Beogradski opus arhitekte Milutina Jovanovića (1930-1941)

Jelena Gačić Ivanov

doi:10.5937/a-u0-46432

Jelena Gačić Ivanov istraživač saradnik https://orcid.org/0000-0002-5602-7566

DOI: https://doi.org/10.5937/a-u0-46432

Ključne reči: Milutin Jovanović, Beograd, arhitektura, akademizam, modernizam, privatna praksa

Sažetak

Milutin Jovanović pripada generaciji arhitekata koji su značajno doprineli urbanom i arhitektonskom razvoju Beograda između dva svetska rata. Međutim, pošto je izostala adekvatna valorizacija njegovog stvaralaštva, kompletan spisak ostvarenja i osnovni biografski podaci bili su potpuno nepoznati. Rekonstrukcijom opusa arhitekte Jovanovića, došlo se do hronološki sistematizovanih podataka o njegovom kretanju u arhitektonskoj struci. Svoj profesionalni angažman započeo je kao asistent na arhitektonskom odseku beogradskog Tehničkog fakulteta, da bi se kasnije posvetio privatnoj praksi. Tokom celokupnog međuratnog perioda, Jovanović je realizovao više desetina stambenih objekata i jedan hotel, a takođe je bio posvećen i drugim projektantskim zadacima. Bio je angažovan od strane imućnih predstavnika građanske klase – trgovaca, činovnika, lekara, preduzimača i mnogih drugih, za koje je projektovao pretežno reprezentativne stambene višespratnice širom centralnog gradskog jezgra. U skladu sa dešavanjima na arhitektonskoj sceni tog doba, poštujući zahteve naručilaca, svoja ostvarenja je realizovao u dva dominantna stilska pravca – akademizmu i modernizmu. Naročito je značajno otkriće građevina projektovanih u duhu modernizma, jer se dugo smatralo da je glavno stilsko oprelјenje arhitekte Jovanovića akademizam. S obzirom na nedostatak lične zaostavštine i celovitih istoriografskih izvora, istraživanje je bilo bazirano na proučavanju fonda Tehničke direkcije Grada Beograda pohranjenog u Istorijskom arhivu Beograda. Otud ovaj rad predstavlјa prvi monografski osvrt na život i delo arhitekte Milutina Jovanovića.

Reference

Antešević, N. 2021. Arhitektura modernih turističkih objekata Jugoslavije (1930−1985). Doktorska disertacija. Beograd: Filozofski fakultet.

Banović, A. 2009. Beograd 19302009. Beograd: Alboinženjering.

Blagojević, Lj. 2000. Moderna kuća u Beogradu (1920−1941). Beograd: Zadužbina Andrejević.

Dulović, V., Milovanović, M. 2017. Arhitektura za komšije. Beograd: Tačka komunikacije.

Đurić Zamolo, D. 1988. Hoteli i kafane XIX veka u Beogradu. Beograd: Muzej grada Beograda.

Golubović, V. 2022. Mehane i kafane starog Beograda. Beograd: Laguna.

Kadijević, A. 2005. Estetika arhitekture akademizma (XIX-XX vek). Beograd: Građevinska knjiga.

Manević, Z. 1972. Srpska arhitektura 1900−1972. Beograd: Muzej savremene umetnosti.

Manević, Z. 1979. Pojava moderne arhitekture u Srbiji. Doktorska disertacija. Beograd: Filozofski fakultet.

Marković, V. 1939. Imenik diplomiranih inženjera i arhitekata na Tehničkom fakultetu Univerziteta u Beogradu 1919−1938. Beograd: Tehnički fakultet.

Marković, I. 2019. Arhitektura ugaonih građevina u Beogradu (1865−2010). Doktorska disertacija. Beograd: Filozofski fakultet.

Martinović, U. 1973. Moderna Beograda: arhitektura Srbije između dva rata. Beograd: Naučna knjiga.

Milašinović-Marić D. 2021. Arhitekta Jan Dubovi u vremenu delatnosti Grupe arhitekata modernog pravca. U: Kadijević, A., Ilijevski. A. ur. 2021. Arhitektura i vizuelne umetnosti u jugoslovenskom kontekstu 1918−1941. Beograd: Filozofski fakultet, Institut za istoriju umetnosti, 150-155.

Mišić, B. 2022. Srednja Evropa i Beograd: arhitektonski uticaji 1919−1941. Beograd: Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

Nestorović, B. 1955. Evolucija beogradskog stana. Godišnjak grada Beograda, II, 247-270.

Nestorović, B. 1973. Postakademizam u arhitekturi Beograda (1919-1941). Godišnjak grada Beograda, XX, 339-381.

Panić, V. 2013. Načela moderne u arhitekturi javnih objekata u Beogradu, period 1918−1941. Doktorska disertacija. Beograd: Arhitektonski fakultet.

Pokrajac, M. 2021. Privatna projektantska praksa u Srbiji u međuratnom periodu 1918−1941. U: Kadijević, A., Ilijevski. A. ur. 2021. Arhitektura i vizuelne umetnosti u jugoslovenskom kontekstu 1918-1941. Beograd: Filozofski fakultet, Institut za istoriju umetnosti, 45-52.

Prosen, M. 2014. Ar deko u srpskoj arhitekturi. Doktorska disertacija. Beograd: Filozofski fakultet.

Putnik, V. 2012. Prilog proučavanju razvojnih tokova međuratne stambene arhitekture Beograda. Nasleđe, XIII, 153-166.

Putnik-Prica, V. 2021a. Od akademizma do autorske arhitekture: stvaralaštvo Franje Urbana u Beogradu (1924−1937). Nasleđe, XXII, 115-137.

Putnik-Prica, V. 2021b. Stambena arhitektura Beograda 1918−1941. Beograd: Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

Sikimić, Đ. 1965. Fasadna skulptura u Beogradu. Beograd: Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.

Stefanović, T. 2014. Tokovi u srpskoj arhitekturi (1935−1941). Doktorska disertacija. Beograd: Filozofski fakultet.

Šušak, M. 2014. Opus arhitekte Đure Borošića (III i IV decenija dvadesetog veka). Master rad. Beograd: Filozofski fakultet.

Toševa, S. Đura Borošić. U: Popov, Č., Forišković A., Leskovac, M. ur. 2004. Srpski biografski rečnik 1: A-B. Novi Sad: Matica srpska, 732.