THE SERBIAN ELECTIONS ACT OF 1870: AN ASSEMBLY’S THOUGHTS ON PARLIAMENTARY ELECTIONS
Sažetak
The Constitution of Serbia of 1869 (the so-called Regency Constitution) was the first Serbian constitution to give the Parliament (National Assembly) legislative powers, albeit inferior to those of the monarch. However, many important details regarding the parliamentary elections were not specified by the Constitution: for example, the length of the MPs’ term or the question of whether the ballots should be secret or public. Due to various political reasons at the time of the passing of the Constitution, these issues were left to later legislation. Accordingly, the aforementioned and other matters were specified in the Elections Act of 1870, passed by the very first legislative assembly itself.
This paper will analyse the Elections Act itself and the debates in the National Assembly during its passing. It will particularly focus on issues that were hotly debated in the Assembly, as well as those where the Elections Act introduces a significant change to the constitutional framework. Finally, it will strive to explain the reasons for the introduction of particular institutions and to show how their creators (and opponents) expected them to influence the development of the Serbian Parliament.Reference
Kazniteljnij zakonik za Knjažestvo Srbiju, Praviteljstvena pečatnja, Beograd 1860.
Protokoli Velike narodne skupštine držane 10. junija 1869. godine, u Kragujevcu, Državna štamparija, Beograd 1870.
Protokoli Narodne skupštine koja je držana u Kragujevcu 1870. god., Državna štamparija, Beograd 1870.
Sbornik zakona i uredba, i uredbeni’ ukaza, izdani’ u Knjažestvu Srbskom, od vremena obnarodovanog Ustava zemaljskog (13. Fevr. 1839. do Apr. mes. 1840.) I, Knigopečatnja Knjažestva Srbskog, Beograd 1840.
Sbornik zakona i uredba izdani' u Knjažestvu Srbiji. Od početka do konca 1861. godine, XIV, Državna štamparija, Beograd 1862.
Zbornik zakona i uredba izdani u Knjažestvu Srbiji od početka do kraja 1869. godine, XXII, Državna štamparija, Beograd 1869.
Zbornik zakona i uredba izdani u Knjažestvu Srbiji za 1870 godinu, XXIII, Državna štamparija, Beograd 1870.
Stojan Bošković, “Prva zakonotvorna skupština”, Za prosvetu i slobodu: članci i rasprave naučnog i političnog sadržaja iz ranijeg i poznijeg doba, Štamparija Zadruge štamparskih radenika, Beograd 1882, 54-146.
Miroslav Đorđević, “Istorijat izbora u Kneževini i Kraljevini Srbiji” in Oliver Nikolić, Vladimir Đurić (eds.), Izbori u domaćem i stranom pravu, Institut za uporedno pravo, Beograd 2012, 275-288.
Aleksandar Đurđev, “Srpski put od saborovanja do parlamentarizma”, Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu 2/2006, 85-96.
David M. Farrell, Comparing Electoral Systems, Macmillan Press, Basingstoke – London 1998.
Dragoslav Janković, Rađanje parlamentarne demokratije: Političke stranke u Srbiji XIX veka, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd 1997.
Slobodan Jovanović, Velika narodna skupština: studija o ustavotvornoj vlasti (odštampano iz Braniča), Štamparija Svetozara Nikolića, Beograd 1900.
Slobodan Jovanović, Vlada Milana Obrenovića I, BIGZ / Jugoslavijapublik / SKZ, Beograd 1990.
Miodrag Jovičić (ur.), Ustavi Kneževine i Kraljevine Srbije 1835-1903, SANU / Naučna knjiga, Beograd 1988.
Ljubica Kandić, “Delatnost skupština za vreme prve vlade Miloša Obrenovića”, Anali Pravnog fakulteta u Beogradu 1/1961, 55-68.
Philip Laundy, Parliaments in the Modern World, Interparliamentary Union / Darthmouth Publishing, Aldershot – Brookfield, 1989.
