Ponovno posećivanje grčkih svetionika: nova perspektiva u kulturnom turizmu
Sažetak
Grčka ima jedan od najopsežnijih i najbolje organizovanih obalskih sistema svetionika na svetu, kao i sistema svetionika na otvorenom moru. Neki od najfascinantnijih i istorijski značajnih svetionika okarakterisani su kao „spomenici modernog kulturnog nasleđa” i turisti ih mogu posetiti pod određenim uslovima. Grčki svetionici su jednostavne, iako višestruko simboličke strukture koje očaravaju ljude koji traže prefinjena i izolovana iskustva izvan masovnog turizma. Cilj ovog rada je da ukratko predstavi istoriju grčkih svetionika i razmotri perspektivu njihove valorizacije u kulturnom turizmu, uzimajući u obzir pravni okvir, vlasnički status i njihovu vrednost. Svetionici predstavljaju opipljive i neopipljive kulturne vrednosti, koje zaslužuju da budu iznova otkrivene i predstavljene tako da obezbede održivost i zaštitu svetionika i njihove okoline.
Reference
Ασκούνη, Δ. Κ. (2011). Σχεδιασμός και κατασκευή φάρων στην Ελλάδα [Design and construction of lighthouses in Greece]. Διατριβή Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης. Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών. Πολυτεχνική Σχολή. Πανεπιστήμιο Πατρών [in Greek].
Βακάλογλου, Κ. (2017). Κατασκευές στα όρια: η περίπτωση του φάρου στον Αφορεσμένο Κάβο, αποκατάσταση και πρόταση ανάδειξης [Constructions on the edge: the case of the lighthouse on Cape Aforesmenos, suggestions on restoration and promotion]. Μεταπτυχιακή Διατριβή. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Πολυτεχνείο Κρήτης. Χανιά [in Greek].
Βακάλογλου, Κ., Κουσουλάκου, Μ., & Ρεθυμιωτάκη, Μ. (2016). Το έργο της Γαλλικής Εταιρείας Φάρων στην Κρήτη κατά το δεύτερο μισό του 19ου και ως την αρχή του 20ου αιώνα [The work of the French Lighthouse Company in Crete during the second half of the 19th and until the beginning of the 20th century]. Πεπραγμένα ΙΒ΄ Διεθνούς Κρητολογικού Συνεδρίου. 21–25. 09. 2016, σελ. 1 –16, Ηράκλειο [in Greek].
Başağaç, O., & Bilgin Altinöz, G. (2018). An important maritime heritage: lighthouses on the Aegean coast of Turkey. TÜBA-KED, 17, 141–159.
Behrens-Abouseif, D. (2006). The Islamic History of the Lighthouse of Alexandria. Muqarnas, 23, 1–14.
Bujdosó, Z., Dávid, L., Tozsérc, A., Kovács, G., Major-Kathi, V., Uakhitova, G., Katona, P., & Vasvári, M. (2015). Basis of heritagization and cultural tourism development. Procedia -– Social and Behavioral Sciences, 188, 307–315.
Cartwright, M. (2018). Lighthouse of Alexandria. 24. 07. 2018. Available at www.ancient.eu/Lighthouse_of_Alexandria/.
Γεωργιάδη, Α., & Ζουρίδης, Γ. (2007). Λιθόκτιστοι Φάροι της Ελλάδας. Ιστορία, Μορφές και Κατασκευή [Stone built Lighthouses in Greece. History, Forms and Construction]. 1ο Εθνικό Συνέδριο «Ιστορία των Δομικών Κατασκευών. 29 Νοεμβρίου – 01 Δεκεμβρίου 2007, Ξάνθη. Available at http://infoidk.arch.duth.gr/idk1/praktika.html [in Greek].
Grant, R. G. (2018). Sentinels of the Sea: A Miscellany of Lighthouses Past. London: Thames & Hudson Ltd.
