Redefinisanje uloge novinara u novom medijskom okruženju: ideologija novinarstva, polarizacija medija i socioekonomski položaj novinara
Sažetak
Iako su uslovi mahom mirnodopski, novinarstvo je, čini se, na prvoj liniji fronta, boreći se da opstane u novom komunikacijskom okruženju. Novinari posluju u snažno polarizovanoj političkoj i medijskoj sceni, koja zamagljuje osnovne postulate profesije. Dok gubi svoje ideološke temelje, profesija novinara nalazi se na socioekonomskoj klackalici: za novinare prekarna, a za urednike i menadžment često teži zoni elitnog komfora. Sve su češći pozivi novinarima da izađu iz stega medijskih konglomerata i počnu da posluju kao preduzetnici,iako takvo stanovište neretko deluje utopistično. Rad ima za cilj da ustanovi na koji način je uloga novinara redefinisana u novom medijskom, socijalnom i političkom okruženju, odnosno, da ustanovi na koji način je ta izmena uticala na osnovne postulate novinarske profesije i njenu praksu. Autorka polemiše o ulozi novinara kroz tri segmenta: analizira se redefinisanje pozicije novinara u konceptu nove socijalne stratifikacije i ekonomske polarizacije, zatim se promatra sve češće zagovorništvo samostalnog obavljanja „novinarske delatnosti”, dok se, na kraju, razmatra konceptualni okvir ideologije novinarstva i njegovo kretanje od uloge javnog servisa do uloge novinara „smatrača“, a neretko i „navijača“.
Reference
Anderson, C. W., Bell, E. J. & Shirky, C. (2014). Post industrial journalism: Adapting to the present.
Columbia University: Tow Center for Digital Journalism.
Bakshy, E., Messing, S. & Adamic, L. (2015). Exposure to ideologically diverse news and opinion on Facebook. Science, 348(6239), 1130–1133.
Campbell, C. C., & Wharton, T. (2012). Journalism as a democratic art : Selected essays by Cole C. Campbell. Dayton: Kettering Foundation.
Carlson, M. (2017). Journalistic authority: Legitimating news in the digital era. New York: Columbia University Press.
CeSID & IREX. (2019). Potrebe i navike publike u Srbiji. Preuzeto 7. novembra 2020. sa http://www.cesid.rs/wp-content/uploads/2019/10/Potrebe-i-navike-medijske-publike-u-Srbiji_CeSID-i-IREX.pdf
Coleman, S., Anthony, S. & Morrison, D. (2009). Public trust in the news: A constructivist study of the social life of the news. Oxford: Oxford University Press.
Deuze, M. (2005). What is journalism? Professional identity and ideology of journalists reconsidered. Journalism, 6(4), 442–464.
Deuze, M. & Witschge, T. (2020). Beyond journalism. Cambridge: Polity Press.
Drašković, B. i Prodanović, D. (2017). Alternativni izvori finansiranja medijske produkcije: Studija slučaja alternativnog onlajn audio formata “Alarm”. U D. Pralica i N. Šinković (ur.), Digitalne medijske tehnologije i društveno-obrazovne promene (str. 61–72). Novi Sad: Filozofski fakultet
Fletcher, R. (2020). Trust will get worse before it gets better. In N. Newman (ed.), Journalism, media, and technology trends and predictions 2020 (pp. 30–33). University of Oxford: Reuters Institute for the Study of Journalism.
Greenhouse, S. (2019). Through the working class. Columbia Journalism Review. Retrieved January 26, 2020 from https://www.cjr.org/special_report/through-the-working-class.php
Grieco, E. (2019, June 25). U.S. newsroom employment has dropped by a quarter since 2008, with greatest decline at newspapers. Pew Research Center. Retrieved January 25, 2020 from https://www.pewresearch.org/fact-tank/2019/07/09/u-s-newsroom-employment-has-dropped-by-a-quarter-since-2008/
Jevtić, M. (2016). Građansko i profesionalno novinarstvo u medijima u Republici Srbiji. Doktorska disertacija. Univerzitet u Beogradu: Fakultet političkih nauka
Klasnić, R. (2018). Novinari − prekarijat zadojen samoubilačkom neoliberalnom ideologijom. Mašina. Preuzeto 9. oktobra 2020. sa https://www.masina.rs/?p=6489
Kljajić, V. i Nedeljković, M. (2015). Perspektive preduzetničkog novinarstva u Srbiji. U V. Knežević Predić (ur.), Politički identitet Srbije u globalnom i regionalnom kontekstu (str. 315–327). Beograd: Fakultet političkih nauka.
Leovac, R. (2016). Zarade novinara u Srbiji su ispod republičkog proseka. Cenzolovka. Preuzeto 9. oktobra 2020. sa https://www.cenzolovka.rs/vesti/zarade-novinara-u-srbiji-su-ispod-republickog-proseka/
Mihailović, S. (2015). Sve nesigurniji rad i život medijskih radnika u Srbiji. U S. Mihailović (ur.), Od novinara do nadničara. Prekarni rad i život (str. 51–89). Beograd: Centar za razvoj sindikalizma.
Milivojević, S. (2012). Niske plate i visoka tehnologija – novinari i novinarstvo u Srbiji. Kultura, 135, 285–298.
