UČESTALOST I ZNAČAJ RAZVOJA FEBRILNE NEUTROPENIJE KOD BOLESNIKA SA HEMATOLOŠKIM MALIGNITETIMA LEČENIH U USLOVIMA DNEVNE BOLNICE TERCIJARNE USTANOVE

Natalija Kecman; Nikola Lemajić; Kristina Tomić Vujović; Isidora Arsenović; Mihailo Smiljanić; Aleksandra Sretenović; Marijana Virijević; Vojin Vuković; Nada Suvajdžić-Vuković; Ana Vidović; Jelena Bila; Darko Antić; Danijela Leković

doi:10.5937/smclk5-52460

Natalija Kecman University Clinical Center of Serbia Clinic of Hematology
Nikola Lemajić Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija
Kristina Tomić Vujović Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija
Isidora Arsenović Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija
Mihailo Smiljanić Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju, Beograd, Srbija
Aleksandra Sretenović Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju; Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Beograd, Srbija
Marijana Virijević Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju; Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Beograd, Srbija
Vojin Vuković Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju; Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Beograd, Srbija
Nada Suvajdžić-Vuković Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju; Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Beograd, Srbija
Ana Vidović Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju; Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Beograd, Srbija
Jelena Bila
Darko Antić Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju; Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Beograd, Srbija
Danijela Leković Univerzitetski klinički centar Srbije, Klinika za hematologiju; Univerzitet u Beogradu, Medicinski fakultet, Beograd, Srbija

DOI: https://doi.org/10.5937/smclk5-52460

Ključne reči: febrilna neutropenija, G-CSF, hematološki maligniteti, dnevna bolnica

Sažetak

Uvod: Neutropenija uzrokovana primenom hemioterapije (HT) često se komplikuje pojavom febrilne neutropenije (FN), koja je povezana sa razvojem infekcija, redukcijom doze leka/odlaganjem hemioterapije, narušenim kvalitetom života i povećanim troškovima lečenja.

Cilj rada: Cilj rada je ispitivanje povezanosti faktora rizika za razvoj febrilne neutropenije i značaja primene granulocitnog faktora stimulacije rasta kolonija (G-CSF) kod bolesnika sa hematološkim malignitetima.

Materijal i metode: Obuhvaćeno je 90 bolesnika sa dijagnozom limfoma, multiplog mijeloma (MM) i mijelodisplaznog sindroma (MDS) lečenih u Dnevnoj bolnici Klinike za hematologiju Univerzitetskog kliničkog centra Srbije (UKCS), u periodu od januara do juna 2024.

Rezultati: Obuhvaćeno je 90 bolesnika sa sledećim dijagnozama: limfomi 70 (77,8%) pacijenata, MM 12 (13,3%) pacijenata, MDS 8 (8,9%) pacijenata, od čega 42,2% (38/90) muškog a 57,8% (52/90) ženskog pola. FN je zabeležena kod 22 (24,4%) bolesnika, dok 68 (75,6%) pacijenata nije razvilo febrilnu neutropeniju. Distribucija febrilne neutropenije prema tipu limfoma je bila: 57,9% kod agresivnih, 31,6% kod indolentnih i 10,5% kod Hočkinovog limfoma. Uočena je povezanost febrilne neutropenije sa većom učestalošću viših kliničkih stadijuma bolesti, i za stadijum III i IV je iznosila 70%. Kod pacijenata sa FN-om je bilo značajno učestalije prisustvo velike (engl. bulky) tumorske mase (54,5% naspram 25%; p = 0,010). Pacijenti sa FN-om su imali statistički značajno veći broj primenjenih hemioterapijskih linija (p = 0,020), hemioterapijskih ciklusa (p = 0,027), ciklusa imunoterapije (p = 0,025), kao i veću učestalost infekcija (59,1% naspram 27,9%; p = 0,008), češću primenu antibiotika (95,5% naspram 33,8%; p = 0,004) i G-CSF-a (54,5% naspram 11,8%; p < 0,001), te veći broj primenjenih ampula G-CSF-a (5,0 naspram 1,0; p < 0,001). Dokazana je značajna razlika u višim vrednostima CRP-a kod bolesnika sa febrilnom neutropenijom (7,2% naspram 3,3%; p = 0,012).

Zaključak: Naša studija je pokazala da su na razvoj febrilne neutropenije uticali veći broj terapijskih linija i ciklusa imunohemioterapije, klinički stadijum bolesti, bulky tumorska masa i stepen agresivnosti limfoma.

Reference

Moreau M, Klastersky J, Schwarzbold A, Muanza F, Georgala A, Aoun M, et al. A general chemotherapy myelotoxicity score to predict febrile neutropenia in hematological malignancies. Ann Oncol. 2009 Mar;20(3):513-9. doi: 10.1093/annonc/mdn655.