DeWire, E., & Reyes-Pergioudakis, D. (2010). The lighthouses of Greece. Sarasota, Florida: Pineapple Press.
Ekim, Z. (2017). RUIN-OPHILIA. Preserving Cultural Narratives of a Lighthouse through Controlled Ruination. Thesis, Master of Architecture (Professional). Faculty of Graduate and Postdoctoral Affairs, Azrieli School of Architecture and Urbanism, Carleton University. Ottawa, Ontario, Canada.
Κακαρούχα, Π. (2020). Το Ελληνικό Φαρικό Δίκτυο ως μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας και η αξιοποίησή του στο πλαίσιο ενός αειφορικού τουριστικού προτύπου [The Greek Lighthouses Network as part of the country's cultural heritage and its valorisation in the context of a sustainable tourism model]. Διπλωματική Εργασία. Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων». Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο [in Greek].
Karakulak, M., & Kiliç, H. (2018). Illuminate a Steamship Route: Steamships in Cyprus and Lighthouses of Cyprus (1850– 1878). Akademik Bakış, 11(23), 139– 161.
Kassem, A. A. M. (2011). Renewal of the memory of Pharos (The ancient lighthouse of Alexandria). 2nd International Conference on Humanities. Historical and Social Sciences, IPEDR. 17, pp. 275– 279, Singapore: IACSIT Press.
Κουφίδης, Χ., & Πίττας, Κ. (2014). Μουσείο Φάρων στην Άνδρο [Lighthouse Museum in Andros]. Διπλωματική Εργασία. Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Αθήνα [in Greek].
Kovačić, M., Markelj, M., Favro, S., & Perišić, M. (2017). Are the Lighthouses Only a Croatian Cultural Story or do They Have a Human Role in Tourism? Conference “Local Identity and Tourism Management on World Heritage Sites”, April, Coimbra, Portugal. Available at https://www.researchgate.net/publication/320323053.
Λυκούδης, Σ. (1917). Ιστορικόν περί των φάρων των ελληνικών ακτών, Μέρος Πρώτον, «Κατά την Αρχαιότητα» [History of lighthouses of the Greek coasts, Part One, "In Antiquity"]. Ναυτική Επιθεώρησις, 1(2), 207–225 [in Greek].
MacDonald, S. M. (2018). Sentinels by the sea: keeping as an alternative tourism performance. Text and Performance Quarterly, 38(1–2), 19–37. Available from https://doi.org/10.1080/10462937.2018.1457172.
Magnani, E., & Pistocchi, F. (2017). The Role of Lighthouses in the Construction of Coastal Identities. Journal of Tourism, Culture and Territorial Development, 6, 123–143.
Μπελαβίλας, Ν. (2012). Γέννηση του φαρικού δικτύου. Ο φωτισμός των λιμανιών και των ακτών στις ελληνικές θάλασσες κατά τα νεότερα χρόνια [Genesis of the lighthouse network. The lighting of ports and coasts in the Greek seas in modern years]. Available from https://bit.ly/2O5wrzO [in Greek].
Nakajima, Υ. (2014). Lighthouse in our Landscape. Available at https://www.researchgate.net/publication/264193033.
Panek, J. (2010). The Lighthouse – As A Symbol. 31. 01. 2010. Available at http://www.aseekersthoughts.com/2010/01/lighthouse-as-symbol.html.
Παπαγεωργίου, Γ. (2019). Ελληνικοί Πέτρινοι Φάροι [Greek Stone Lighthouses]. Αθήνα: ΕΠΤΑΛΟΦΟΣ Α.Β.Ε.Ε. [in Greek].
Παπαγιάννη, Ι., & Πάχτα, Β. (2017). Εφαρμογή ψηφιακής τεχνολογίας για την τεκμηρίωση των βλαβών των Ιστορικών Φάρων και την υπόδειξη υλικών και μεθοδολογιών συμβατής και επιτελεστικής επέμβασης [Digital technology application for the documentation of damages in Historic Lighthouses and indication of materials and methodologies of compatible and effective intervention]. 2o Πανελλήνιο Συνέδριο Ψηφιοποίησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. 1–3 Δεκεμβρίου, Βόλος, σελ. 739–745 [in Greek].
