Formiranje novinarskog načina mišljenja kao ključna paradigma obrazovanja novinara: Revitalizacija istine u senci propagandnog medijskog modela globalizma

  • Radivoje S Petrović Univerzitet Union Nikola Tesla Beograd, Fakultet za sport, Katedra za sportsko novinarstvo
DOI: https://doi.org/10.5937/comman12-14678
Ključne reči: colonial consciousness||, ||kolonijalna svest, propaganda model of media||, ||propagandni model medija, ideology||, ||ideologija, professional standards||, ||profesionalni standardi, JOURNALISM||, ||novinarstvo, critical thinking||, ||kritičko mišljenje,

Sažetak


Strukturne promene u novinarstvu proteklih decenija nametnule su obavezu redefinisanja akademskog obrazovanja novinara. Jedna od ključnih paradigmi u tom procesu je formiranje novinarskog načina razmišljanja. Reč je o kategoriji novinarske veštine koja je skoro potpuno zaboravljena. Novi koncept obrazovanja išao bi u dva pravca: profesionalnom i ideološkom. Prvi bi u svom fokusu imao 1. osnovne standarde profesije, 2. kritičko mišljenje i 3. razvoj istraživačkog duha, kao neophodne za kompetentno bavljenje poslom. Insistiranje na slobodi izražavanja, nezavisnosti, integritetu, istini, tačnosti, poštenju, nepristrasnosti, poštovanju ljudske ličnosti, odbacivanju diskriminacije i svesti o sopstvenoj odgovornosti novinara obezbedilo bi već u obrazovnom procesu potencijalnu moralnu i profesionalnu branu manipulativnom asortimanu propagandnog medijskog modela. Nezavisno i pošteno mišljenje je bit novinarske profesije, ali  ta večita novinarska istina vapi da se vrati u univerzitetsku praksu. Razvijanje istraživačkog duha studenata novinarstva, kao integralnog dela njihovog pristupa stvarnosti, nagovestilo bi smisaoni otpor kolonijalnoj demokratiji koju sa sobom donosi propagandni medijski model. Usmeravanje novinarskog načina razmišljanja u ideološkom pravcu imalo bi u fokusu: 1. ukidanje uticaja kolonijalne vrednosne matrice, 2. raskid sa ideologijama prošlosti i autošovinizmom, 3. kulturni model zasnovan na minimumu zajedničkih tradicija i vrednosti i 4. promena svesti na talasu nacionalnih, a ne kolonijalnih potreba. Cilj ovakvog pristupa novinarskom obrazovanju je da se institucionalizuje misaona osnova za izgradnju zdrave demokratske i nacionalne svesti, kao značajnog segmenta profesije sa aspekta uticaja i značaja medija u društvu. Time bi se, u suštinskom pogledu, zahvaljujući tako usmerenom profesionalnom načinu razmišljanja, stvorila ideološka, moralna i stručna podloga za formiranje nacionalnog pola demokratske javnosti.

Biografija autora

Radivoje S Petrović, Univerzitet Union Nikola Tesla Beograd, Fakultet za sport, Katedra za sportsko novinarstvo
vanredni profesor, publicista i novinar

Reference

Antonić, S. (2014). Stanje društva i strategija obnove. In S. Kurćubić Ružić (ed.), Ka srpskom stanovištu (pp. 23-39). Beograd: Evroguinti

Arent, H. (1994). Istina i laž u politici. Beograd: Filip Višnjić.

Babak B. (2007). The CNN Effect in Action How the News Media Pushed the West toward War in Kosovo. New York: Palgrave Macmillan.

Berg, H. (2007). Istraživačko novinarstvo. Beograd: Clio.

Chomsky, N. (1994). Secrets, Lies and Democracy, interwieved by Deavid Barsamian, Tucson, USA, Odonian Press.

DiMaggio. A. (2008). Mass Media, Mass Propaganda – Examining The News in the War on Terror, Lanahm: Lexington Books.

Dušanić, J. (2014). Ka ekonomskom oporavku. In S. Kurćubić Ružić (ed.), Ka srpskom stanovištu (pp. 75-98). Beograd: Evroguinti.

Geisler, J. (2005). Critical Thinking: What Do You Mean by That?. Poynter. Posećeno 20.06.2017. URL: https://www.poynter.org/news/critical-thinking-what-do-you-mean

Hejvud, E. (2004). Politika. Beograd: Clio.

Herman, E. & Chomsky, N. (1988). A Propaganda Model, excerpted from Manufacturing Consent: The Political Economy of the Massmedia, New York, Pantheon Books. Posećeno 20.06.2017. URL: http://chomsky.info/consent01/

Hofbauer, H. (2012). Naručena istina, kupljena pravda – kolonijalizam Evropske unije. Beograd: Jasen.

Hrvatin, S. & Petković, B. (2014). Regionalni pregled. In J. Matić (ed.), Značaj medijskog integriteta: vraćanje medija i novinarstva u službu javnosti (pp. 9-57), Novi Sad: Novosadska novinarska škola.

Jevtović, Z., Petrović, R. & Aracki, Z. (2014). Žanrovi u savremenom novinarstvu. Beograd: Jasen.

Jevtović, Z. (2000). Totalitarizam i masmediji. Negotin - Beograd: Studio Ras.

Jovanović, M. (2014). U potrazi sa snažnom državom. In S. Kurćubić Ružić (ed.), Ka srpskom stanovištu (str. 95-123). Beograd: Evroguinti.

