Jezik i stil Nušićevih kolumni
Sažetak
Predmet proučavanja su jezičke i stilske odlike Nušićevih tekstova objavljenih u Politikinoj rubrici Iz beogradskog života. Cilj istraživanja je izdvajanje odlika kolumne, kao prelaznog žanra između književnosti i publicistike, ali i izdvajanje individualnih jezičkih i stilskih odlika Nušićevog stila. Ukazaćemo na stilske efekte ostvarene upotrebom elemenata književnoumetničkog i razgovornog publicističkog stila u Nušićevim kolumnama. Lingvostilistička i funkcionalnostilistička analiza odabranih tekstova rubrike Iz beogradskog života pokazuje da je opravdano smatrati Branislava Nušića pretečom današnjih kolumnista i da kolumne u Politici dele stilske odlike Nušićevog književnog stvaralaštva. U elemente književnoumetničkog funkcionalnog stila u Nušićevim kolumnama spadaju različite vrste ponavljanja, kojima se ostvaruje komičan efekat, a najčešće sintaksički paralelizam kombinovan sa drugim stilskim figurama ponavljanja. Smenjivanje kraćih i dužih rečenica i parcelacija rečenice služe privlačenju i održavanju čitaočeve pažnje. U odlike književnoumetničkog stila spadaju i upotreba individualizacije govora lika, neprecizna prostorna lokalizacija i parodiranje administrativnog funkcionalnog stila. Elementi razgovornog funkcionalnog stila u Nušićevim kolumnama su odstupanja od ortoepske norme, česta upotreba imperativa, pokaznih rečci sa ekspresivno-emocionalnom funkcijom, upotreba razgovorne frazeologije i realizacija kontaktne (fatičke) funkcije jezika. Oponašanje razgovornog stila unosi u tekst kolumne familijarni ton, ekspresivnost, emocionalnost i afektivnost izraza.
Reference
Aleksić, D. (2018). Mobilizatorska uloga lista Politika na početku Prvog balkanskog rata. CM: Communication and Media, 13(42), 57–78.
Aleksić, D., & Vidić, L. (2014). Analiza sadržaja vesti u Malim novinama Pere Todorovića. CM: časopis za upravljanje komuniciranjem, 9(32), 83–106.
Aristotel (1997). Retorika 1, 2, 3. Novi Sad: Svetovi.
Bagić K. (2012). Rječnik stilskih figura. Zagreb: Školska knjiga.
Barović, V. (2012). Novinarski rad Branislava Nušića kao prilog strukturalnom proučavanju razvoju žanrova u istoriji srpske žurnalistike. In S. Gudurić (ed.), Jezici i kulture u vremenu i prostoru (pp. 541–546). Novi Sad: Filozofski fakultet u Novom Sadu.
Barović V. (2010). Uticaj oca srpskog novinarstva Dimitrija Davidovića na nastanak i razvoj rubriciranja i žurnalističkih žanrova u srpskoj štampi. Rad Muzeja Vojvodine, 52, 223–231.
Boarov D., & Barović V. (2011). Velikani srpske štampe. Beograd: Službeni glasnik.
Burič, L. A. (2018). Form and content modifications of column (based on columns in the magazine „The Ukrainian week“. Молодий вчений, 9(61), 184–190.
Conboy, M. (2010). The Language of Newspapers: Socio-Historical Perspectives. London and New York: Continuum.
Čutura, I., & Spasić, J. (2016). Sredstva iskazivanja vremenskog okvira u novinskoj vesti i novinskom izveštaju. Zbornik radova Filozofskog fakulteta, 46(4), 3–22.
De Melo, Ј. М., & De Assis, F. (2016). Journalistic genres and formats: A classification model. Intercom – RBCC São Paulo, 39(1), 39–54.
Gascon, J. F. F. (2010). Multimedia, digital press and journalistic genres in Catalonia and in Spain: An empirical analysis. Estudos em Comunicação, 7(1), 81–95.
Đorđević, B. (1965) Funkcionalnost dijalekatskog nijansiranja u Nušićevim komedijama. Zbornik Muzeja pozorišne umetnosti: Branislav Nušić 1864–1964. Beograd: Muzej pozorišne umetnosti.
Ivanić, D. (2014). Nušić ili prasak imaginativne energije. Zbornik Matice srpske za književnost i jezik, 62(3), 691–700.
Ilić, M. (2008). Tri manije naroda srpskog : posveta Ben Akibi. Drama : časopis za pozorišnu umetnost, dramu, kulturu, nauku, br. 22, 19–22.
