Usmenost u kulturnom prostoru Bosne i Hercegovine
Sažetak
Polazeći od Ongove teorije o usmenosti i pismenosti (Ong, 1982/2012), cilj ovog rada je da pokaže da se u društvenom komuniciranju u kulturnom prostoru Bosne i Hercegovine u značajnoj mjeri očuvalo usmeno komuniciranje sa osobinama prve usmenosti, a koje je često i ritualno (Carey, 2009) i duboko-kontekstualno (Hall, 1981). Istraživanje je pokazalo da postoje brojni tragovi prve usmenosti u obilježavanju porodičnih i vjerskih praznika (poput Slave), kao i različitih narodnih običaja (mjesna slavlja, zborovi i vašari, narodna takmičenja, maškare, koledari, svadbe i sahrane), te u svakodnevnom druženju (npr. u kafićima i među komšijama). Većinu običaja prožima usmeno i neverbalno ritualno komuniciranje – ustaljeni pozdravi i čestitke, zdravice, šale, pjesme, ples, povorke, zajednički objed, darivanje i kićenje, a ponekad i prodorni zvukovi. Takođe, i danas živi staro usmeno stvaralaštvo, koje se prenosi s koljena na koljeno – npr. pjesme, bajke, poslovice, izreke, anegdote, kletve, brojalice i uspavanke, a mnogi ljudi imaju i specifične nadimke. Njegovanje usmenosti jedan je od načina čuvanja nasljeđa, održavanja bliskih međuljudskih odnosa i učvršćivanja veza u zajednici, što je pogotovo važno u današnje doba, kad je ljudsko komuniciranje sve više posredovano različitim tehnologijama, što može da vodi otuđenju od najbližeg okruženja.
Autori zadržavaju autorska prava nad objavljenim člancima, a izdavaču daju neekskluzivno pravo da članak objavi, da u slučaju daljeg korišćenja članka bude naveden kao njegov prvi izdavač, kao i da distribuira članak u svim oblicima i medijima.
Licenciranje
Objavljeni članci distribuiraju se u skladu sa licencom Creative Commons Autorstvo - Deliti pod istim uslovima 4.0 International (CC BY-SA). Dopušteno je da se delo kopira i distribuira u svim medijima i formatima, da se prerađuje, menja i nadograđuje u bilo koje svrhe, uključujući i komercijalne, pod uslovom da se na pravilan način citiraju njegovi prvobitni autori, postavi link ka originalnoj licenci, naznači da li je delo izmenjeno i da se novo delo objavi pod istom licencom kao i originalno.
Korisnici su pri tome dužni da navedu pun bibliografski opis članka objavljenog u ovom časopisu (autori, naslov rada, naslov časopisa, volumen, sveska, paginacija), kao i njegovu DOI oznaku. U slučaju objavljivanja u elektronskoj formi takođe su dužni da postave HTML link, kako sa originalnim člankom objavljenim u časopisu CM: Communication and Media, tako i sa korišćenom licencom.
Autori mogu da stupaju u zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju rada objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je rad prvobitno objavljen u ovom časopisu.
Politika samoarhiviranja
Autorima je dozvoljeno da objavljenu verziju rada deponuju u institucionalni ili tematski repozitorijum ili da je objave na ličnim veb stranicama (uključujući i profile na društvenim mrežama, kao što su ResearchGate, Academia.edu, itd.), na sajtu institucije u kojoj su zaposleni u bilo koje vreme nakon objavljivanja u časopisu.
Autori su obavezni da pritom navedu pun bibliografski opis članka objavljenog u ovom časopisu (autori, naslov rada, naslov časopisa, volumen, sveska, paginacija) i postave link, kako na DOI oznaku tog članka, tako i na korišćenu licencu.Autorima je dozvoljeno da objavljenu verziju rada deponuju u institucionalni ili tematski repozitorijum ili da je objave na ličnim veb stranicama (uključujući i profile na društvenim mrežama, kao što su ResearchGate, Academia.edu, itd.), na sajtu institucije u kojoj su zaposleni u bilo koje vreme nakon objavljivanja u časopisu.
Odricanje od odgovornosti
Stavovi izneti u objavljenim radovima ne izražavaju stavove urednika i članova redakcije časopisa. Autori preuzimaju pravnu i moralnu odgovornost za ideje iznete u svojim radovima. Izdavač neće snositi nikakvu odgovornost u slučaju ispostavljanja bilo kakvih zahteva za naknadu štete.