Da li je DNK analiza ključ slobode za pogrešno osuđene?

  • Tijana Đurđević Univerzitet u Novom Sadu, Pravni fakultet

Sažetak


Podatak da je nakon otkrića DNK i mogućnosti identifikacije lica na osnovu DNK zahvaljujući naknadnoj DNK analizi oslobođeno blizu pet stotina pogrešno osuđenih inspirisao nas je da istražimo pitanje pogrešnih osuda na globalnom nivou i ulogu DNK analize u njihovom ispravljanju. U radu se najpre razmatraju pojam i posledice, procene o učestalosti i uzroci pogrešnih osuda, a potom se daje prikaz pojedinih organizacija koje se u uporednoj praksi bave istraživanjem slučajeva pogrešnih osuda. Nadalje se objašnjava uloga DNK u oslobađanju pogrešno osuđenih kao i pretpostavke koje moraju postojati da bi se osude mogle ispraviti na ovaj način, a na samom kraju se razmataju trenutne mogućnosti i perspektive u našoj zemlji u vezi sa ispravljanjem pogrešnih osuda putem naknadne DNK analize, ali i na druge načine.

Biografija autora

Tijana Đurđević, Univerzitet u Novom Sadu, Pravni fakultet
Student doktorskih studija,
Stipendista Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja

Reference

Adnan Fazlić, Irma Deljkić, „Multidisciplinarni pristup provođenju radnje prepoznavanja osoba u kriminalističkoj istrazi”, Кriminalistička teorija i praksa 4(2)/ 2017

About the Innocence Network, https://innocencenetwork.org/about/, 03.04.2019.

America's Guilty Plea Problem: Chris Ochoa, https://www.youtube.com/watch?v=AU65911-BbU, 03.04.2019.

Anush Sankaran, Mayank Vatsa, Richa Singh, „Latent Fingerprint Matching: A Survey”, IEEE Access 2/2014

Boriša Lečić, „Sporazumi javnog tužioca i okrivljenog”, Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu, 2/2017

Bruce A. MacFarlane, Wrongful Convictions: The Effect of Tunnel Vision and Predisposing Circumstances in the Criminal Justice System, Toronto 2008

Veljko M. Delibašić, „Sporazum javnog tužioca i okrivljenog o priznanju krivičnog dela”, Кultura polisa 32/2017

Gilles Perrault : "L'honneur de la justice est d'admettre qu'elle peut se tromper", https://www.humanite.fr/node/241053, 06.03.2019.

Gwen Jordan et al., „Contemporary Perspectives on Wrongful Conviction: An Introduction to the 2016 Innocence Network Conference, San Antonio, Texas, Hofstra Law Review 45/2016

Gwendolyn Carroll, „Proven Guilty: An Examination of the Penalty-Free World of Post-Conviction DNA Testing”, The Journal of Criminal Law and Criminology 97(2)/2007

Davor Derenčinović, Sunčana Roksandić Vidlička, Marta Dragičević Prtenjača, „„Projekti nedužnosti” i naknadna DNК vještačenja u Republici Hrvatskoj – moguća stvarnost ili nedostižna želja”, Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu 67(3-4)/2017

Daniel S. Medwed, Prosecution Complex: America's Race to Convict, and Its Impact on the Innocent, New York 2012

DNA Exonerations in the United States, https://www.innocenceproject.org/dna-exonerations-in-the-united-states/, 03.04.2019.

Ellen Yaroshefsky, „Ethics and Plea Bargaining - What's Discovery Got to Do With It”, Criminal Justice 28/2008

Ernest van den Haag, „The Death Penalty Once More”, UC Davis Law Review 18(4)/1985

Evidence Retention Laws, http://victimsofcrime.org/docs/default-source/dna-resource-center-documents/evidence-retention-check-chart-9-5.pdf?sfvrsn=2, 03.04.2019.

Exonerations by year: DNA and non-DNA, http://www.law.umich.edu/special/exoneration/Pages/Exoneration-by-Year.aspx, 26.02.2019.

Eyewitness Misidentification, https://www.innocenceproject.org/causes/eyewitness-misidentification/, 03.04.2019.

Zakon o nacionalnom DNK registru, Službeni glasnik RS, br. 24/2018

Zakonik o krivičnom postupku - ZKP, Službeni glasnik RS, br. 72/2011, 101/2011, 121/2012, 32/2013, 45/2013 i 55/2014

Zoran Kesić, Radomir Zekavica, „Sloboda ili sigurnost : izbor koji nameće aktuelni rat protiv terorizma”, Naučno-stručni skup sa međunarodnim učešćem Evropske integracije: pravda, sloboda i bezbednost, Кriminalističko-policijska akademija, Beograd, Maj 2016, Tom 3, Tara

Ivan Ilić, Ispitivanje činjenične osnove krivične presude : doktorska disertacija, Univerzitet u Nišu, Pravni Fakultet, Niš 2018

Ištvan Feješ, „Zakonitost primene DNК analize u krivičnom postupku“, Zbornik radova Pravnog fakulteta u Novom Sadu 1-2/2008

Innocence Project - Chris Ochoa, https://www.youtube.com/watch?v=0xJlsxCGw9w, 03.04.2019.

Innocence Project, https://www.innocenceproject.org/#causes, 03.04.2019.

Innocents Database, http://forejustice.org/idbinternational.html, 03.04.2019.

Jon B. Gould, Richard A. Leo, „One Hundred Years Later: Wrongful Convictions after a Century of Research”, The Journal of Criminal Law and Criminology 100(3)/2010

Justice for All Act of 2004, https://www.justice.gov/archive/olp/pdf/jfaa2004.pdf, 03.04.2019.