Moore, G. (2019). Local News' Fight for Survival. The Pulizer Prize. Retrieved January 25, 2020 from https://www.pulitzer.org/article/local-news-fight-survival
Newman, N. (2020). Journalism, Media, and Technology Trends and Predictions 2020. University of Oxford – Reuters Institute for the Study of Journalism. Retrieved January 22, 2020 from https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/sites/default/files/2020-01/Newman_Journalism_and_Media_Predictions_2020_Final.pdf
Pope, K. (2019). Beyond Facts. Columbia Journalism Review. Retrieved January 25, 2020 from https://www.cjr.org/special_report/beyond-facts-disinformation.php
Reporters Sans Fronters (2017). Media ownership monitor, Serbia. Retrieved January 25, 2020 from https://www.mom-rsf.org/en/countries/serbia/
Rupar, V. & Seizova, S. (2017). Ethics and professional orientation of Serbian journalists. CM: Communication and Media, 12(40), 5–36.
Schudson, M. (2008). Why democracies need an unlovable press. Cambridge: Polity Press.
Selva, M. (2020). Fighting words: Journalism under assault in Central and Eastern Europe. University of Oxford – Reuters Institute for Study Journalism. Retrieved January 25, 2020 from https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/fighting-words-journalism-under-assault-central-and-eastern-europe
Shapiro, I. (2014). Why democracies need a functional definition of journalism now more than ever? Journalism Studies, 15(5), 555–565.
Singer, J. (2017). The journalist as entrepreneur. In C. Peters &M. Broersma (eds.), Rethinking journalism again: Societal role and public relevance in a digital age (pp. 131–145). New York: Routledge.
Thorsen, E. (2013). Live blogging and social media curation: Challenges and opportunities for journalism. In K. Fowler-Watt & S. Allan (eds.), Journalism: New Challenges. (pp. 123–145). Poole: CJCR: Centre for Journalism & Communication Research, Bournemouth University.
Udruženje novinara Srbije (2019). Novinari i mediji – koliko nas zaista ima. Preuzeto 5. septembra 2020. sa http://uns.org.rs/sr/o-nama/files.html
Usher, N. (2009). [Review of the book Why democracies need an unlovable press by M. Schudson]. International Journal of Communication, 3, 647–651.
Wai, J. & Perina, K. (2018). Expertise in journalism: Factors shaping a cognitive and culturally elite profession. Journal of Expertise, X(x), 1–21.
Ward, J. (2019, June 25). The death of the working class reporter. Retrieved January 25, 2020 from https://blog.usejournal.com/the-death-of-the-working-class-reporter-48b467300f4d
Ward, M. (2020, January 22). Trump sets new Twitter record for presidency. Politico. Retrieved January 24, 2020 from https://www.politico.com/news/2020/01/22/trump-new-twitter-record-presidency-102308
Zelizer, B. (2018). Resetting journalism in the aftermath of Brexit and Trump. European Journal of Communication, 33(2),140–156.
Autori zadržavaju autorska prava nad objavljenim člancima, a izdavaču daju neekskluzivno pravo da članak objavi, da u slučaju daljeg korišćenja članka bude naveden kao njegov prvi izdavač, kao i da distribuira članak u svim oblicima i medijima.
Licenciranje
Objavljeni članci distribuiraju se u skladu sa licencom Creative Commons Autorstvo - Deliti pod istim uslovima 4.0 International (CC BY-SA). Dopušteno je da se delo kopira i distribuira u svim medijima i formatima, da se prerađuje, menja i nadograđuje u bilo koje svrhe, uključujući i komercijalne, pod uslovom da se na pravilan način citiraju njegovi prvobitni autori, postavi link ka originalnoj licenci, naznači da li je delo izmenjeno i da se novo delo objavi pod istom licencom kao i originalno.
Korisnici su pri tome dužni da navedu pun bibliografski opis članka objavljenog u ovom časopisu (autori, naslov rada, naslov časopisa, volumen, sveska, paginacija), kao i njegovu DOI oznaku. U slučaju objavljivanja u elektronskoj formi takođe su dužni da postave HTML link, kako sa originalnim člankom objavljenim u časopisu CM: Communication and Media, tako i sa korišćenom licencom.
Autori mogu da stupaju u zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju rada objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je rad prvobitno objavljen u ovom časopisu.
Politika samoarhiviranja
Autorima je dozvoljeno da objavljenu verziju rada deponuju u institucionalni ili tematski repozitorijum ili da je objave na ličnim veb stranicama (uključujući i profile na društvenim mrežama, kao što su ResearchGate, Academia.edu, itd.), na sajtu institucije u kojoj su zaposleni u bilo koje vreme nakon objavljivanja u časopisu.
Autori su obavezni da pritom navedu pun bibliografski opis članka objavljenog u ovom časopisu (autori, naslov rada, naslov časopisa, volumen, sveska, paginacija) i postave link, kako na DOI oznaku tog članka, tako i na korišćenu licencu.Autorima je dozvoljeno da objavljenu verziju rada deponuju u institucionalni ili tematski repozitorijum ili da je objave na ličnim veb stranicama (uključujući i profile na društvenim mrežama, kao što su ResearchGate, Academia.edu, itd.), na sajtu institucije u kojoj su zaposleni u bilo koje vreme nakon objavljivanja u časopisu.
Odricanje od odgovornosti
Stavovi izneti u objavljenim radovima ne izražavaju stavove urednika i članova redakcije časopisa. Autori preuzimaju pravnu i moralnu odgovornost za ideje iznete u svojim radovima. Izdavač neće snositi nikakvu odgovornost u slučaju ispostavljanja bilo kakvih zahteva za naknadu štete.