima u Republici Srbiji za 2020. godinu. [Internet]. Beograd, Republika Srbija: Institut za javno zdravlje ,,Dr Milan Jovanović Batut”; 2021. [pristupljeno: avgust 2022.]. Dostupno na: https://www.batut.org.rs/download/izvestaji/IzvestajZarazneBolesti2020.pdf
Gradski zavod za javno zdravlje Beograd. Izveštaj o kretanju zaraznih bolesti na području Beograda u martu 2022. godine [Internet]. [pristupljeno : avgust 2022.] Dostupno na: https://www.zdravlje.org.rs/filesnew/izvestaji/Centar%20za%20kontrolu%20i%20prev%20bolesti/Zarazne%20bolesti%20-%20mesecni%20izvestaj%20mart%202022.pdf
Zavod za zdravstvenu zaštitu studenata Beograd. Aktuelna epidemiološka situacija infekcije KOVID 19 među studentima Univerziteta u Beogradu u školskoj 2021/22 godini do 31.07. 2022.god. [Internet]. [pristupljeno: avgust 2022.]. Dostupno na: https://zzzzsbg.rs/aktuelna-epidemioloska-situacija-infekcije-kovid-19-medu-studentima-univerziteta-u-beogradu-2/