Radoš Ljušić, Kneževina Srbija 1830-1839, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 2004.
Boro Majdanac, Narodna skupština Srbije: od običajne ustanove do savremenog parlamenta 1804-2004, Narodna skupština Republike Srbije / Arhiv Srbije, Beograd 2004.
Ratko Marković, Ustavno pravo, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd 2017.
Andrew McLaren Carstairs, A Short History of Electoral Systems in Western Europe, George Allen & Unwin, London – Boston – Sydney 1980.
Jovan Milićević, Jevrem Grujić: Istorijat svetoandrejskog liberalizma, Nolit, Beograd 1964.
Drag. M. Milojević, Neposredni porezi Srbije i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, Zemunska štamparija GS SZZ, Beograd 1925.
Zoran S. Mirković, Srpska pravna istorija, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd 2017.
Čedomil Mitrinović, Miloš N. Brašić, Jugoslovenske narodne skupštine i sabori, Narodna skupština Kraljevine Jugoslavije, Beograd 1937.
Slobodan P. Orlović, Načelo podele vlasti u ustavnom razvoju Srbije, Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd 2008.
Marijana Pajvančić, “Pasivno biračko pravo (poslanička sposobnost)” in Oliver Nikolić, Vladimir Đurić (eds.), Izbori u domaćem i stranom pravu, Institut za uporedno pravo, Beograd 2012, 11-25.
Marko Pavlović, “Narodna skupština u ustavima Kneževine i Kraljevine Srbije”, in Aleksandar Fira, Ratko Marković (eds.), Dva veka srpske ustavnosti, SANU / Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd 2010, 99-115.
Irena Pejić, „Parlament u Srbiji i pravni položaj narodnih poslanika“, in Aleksandar Fira, Ratko Marković (eds.), Dva veka srpske ustavnosti, SANU / Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd 2010, 137-158.
Miroslav D. Pešić, „Prva zakonodavna skupština u Kneževini Srbiji i donošenje organskih zakona iz 1870. godine“, Zbornik radova Filozofskog fakulteta u Prištini, XLIV(2)/2014, 163-175.
Jovan Ristić, Jedno namesništvo 1868-1872, Štamparija Ljub. J. Bojovića, Beograd 1894.
Živojin P. Ristić, Izborni zakoni Srbije: doktorska teza, Štamparija “Sv. Đorđe”, Beograd 1935.
Mirjana Stefanovski, „Nacrt ustava Radivoja Milojkovića iz 1867. godine“, Zbornik Matice srpske za drušvene nauke 138/2012, 1-16.
Mirjana Stefanovski, Postanak Namesničkog ustava, Pravni fakultet Unvierziteta u Beogradu, Beograd 2016.
Dolf Sternberger, Bernhard Vogel (Hrsg.), Die Wahl der Parlamente und anderer Staatsorgane: Ein Handbuch, Band I: Europa, Walter de Gruyter & Co., Berlin 1969.
Slobodanka Stojičić, Ustavni razvitak Srbije između namesničkog ustava i ustava od 1888. godine (1869-1888), doctoral dissertation defended at the University of Belgrade Faculty of Law, Beograd 1977.
Dragoslav Stranjaković (prir.), Uspomene i doživljaji Dimitrija Marinkovića 1846-1869, Srpska kraljevska akademija, Beograd 1939.
Živojin Šestić, “Advokatura u Srbiji do 1918 godine”, Istorija jugoslovenske advokature I, SAKJ, Beograd 1998, 147-196.
Aleksandra Vučetić, Ljubinka Trgovčević, “Autobiografske beleške Radivoja Milojkovića” in Petar V. Krestić (ur.), Mešovita građa (Miscellanea) XXI, Istorijski institut, Beograd 2003, 61-87.
Živan Živanović, Politička istorija Srbije u drugoj polovini devetnaestog veka, knjiga prva: Od Sveto-andrejske skupštine do proglasa nezavisnosti Srbije 1858-1878, Izdavačka knjižarnica Gece Kona, Beograd 1923.