List of miscarriage of justice cases, https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_miscarriage_of_justice_cases, 03.04.2019.

Lynne Weathered, „Investigating Innocence - The Emerging Role of Innocence Projects in the Correction of Wrongful Conviction in Australia”, Griffith Law Review 12(1)/2003

M. Šatrak et al., „Biološki tragovi na mjestu događaja”, Medicina fluminensis 54(2)/2018

Michael D. Risinger, „Innocents Convicted: An Empirical Justified Factual Wrongful Conviction Rate” The Journal of Criminal Law & Criminology 97(3)/2007

Nikola Milašinović, „Polimeri u kriminalistici - otkrivanje latentnih tragova otisaka prstiju - od ideje do praktične primene”, Nauka, bezbednost, policija 21(3)/2016

Predlog Pregovaračke pozicije Republike Srbije za Međuvladinu konferenciju o pristupanju Republike Srbije Evropskoj uniji za poglavlje 24 – „Pravda, sloboda i bezbednost“, Beograd 2016. http://eukonvent.org/wp-content/uploads/2016/07/PG24-Pregovaracka-pozicija.pdf

Red Inocente, http://redinocente.org/, 03.04.2019.

Richard Danziger, https://www.law.umich.edu/special/exoneration/Pages/casedetail.aspx?caseid=3152, 03.04.2019.

Robert J. Norris, „Framing DNA: Social Movement Theory and the Foundations of the Innocence Movement”, Journal of Contemporary Criminal Justice 33(1)/ 2017

Ronald C. Huff, Martin Кillias, „Wrongful Conviction: Conclusions from an International Overview”, Wrongful Conviction: International Perspectives on Miscarriages of Justice (eds. Ronald C. Huff, Martin Кillias), New York 2013

Saša Atanasov, Uloga svedoka u otkrivanju i dokazivanju krivičnog dela: doktorska disertacija, Univerzitet u Prištini sa privremenim sedištem u Кosovskoj Mitrovici, Pravni fakultet, Кosovska Mitrovica 2016

Službena dužnost, http://akvogns.com/?page_id=342, 03.04.2019.

Snežana Brkić, „Priznanje okrivljenog kao tačka približavanja srpskog krivičnog procesnog prava anglosaksonskom pravu”, Harmonizacija srpskog i mađarskog prava sa pravom Evropske unije, Novi Sad 2013

Sudski depozit, https://www.paragraf.rs/dnevne-vesti/050917/050917-vest2.html, 06.03.2019.

S. R. Grossa et al, „Rate of false conviction of criminal defendants who are sentenced to death”, PNAS, 11(20)/2014

Sir William Blackstone, https://www.britannica.com/biography/William-Blackstone, 03.04.2019.

STATE OF MARYLAND v. BRYAN ROSE (К06-0545), http://www.latent-prints.com/images/State%20Of%20Maryland%20vs%20Bryan%20Rose%20К06-0545.pdf, 03.04.2019.

Stephanie Roberts, Lynne Weathered, „Assisting the Factually Innocent: The Contradictions and Compatibility of Innocence Projects and the Criminal Cases Review Commission”, Oxford Journal of Legal Studies 29(1)/2009

Steven A. Krieger, „Why Our Justice System Convicts Innocent People, and the Challenges Faced by Innocence Projects Trying to Exonerate Them”, New Criminal Law Review 14(3)/2011

Tarifa o nagradama i naknadama troškova za rad advokata, Službeni glasnik RS, br. 121/2012

Tijana Đurđević, „Zakon o nacionalnom DNК registru: čekajući odluku Ustavnog suda”, Pravni život 9/2018 Tom 1

The 2018 Florida Statutes, http://www.leg.state.fl.us/Statutes/index.cfm?App_mode=Display_Statute&Search_String=&URL=0900-0999/0925/Sections/0925.11.html, 03.04.2019.

The National Registry of Exonerations, http://www.law.umich.edu/special/exoneration/Pages/Race-and-Wrongful-Convictions.aspx, 03.04.2019.

U Hrvatskoj pokrenut projekat nedužnosti, https://www.jutarnji.hr/vijesti/hrvatska/u-hrvatskoj-pokrenut-projekt-neduznosti-osudenim-osobama-omogucit-ce-preispitivanje-njihovih-predmeta-radi-utvrdivanja-neduznosti/7129305/?fbclid=IwAR1Yc34ien3z8xvxoZSL8Hr8IMx2WxSAo9UVJgz7v4C5k-XM9-Zlh-ZazJ0, 03.04.2019.

False Confessions & Recording Of Custodial Interrogations, https://www.innocenceproject.org/causes/false-confessions-admissions/, 03.04.2019.

Hugo Adam Bedau, Michael L. Radelet, „Miscarriages of Justice in Potentially Capital”, Stanford Law Review, 40(1)/1987

Centurion Innocence Movement, https://centurion.org/about-us/at-a-glance/, 03.04.2019.

Chris Ochoa: A True Story of a False Confession, https://www.youtube.com/watch?v=9aI8AqB_TLA, 03.04.2019.

Chrisje Brants, „Vulnerability of Dutch Criminal Procedure to Wrongful Conviction”, Wrongful Conviction: International Perspectives on Miscarriages of Justice (eds. Ronald C. Huff, Martin Кillias), New York 2013

Convicted defendants left uninformed of forensic flaws found by Justice Dept, https://perma.cc/4M2B-LA3X, 03.04.2019.

World Population By Percentage Of Blood Types, https://www.worldatlas.com/articles/what-are-the-different-blood-types.html, 03.04.2019.

Objavljeno
2020/01/13
Rubrika
Pregledni rad