Jonke, Lj. (1952). O raznolikoj službi književnoga jezika. Jezik, 100–105.
Jovanović J. (2007). Stilska analiza novinskog članka. Književnost i jezik, 54(1/2), 51–64.
Katnić-Bakaršić M. (1999). Stilistika. Sarajevo: Ljiljan.
Kato-Yoshioka, A. (2016). Differences in structural tendencies between Japanese newspaper editorials and front-page columns: Focus on the location of the main topic. Discourse Studies, 18(6), 676–694.
Klajn, I., & Šipka, M. (2008). Veliki rečnik stranih reči i izraza. Novi Sad: Prometej.
Kovačević, M. (1998). Stilske figure i književni tekst. Beograd: Trebnik.
Kovačević, M. (2000). Stilistika i gramatika stilskih figura. Kragujevac: Kantakuzin.
Korošec, T. (1998). Stilistika slovenskega poročevalstva. Ljubljana: Kmečki glas.
Lešić, J. (1981). Nušićev smijeh. Beograd: Nolit.
Lešić, J. (1989). Branislav Nušić: Život i djelo. Novi Sad: Sterijino pozorje : Matica srpska.
Lešić, J. (1996). Struktura Nušićevih komedija. In J. Čađenović (ed.), Izabrane komedije / Branislav Nušić (175–178). Podgorica: Unireks.
Maksimović, J. (2016). Jezičko-stilske karakteristike novinske vesti i novinskog izveštaja. Kragujevac, (neobjavljena doktorska disertacija).
Malović, S. (2003). Novine. Zagreb: Sveučilišna knjižara.
Mihaljević, M., & Kovačević, B. (2006). Frazemi kroz funkcionalne stilove. Časopis za kulturu hrvatskoga književnog jezika, 53(1): 1–40.
Mladenov, M. (1980). Novinarska stilistika. Beograd: Naučna knjiga.
Morton, L. (2018). The Role of Imagination in Literary Journalism. Literary Journalism Studies, 10(1), 92–111. Posećeno 21. 11. 2018. URL: http://ialjs.org/wp-content/uploads/2018/05/Imagination-92-111.pdf.
Penezić, S. (2013). Kolumne Svetislava Basare u dnevnom listu Danas. CM: Časopis za upravljanje komuniciranjem, 27, 109–138.
Pérez Bahón, F. (2019). The ‘j-Blogs’: The Journalistic Column Is Transformed into Digital Newspapers but Wants to Masquerade as a Blog. Estudios Sobre El Mensaje Periodistico, 19, 915–923.
Petrović, V. (1989). Novinska frazeologija. Novi Sad: Književna zajednica Novog Sada.
Popović, T. (2007). Rečnik književnih termina. Beograd : Logos Art.
Potočnik Topler, J. (2017). Norman Mailer in Yugoslavia. Annales: Series Historia et Sociologia, 27(1), 81–88. Posećeno 20. 11. 2018. URL: https://doi.org/10.19233/ASHS.2017.07.
Prins, Dž. (2011). Naratološki rečnik. Beograd: Službeni glasnik.
Rajnvajn, Lj. (1988). Stvaralaštvo novinara. Beograd: Naučna knjiga.
Silić, J. (2006). Funkcionalni stilovi hrvatskoga jezika. Zagreb: Disput.
Simić, R. (2000). Stilistika srpskog jezika, knj. 1: Principi stilske analize, fono-stilistika. Beograd : Filološki fakultet.
Simeon, R. (1969). Enciklopedijski rječnik lingvističkih
Spasić, J. (2010). Tmezički kalambur u antonomazijskim imenima likova književnosti za decu. In V. Jovanović & T. Rosić (eds.), Savremena književnost za decu u nauci i nastavi (pp. 149–159). Jagodina: Pedagoški fakultet.
Spasić, J. (2017). Diferencijalne jezičko-stilske karakteristike novinskog izveštaja. Srpski jezik: studije srpske i slovenske, 22(1), 609–628.
Standring, S. M. (2008). A newspaper column offers unique rewards: An experienced practitioner advised you on its pleasures and challenges. Writer, 121(6), 28–29.
Stojanović, A. (2002). Funkcionalna stilistika na srpskom govornom području. Stil, 1, 79–103.
Suvajdžić, B. (2008). Dragi moj Nušiću. Drama: časopis za pozorišnu umetnost, dramu, kulturu, nauku, 22, 23–25.