Kara-Murza, S. (2015). Demontaža naroda. Beograd: Informatika.

Kljajić, V. (2013). Izlaganje na panel diskusiji „Istraživanje istraživačkog novinarstva“, Beograd, decembar 2013.

Ković, M. (2014). Znamenje pobede, uzroci poraza: kontinuiteti i diskontinuiteti srpske istorije. In S. Kurćubić Ružić (ed.), Ka srpskom stanovištu (str. 149-170). Beograd: Evroguinti.

Lazarsfeld, P. & Merton, R. (1957). Mass Communication, Popular Taste and Organized Social Action. In B. Rosenberg & D. M. White (eds.), Mass culture: The Popular Arts in America. Glencoe: The Free Press.

Lefevr, A. (1973). Antisistem – prilog kritici tehnokratizma. Beograd: Radnička štampa.

Lippman, V. & Merz, C. (1920). A Test of The News, New Republic - special supplement, 23 (1920): 1-42.

Lompar M. (2014). Misao o srpskom stanovištu. In S. Kurćubić Ružić (ed.), Ka srpskom stanovištu (pp. 171-197). Beograd: Evroguinti.

Malović, S. (2005). Osnove novinarstva. Zagreb: Tehnička knjiga.

Malović, S. (2007). Izlaganje na regionalnoj konferenciji „Sloboda i nezavisnost medija: između klijentelizma, vlasništva i komercijalizacije”, Sarajevo, 2. i 3. novembar 2007.

McAllister, T. (2012). Walter Lippman and the Crisis in Journalism. The Public Discourse, The Witherspoon Institute, Prinston. Posećeno 20.06.2017. URL: www.thepublicdiscourse.com/2012/11/6771/.

Petrović, R. (2015). Nacionalno stanovište kao javni interes u medijskom kompleksu tranzicionih društava – primer Srbije. Kultura polisa, 28: 315-328

Pratcanis, A & Aronso, E. (2010). Age of propaganda – The Every day use and Abuse of Persuasion. Santa Cruz: University of California.

Reljić, S. (2014). Kriza medija i mediji krize. Beograd: Službeni glasnik.

Reljić, S. (2016). Mediji i treći svetski rat. Beograd: Catena mundi.

Seldes, G. (1950). Tisuću Američana. Zagreb: Društvo novinara NR Hrvatske.

Valić Nedeljković, D. (2007). O novinarstvu i novinarima. Filozofski fakultet, Odsek za medijske studije: Novi Sad.

Objavljeno
2018/03/28
Broj časopisa
Vol. 12 Br. 41 (2017)
Rubrika
Pregledni članak

Autori zadržavaju autorska prava nad objavljenim člancima, a izdavaču daju neekskluzivno pravo da članak objavi, da u slučaju daljeg korišćenja članka bude naveden kao njegov prvi izdavač, kao i da distribuira članak u svim oblicima i medijima.

Licenciranje

Objavljeni članci distribuiraju se u skladu sa licencom Creative Commons Autorstvo - Deliti pod istim uslovima 4.0 International (CC BY-SA). Dopušteno je da se delo kopira i distribuira u svim medijima i formatima, da se prerađuje, menja i nadograđuje u bilo koje svrhe, uključujući i komercijalne, pod uslovom da se na pravilan način citiraju njegovi prvobitni autori, postavi link ka originalnoj licenci, naznači da li je delo izmenjeno i da se novo delo objavi pod istom licencom kao i originalno.

Korisnici su pri tome dužni da navedu pun bibliografski opis članka objavljenog u ovom časopisu (autori, naslov rada, naslov časopisa, volumen, sveska, paginacija), kao i njegovu DOI oznaku. U slučaju objavljivanja u elektronskoj formi takođe su dužni da postave HTML link, kako sa originalnim člankom objavljenim u časopisu CM: Communication and Media, tako i sa korišćenom licencom.

Autori mogu da stupaju u zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju rada objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je rad prvobitno objavljen u ovom časopisu.

Politika samoarhiviranja

Autorima je dozvoljeno da objavljenu verziju rada deponuju u institucionalni ili tematski repozitorijum ili da je objave na ličnim veb stranicama (uključujući i profile na društvenim mrežama, kao što su ResearchGate, Academia.edu, itd.), na sajtu institucije u kojoj su zaposleni u bilo koje vreme nakon objavljivanja u časopisu.

Autori su obavezni da pritom navedu pun bibliografski opis članka objavljenog u ovom časopisu (autori, naslov rada, naslov časopisa, volumen, sveska, paginacija) i postave link, kako na DOI oznaku tog članka, tako i na korišćenu licencu.Autorima je dozvoljeno da objavljenu verziju rada deponuju u institucionalni ili tematski repozitorijum ili da je objave na ličnim veb stranicama (uključujući i profile na društvenim mrežama, kao što su ResearchGate, Academia.edu, itd.), na sajtu institucije u kojoj su zaposleni u bilo koje vreme nakon objavljivanja u časopisu.

Odricanje od odgovornosti

Stavovi izneti u objavljenim radovima ne izražavaju stavove urednika i članova redakcije časopisa. Autori preuzimaju pravnu i moralnu odgovornost za ideje iznete u svojim radovima. Izdavač neće snositi nikakvu odgovornost u slučaju ispostavljanja bilo kakvih zahteva za naknadu štete.