Παπαγιάννη, Ι., Πάχτα, Β., & Τριανταφυλλίδου, Μ. (επιμ.) (2007). Πέτρινοι Φάροι: από το χθες στο σήμερα [European lighthouse from the past to the future]. Θεσσαλονίκη, Ελλάδα: Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Culture 2000 “EC-PHAROS”.
Παπαδόπουλος, Γ. Φ. (2015). Παλαιοί πέτρινοι φάροι και φανοί στις ελληνικές θάλασσες [Old stone lighthouses and beacons in Greek seas]. Αθήνα: ΩΚΕΑΝΙΔΑ [in Greek].
Παπανικολοπούλου, Σ. (2019). Η συμβολή του πολιτισμού στον τουρισμό: το παράδειγμα των μουσείων και των αρχαιολογικών πάρκων [The contribution of culture to tourism: the example of museums and archeological parks]. Διπλωματική Εργασία. Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «Διοίκηση Τουριστικών Επιχειρήσεων». Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Πάτρα [in Greek].
Perišić, M. (2009). Lighthouses as a part of tourist offer being specific tourist destination. Interdisciplinary Management Research, 5, 381–395.
Πετρομανιάτης, Λ. (1940). Φαροφύλακες. Με τους ερημίτες των ελληνικών ακτών, Ένα πρωτότυπο ρεπορτάζ που εδημοσιεύθη εις την Βραδυνήν [Lighthouse keepers. With the hermits of the Greek coasts, An original report published in Vradyni]. Ανατύπωση (2009): Πολεμικό Ναυτικό, Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού [in Greek].
Steil, L. (2010a). Metaphysical Archaeology of Lighthouses (Part I). American Arts Quarterly, 27(2). Available at www.nccsc.net/essays/metaphysical-archaeology-lighthouses-part-i.
Steil, L. (2010b). Metaphysical Archaeology of Lighthouses (Part II). American Arts Quarterly, 27(3). Available at www.nccsc.net/essays/metaphysical-archaeology-lighthouses-part-ii.
Tengberg, A., Fredholm, S., Eliasson, I., Knez, I., Saltzman, K., & Wetterberg, O. (2012). Cultural ecosystem services provided by landscapes: Assessment of heritage values and identity. Ecosystem Services, 2, 14– 26.
Trethewey, K. (2018). Ancient Lighthouses: And Other Lighted Aids To Navigation. Torpoint, UK: Jass-Fusion Books.
Vitti, P. (2009). H αρχιτεκτονική του Φάρου της Αλεξάνδρειας [The Architecture of the Pharos of Alexandria]. Μετάφραση Γιώργος Καραδέδος. ΚΕΡΜΑΤΙΑ ΦΙΛΙΑΣ – Τιμητικός τόμος για τον Ιωάννη Τουράτσογλου (2 τόμοι). Τόμος ΙΙ, Ενότητα «ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ-ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ», σελ. 299– 311. Αθήνα: Υπουργείο Πολιτισμού, Νομισματικό Μουσείο [in Greek].
Υπηρεσία Φάρων [Lighthouse Service], (2021). https://yf.hellenicnavy.gr [in Greek].
Χιώτης, Π. (2014). Ιστορικό της Υπηρεσίας Φάρων και η αποστολή της [History and mission of the Lighthouse Service]. 17. 02. 2014. Αναθεωρημένο κείμενο από την έκδοση Κ. Παγουλάτου-Κυπαρίσση (επιμ.), Πετρόκτιστοι φάροι. Ταίναρο και Μαλέας. Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη (2013). Available from https://bit.ly/2OKFAOX [in Greek].
- Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.
- Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.
- Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).