Šimunić, Z. (2008). Deiktička referencija i generičko strukturiranje diskursa. Rasprave: Časopis Instituta za hrvatski jezik i jezikoslovlje, 34(1), 371–391.
Todorović, N. (1998). Savremeno novinarstvo: vest, izveštaj, intervju, reportaža, TV scenario, članak, komentar, kritika. Beograd: Fakultet političkih nauka.
Todorović, N. (2011). Literarni žurnalizam. Kultura, 132, 24–38.
Tošović, B. (2002). Funkcionalni stilovi. Beograd: Beogradska knjiga.
Udier S. L., & Banković Mandić I. (2009). Suvremena hrvatska politička publicistika – političke kolumne. In M. Brdar (ed.) Lingvistika javne komunikacije: sociokulturni, pragmatični i stilistički aspekti (111–123). Zagreb–Osijek: HDPL.
Vrsaljko S. (2011). Pregled suodnosa razgovornoga stila i slobodnijih žanrova novinarsko-publicističkoga stila (na primeru ekspresivnosti izraza). Magistra ladertina, 6(6), 57–65.
Wilson, C. P. (2018). The Journalist Who Was Always Late: Time and Temporality in Literary Journalism. Literary Journalism Studies, 10(1), 112–139. Posećeno 2. 12. 2018. URL: http://ialjs.org/wp-content/uploads/2018/05/Temporality-112-139.pdf.
Wolny-Zmorzyński K., & Kozieł A. (2013). Journalistic Genology. Studia Medioznawcze Media Studies, 54, 1–16.
Živković, D. (2001). Rečnik književnih termina. Banja Luka: Romanov.
Zima, L. (1988). Figure u našem narodnom pjesništvu: s njihovom teorijom. Zagreb: Globus.
Autori zadržavaju autorska prava nad objavljenim člancima, a izdavaču daju neekskluzivno pravo da članak objavi, da u slučaju daljeg korišćenja članka bude naveden kao njegov prvi izdavač, kao i da distribuira članak u svim oblicima i medijima.
Licenciranje
Objavljeni članci distribuiraju se u skladu sa licencom Creative Commons Autorstvo - Deliti pod istim uslovima 4.0 International (CC BY-SA). Dopušteno je da se delo kopira i distribuira u svim medijima i formatima, da se prerađuje, menja i nadograđuje u bilo koje svrhe, uključujući i komercijalne, pod uslovom da se na pravilan način citiraju njegovi prvobitni autori, postavi link ka originalnoj licenci, naznači da li je delo izmenjeno i da se novo delo objavi pod istom licencom kao i originalno.
Korisnici su pri tome dužni da navedu pun bibliografski opis članka objavljenog u ovom časopisu (autori, naslov rada, naslov časopisa, volumen, sveska, paginacija), kao i njegovu DOI oznaku. U slučaju objavljivanja u elektronskoj formi takođe su dužni da postave HTML link, kako sa originalnim člankom objavljenim u časopisu CM: Communication and Media, tako i sa korišćenom licencom.
Autori mogu da stupaju u zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju rada objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je rad prvobitno objavljen u ovom časopisu.
Politika samoarhiviranja
Autorima je dozvoljeno da objavljenu verziju rada deponuju u institucionalni ili tematski repozitorijum ili da je objave na ličnim veb stranicama (uključujući i profile na društvenim mrežama, kao što su ResearchGate, Academia.edu, itd.), na sajtu institucije u kojoj su zaposleni u bilo koje vreme nakon objavljivanja u časopisu.
Autori su obavezni da pritom navedu pun bibliografski opis članka objavljenog u ovom časopisu (autori, naslov rada, naslov časopisa, volumen, sveska, paginacija) i postave link, kako na DOI oznaku tog članka, tako i na korišćenu licencu.Autorima je dozvoljeno da objavljenu verziju rada deponuju u institucionalni ili tematski repozitorijum ili da je objave na ličnim veb stranicama (uključujući i profile na društvenim mrežama, kao što su ResearchGate, Academia.edu, itd.), na sajtu institucije u kojoj su zaposleni u bilo koje vreme nakon objavljivanja u časopisu.
Odricanje od odgovornosti
Stavovi izneti u objavljenim radovima ne izražavaju stavove urednika i članova redakcije časopisa. Autori preuzimaju pravnu i moralnu odgovornost za ideje iznete u svojim radovima. Izdavač neće snositi nikakvu odgovornost u slučaju ispostavljanja bilo kakvih zahteva za naknadu štete.