Nadstrešnice na stajalištima javnog gradskog prevoza u Beogradu: primer otvorenih javnih mikro-prostora u gradu

Milica Maksić Mulalić

doi:10.5937/a-u0-46629

Milica Maksić Mulalić JP Zavod za urbanizam Niš https://orcid.org/0009-0005-0750-9680

DOI: https://doi.org/10.5937/a-u0-46629

Ključne reči: mikro-prostori, nadstrešnice, javni gradski prevoz, Beograd

Sažetak

„Mikro-prostori“ – javni gradski prostori male razmere - predstavlјaju značajan element u strukturi grada i u funkcionalnom i u estetskom pogledu. Zbog male razmere, njihov značaj se često zanemaruje od strane stručnjaka i investitora. U radu se opisuje koncept nadstrešnica na stajalištima javnog gradskog prevoza u Beogradu koje nastaju u periodu od 2007 do danas. Multiplikacijom osnovnog tipa i njegovih varijacija, gradi se prepoznatlјiv element gradske slike. Nadogradnjom osnovnog projekta, uvođenjem dodatnih elemenata iz repertoara modernog dizajna, „zelenih“ konstrukcija, „pametnih“ tehnologija, energetske efikasnosti itd. dodatno bi se afirmisao ovaj oblik gradskog prostora i doprineo ne samo komforu korisnika, kreiranju identiteta grada i javnog gradskog prevoza, već i opštim interesima kao što su bezbednost, zdravlјe i zaštita životne sredine.

Reference

Bazik, D. 1995. Ponuda gradske scene: potencijali mikro-prostora grada. Beograd: Univerzitet u Beogradu-Arhitektonski fakultet.

Brovarone, В. E. 2021. Design as if bus stops mattered: exploring the potential role of public transport stops in the urban environment. Urban Design International 26, 82–96. https://doi.org/10.1057/s41289-020-00132-8.

Blic. 2016. Uskoro 60 novih nadstrešnica na stanicama gradskog prevoza [online]. Dostupno na: https://www.blic.rs/vesti/beograd/uskoro-60-novih-nadstresnica-na-stanicama-gradskog-prevoza/bkxh736 [Pristupljeno: 15.07.2022.]

Grad Beograd. 2017. Novih 20 nadstrešnica na stajalištima u Ripnju [online]. Dostupno na: https://www.beograd.rs/cir/beoinfo/1737940-novih-20-nadstresnica-na-stajalistima-u-ripnju/ [Pristupljeno: 15.07.2022.]

Grad Beograd. 2011. Nove nadstrešnice za širi centar grada [online]. Dostupno na: https://www.beograd.rs/cir/beoinfo/1480877-nove-nadstresnice-za-siri-centar-grada/ [Pristupljeno: 15.07.2022.]

Grad Beograd. 2008. Nove nadstrešnice na 134 lokacije [online]. Dostupno na: https://www.beograd.rs/cir/beoinfo/1305003-nove-nadstresnice-na-134-lokacije/ [Pristupljeno: 15.07.2022.]

Institut za arhitekturu i urbanizam Srbije. 2007. Idejni projekti nadstrešnica na stajalištima javnog gradskog prevoza [IAUS, projektna dokumentacija, br. 07038 ] Beograd.

Kaldrma. 2022. Slike grada. Večita promaja, senka samo u podne [online]. Dostupno na: https://kaldrma.rs/vecita-promaja-senka-samo-u-podne/ [Pristupljeno: 15.07.2022.]

Lopes de Araújo, A., N. Silva da Cruz Júnior, S. dos Santos Santarém, and D. Barbosa de Alencar. 2019. Sustainable Urban Furniture Development Project Reusing Container. International Journal for Innovation Education and Research, vol. 7, no. 9, 203-214, doi: https://doi.org/10.31686/ijier.vol7.iss9.1730.

Nova Ekonomija. 2021. Beograd daje 62,5 miliona za nove nadstrešnice na GSP stanicama [online]. Dostupno na: https://novaekonomija.rs/vesti-iz-zemlje/beograd-daje-625-miliona-za-nove-nadstre%C5%A1nice-na-gsp-stanicama [Pristupljeno: 15.07.2022.]

Padrón Nápoles, V. M., Gachet Páez, D., Esteban Penelas, J. L., García Pérez, O., García Santacruz, M. J., & Martín de Pablos, F. 2020. Smart bus stops as interconnected public spaces for increasing social inclusiveness and quality of life of elder users. Smart cities 3(2), 430-443. https://doi.org/10.3390/smartcities3020023

Simões Aelbrecht, P. 2016. ‘Fourth places’: the contemporary public settings for informal social interaction among strangers. Journal of Urban Design, 21(1), 124-152. https://doi.org/10.1080/13574809.2015.1106920

Valley Metro. 2017. Regional Public Transportation Authority Bus Stop Program and Standards. Bus Stop Design Guidelines [online]. Dostupno na http://azmag.gov/Portals/0/Documents/MagContent/Guidelines__Final_Report_111306REV_UPDATED%2008.14.17.pdf?ver=2017-12-19-103829-647 [Pristupljeno: 15.07.2022.]

Vukmirović, M., Vukmirović, J. 2014. Pešačko kretanje u funkciji unapređenja javnog gradskog prostora i javnog zdravlja u Beogradu. Acta historiae medicinae, stomatologiae, pharmaciae, medicinae veterinariae, god. 33, br. 1, 46-73.

Сл. 2,3,4,5,10 / Fig. 2,3,4,5,10. Фотографије аутора./The author’s photos.

Сл. 1,6,7,8 / Fig. 1,6,7,8. Пројектна документација/The design documentation.

Сл. 9а / Fig. 9a. DuendePR. 2012. ‘Escale Numérique’ (Digital Break) Mathieu Lehanneur for JCDecaux [online]. Dostupno na: http://www.duendepr.com/actualites/2012/06/26/escale-numerique-par-mathieu-lehanneur-pour-jc-decaux/?lang=en [Pristupljeno: 20.08.2022.]

Сл. 9б / Fig. 9b. FamousCampaign, 2021. Leicester City’s New Ecological Bus Stops Are The Bees Knees [online]. Dostupno na: https://www.famouscampaigns.com/2021/06/leicester-citys-new-ecological-bus-stops-are-the-bees-knees/ [Pristupljeno: 20.08.2022.]