PROCENA ISHODA AKUTNOG ISHEMIJSKOG MOŽDANOG UDARA U ZADNJEM SLIVU U ODNOSU NA RUTINSKE PARAMETRE KRVNE SLIKE – ODNOS NEUTROFILA I LIMFOCITA, TROMBOKRIT I SREDNJI VOLUMEN TROMBOCITA

Dejan Munjiza; Miloš Milivojević; Marjana Vukićević

doi:10.5937/smclk5-49953

Dejan Munjiza Specijalna bolnica "Sveti Sava", Beograd, Srbija
Miloš Milivojević Specijalna bolnica za cerebrovaskularne bolesti “Sveti Sava”, Beograd, Srbija
Marjana Vukićević Specijalna bolnica za cerebrovaskularne bolesti “Sveti Sava”, Beograd, Srbija

DOI: https://doi.org/10.5937/smclk5-49953

Ključne reči: moždani udar, akutni, trombociti, neutrofili, limfociti, odnos

Sažetak

Uvod: Akutni moždani udar definiše se kao fokalni ili globalni poremećaj moždane funkcije koji naglo nastaje i predstavlja treći po redu uzrok smrti u svetu. U zavisnosti od mehanizma nastanka se može klasifikovati kao akutni ishemijski moždani udar i akutni hemoragijski moždani udar.

Cilj rada je ispitivanje hipoteze da su odnos neutrofila i limfocita (NLR), trombokrit (Pct) i srednji volumen trombocita (MVP) značajnije povišeni kod bolesnika sa lošijim ishodom moždanog udara u zadnjem slivu.

Materijal i metode: Osnov metodologije je analiza laboratorijskih podataka 205 bolesnika sa ishemijskim moždanim udarom zadnjeg sliva uz podatke o modifikovanom Rankin skoru na otpustu koji su prilagođeni u rangove na tri moguća ishoda lečenja: dobar, umereno loš i loš ishod bolesti.

Rezultati: Kao najsnažniji prediktor ishoda se pokazao porast odnosa broja neutrofila i limfocita (NLR) koji korelira sa lošim ishodom bolesti (p < 0,001). Trombokrit pokazuje umeren stepen povezanosti sa ishodom ishemijskog moždanog udara zadnjeg sliva stepenovanog rangovima modifikovanog Rankin skora (p = 0,002). Srednji volumen trombocita, kod ovog uzorka ispitanika, nije pokazao ni statističku značajnost razlike medju grupama bolesnika prema ishodu bolesti stepenovanog rangovima modifikovanog Rankin skora niti korelaciju sa ishodom bolesti prema istom kriterijumu.

Zaključak: Odnos neutrofila i limfocita (NLR), kao i trombokrit (Pct) su varijable, koje su na osnovu ovog ispitivanja, ali i rezultata iz dostupne literature, značajno češće povišene kod bolesnika sa lošijim ishodom moždanog udara u zadnjem slivu gde predstavljaju prediktor lošijeg ishoda bolesti.

Reference

Nikolić G, Čukić M, Eraković J, Nikolić G. Akutni ishemijski moždani udar – nacionalne smjernice dobre kliničke prakse. Ministarstvo zdravlja Crne Gore. 2012; 1-44.

Republička stručna komisija za izradu i implementaciju vodiča dobre kliničke prakse. Nacionalni vodič dobre kliničke prakse za dijagnostikovanje i lečenje ishemijskog moždanog udara. Ministarstvo zdravlja Republike Srbije. 2011, oktobar; 4/11: 1-82.

Al-Amir Bassiouny M, Hassan ME, Hazem KA, Hesham MH and Ashraf K. The mean platelet volume and plateletcrit as predictors of short-term outcome of acute ischemic stroke. Egypt J Neurol Psychiatr Neurosurg. 2019 Jan; 55(1): 4. doi: 10.1186/s41983-018-0035-x.

Xue J, Huang W, Chen X, Li Q, Zhengyi Cai Z, Tieer Yu T et al. Neutrophil-to-lymphocyte ratio is a prognostic marker in acute ischemic stroke. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2017 Dec; 26:650-7. doi: 10.1016/j.jstrokecerebrovasdis.2016.11.010.

Herz J, Sabellek P, Lane TE, Gunzer M, Hermann DM, Doeppner TR. Role of neutrophils in exacerbation of brain injury after focal cerebral ischemia in hyperlipidemic mice. Stroke. 2015 Oct;46:2916-25. doi: 10.1161/STROKEAHA.115.010620.

Buck BH, Liebeskind DS, Saver JL, Bang OY, Yun SW, Starkman S, et al. Early neutrophilia is associated with volume of ischemic tissue in acute stroke. Stroke. 2008 Feb;39:355-60. doi: 10.1161/STROKEAHA.107.490128.

Kim J, Song TJ, Park JH, Lee HS, Nam CM, Nam HS et al. Different prognostic value of white blood cell subtypes in patients with acute cerebral infarction. Atherosclerosis. 2012 Jun;222:464-7. doi: 10.1016/j.atherosclerosis.2012.02.042.

Maestrini I, Strbian D, Gautier S, Haapaniemi E, Moulin S, Sairanen T, et al. Higher neutrophil counts before thrombolysis for cerebral ischemia predict worse outcomes. Neurology. 2015 Oct;85:1408-16. doi: 10.1212/WNL.0000000000002029.

Brooks SD, Spears C, Cummings C, VanGilder RL, Stinehart KR, Laurie Gutmann L, et al. Admission neutrophil lymphocyte ratio predicts 90 day outcome after endovascular stroke therapy. J Neurointerv Surg 2014 Oct;6:578–83. doi: 10.1136/neurintsurg-2013-010780.

Tsiara S, Elisaf M, Jagroop IA, Mikhailidis DP. Platelets as predictors of vascular risk: is there a practical index of platelet activity? Clin Appl Thromb Hemost. 2003 Jul;9(3):177-90. doi: 10.1177/107602960300900301.

Jesty J, Yin W, Perrotta P, Bluestein D. Platelet activation in a circulating flow loop: combined effects of shear stress and exposure time. Platelets. 2003 May; 14(3):143-9. doi: 10.1080/0953710031000092839.

del Zoppo GJ. The role of platelets in ischemic stroke. Neurology. 1998 Sep;51(3 Suppl 3): 9-14. doi: 10.1212/wnl.51.3_suppl_3.s9.

O'Malley T, Langhorne P, Elton RA, Stewart C. Platelet size in stroke patients. Stroke. 1995 Jun;26(6):995-9. doi: 10.1161/01.str.26.6.995.

Vizioli L, Muscari S, Muscari A. The relationship of mean platelet volume with the risk and prognosis of cardiovascular diseases. Int J Clin Pract. 2009 Oct; 63(10):1509-15. doi: 10.1111/j.1742-1241.2009.02070.x.

D’Erasmo E, Aliberti G, Celi FS, Romagnoli E, Vecci E, Mazzuoli GF. Platelet count, mean platelet volume and their relation to prognosis in cerebral infarction. J Intern Med. 1990 Jan; 227:11-14. doi: 10.1111/j.1365-2796.1990.tb00111.x.

Greisenegger S, Endler G, Hsieh K, Tentschert S, Mannhalter C, Lalouschek W. Is elevated mean platelet volume associated with a worse outcome in patients with acute ischemic cerebrovascular events? Stroke. 2004 Jul; 34: 1688-91. doi: 10.1161/01.STR.0000130512.81212.a2.