Thursky KA, Worth LJ. Can mortality of cancer patients with fever and neutropenia be improved? Curr Opin Infect Dis. 2015 Dec;28(6):505-13. doi: 10.1097/QCO.0000000000000202.

Crawford J, Dale DC, Lyman GH. Chemotherapy-induced neutropenia: risks, consequences, and new directions for its management. Cancer. 2004 Jan 15;100(2):228-37. doi: 10.1002/cncr.11882.

Lalami Y, Paesmans M, Muanza F, Barette M, Plehiers B, Dubreucq L, et al. Can we predict the duration of chemotherapy-induced neutropenia in febrile neutropenic patients, focusing on regimen-specific risk factors? A retrospective analysis. Ann Oncol. 2006 Mar;17(3):507-14. doi: 10.1093/annonc/mdj092.

Blay JY, Chauvin F, Le Cesne A, Anglaret B, Bouhour D, Lasset C, et al. Early lymphopenia after cytotoxic chemotherapy as a risk factor for febrile neutropenia. J Clin Oncol. 1996 Feb;14(2):636-43. doi: 10.1200/JCO.1996.14.2.636.

Crawford J, Dale DC, Lyman GH. Chemotherapy-induced neutropenia: risks, consequences, and new directions for its management. Cancer. 2004 Jan 15;100(2):228-37. doi: 10.1002/cncr.11882.

Silber JH, Fridman M, DiPaola RS, Erder MH, Pauly MV, Fox KR. First-cycle blood counts and subsequent neutropenia, dose reduction, or delay in early-stage breast cancer therapy. J Clin Oncol. 1998 Jul;16(7):2392-400. doi: 10.1200/JCO.1998.16.7.2392.

Kondo M, Oshita F, Kato Y, Yamada K, Nomura I, Noda K. Early monocytopenia after chemotherapy as a risk factor for neutropenia. Am J Clin Oncol. 1999 Feb;22(1):103-5. doi: 10.1097/00000421-199902000-00025.

Rolston KV. New trends in patient management: risk-based therapy for febrile patients with neutropenia. Clin Infect Dis. 1999 Sep;29(3):515-21. doi: 10.1086/598624.

Smith TJ, Bohlke K, Armitage JO. Recommendations for the use of white blood cell growth factors: American Society Of Clinical Oncology Clinical Practice Guideline Update. J Oncol Pract. 2015 Nov;11(6):511-3. doi: 10.1200/JOP.2015.006742.

Crawford J, Becker PS, Armitage JO, Blayney DW, Chavez J, Curtin P, et al. Myeloid growth factors, version 2.2017, NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology. J Natl Compr Canc Netw. 2017 Dec;15(12):1520-41. doi: 10.6004/jnccn.2017.0175.

Klastersky J, de Naurois J, Rolston K, Rapoport B, Maschmeyer G, Aapro M, et al.; ESMO Guidelines Committee. Management of febrile neutropaenia: ESMO Clinical Practice Guidelines. Ann Oncol. 2016 Sep;27(suppl 5):v111-8. doi: 10.1093/annonc/mdw325.

Martin WG, Ristow KM, Habermann TM, Colgan JP, Witzig TE, Ansell SM. Bleomycin pulmonary toxicity has a negative impact on the outcome of patients with Hodgkin’s lymphoma. J Clin Oncol. 2005 Oct 20;23(30):7614-20. doi: 10.1200/JCO.2005.02.7243.

Islas-Muñoz B, Volkow-Fernández P, Silva-Zamora J, Ramírez-Ibarguen A, Cornejo-Juárez P. Mortality in patients with hematological malignancies, febrile neutropenia, and septic shock. J Infect Dev Ctries. 2024 Feb 29;18(2):235-42. doi: 10.3855/jidc.17451.

Rivera E, Haim Erder M, Fridman M, Frye D, Hortobagyi GN. First-cycle absolute neutrophil count can be used to improve chemotherapy-dose delivery and reduce the risk of febrile neutropenia in patients receiving adjuvant therapy: a validation study. Breast Cancer Res. 2003;5(5):R114-20. doi: 10.1186/bcr618.

Silber JH, Fridman M, DiPaola RS, Erder MH, Pauly MV, Fox KR. First-cycle blood counts and subsequent neutropenia, dose reduction, or delay in early-stage breast cancer therapy. J Clin Oncol. 1998 Jul;16(7):2392-400. doi: 10.1200/JCO.1998.16.7.2392.

Wilson-Royalty M, Lawless G, Palmer C, Brown R. Predictors for chemotherapy-related severe or febrile neutropenia: a review of the clinical literature. J Oncol Pharm Pract. 2001 Dec;7(4):141-7. doi: 10.1191/1078155201jp084oa.

Ceken S, Gedik H, Iskender G, Demirelli M, Mert D, Yapar Toros G, et al. Evaluation of risk factors for mortality in febrile neutropenia. J Infect Dev Ctries. 2020 Aug 31;14(8):886-92. doi: 10.3855/jidc.12520.