Sindrom katatonije
Sažetak
Katatoni sindrom predstavlja oštećenje voljne aktivnosti, javlja se u sklopu poremećaja raspoloženja, katatone shizofrenije, konverzivnih poremećaja, neuroloških bolesti, metaboličkih poremećaja, toksičnih infekcija centralnog nervnog sistema, virusnih infekcija i autoimunih bolesti. U slučaju prikazane pacijentkinje dijagnoza disocijativnog stupora može biti postavljena iako su somatski simptomi bili prisutni, jer potenciraju ostale simptome. Ova dijagnoza je postavljena iz nekoliko razloga. Prvo, zbog postojanja vremenske povezanosti između početka simptoma poremećaja i stresogenih događaja. Drugo, zbog dubokog smanjenja voljnih pokreta, govora i normalnog reagovanja na svetlost, buku i dodir, uz održan normalan tonus mišića, telesni stav i disanje. Naposletku, ključni razvojni zadatak, prelazak pacijentkinje iz faze stopljenosti s majkom i zavisnosti od nje u stanje povećane nezavisnosti i diferencijacije nije razrešen. Neophodan je integrativni pristup dijagnostici i terapiji prema redu hitnosti i težini kliničke slike, a nakon produženog stacionarnog lečenja indikovano je nastaviti sa medikamentoznom terapijom i psihoterapijskom podrškom (suport i KBT).
Reference
2. Jašović-Gašić M, Lečić-Toševski D. (ur). Psihijatrija za studente medicinskog fakulteta. Engrami. 2008;30(2):77-79.
3. Ungvari GS, Caroll BT. Foundations for the classification of catatonias. Mov Disord. 2000; 15:180-1. PMID: 10634267. doi: 10.1002/1531-8257(200001)15:1<180::aid-mds1035>3.0.co;2-k.
4. Philbrick KL, Rummans TA. Malignant catatonia. J Neuropsychiatry Clin Neurosci. 1994; 6(1):1-13. PMID: 7908547. doi: 10.1176/jnp.6.1.1.
5. Northoff G. What catatonia can tell us 25(5):555-77; discussion 578-604. PMID: 12958742. doi: 10.1017/s0140525x02000109.:555-77.
6. Northoff G. Eckert J, Fritze J. Glutamatergic dysfunction in catatonia? Successful treatment of three akinetic catatonic patients with NMDA antagonist amantadine. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1997; 62(4):404-6. PMID: 9120462. doi: 10.1136/jnnp.62.4.404.
7. Verma K, Jayadeva V, Serrano R, Sivashanker K. Diagnostic, treatment, and system challenges in the management of recurrent neuroleptic malignant syndrome on a general medical service. Case Rep Psychiatry. 2018;2018:4016087. PMID: 29992074. DOI: 10.1155/2018/4016087
8. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 5th ed. Washington, DC: American Psychiatric Association; 2012.
9. Braga CM, Pina IF, Cantilino A, Machado L. Catatonia - not only a schizophrenia subtype: a case report of Wilson's disease. Br J Psychiatry. 2019; 41(5):460-462. PMID: 31644781. DOI: 10.1590/1516-4446-2019-0558.
10. Rajagopal S. Catatonia. Advances in Psychiatric Treatment. 2007; 13:51-59.
11. Sadock BJ, Sadock VA. Kaplan & Sadock’s Synopsis of Psychiatry. Philadelphia: Lippincot Williams&Wilkins; 2007.
12. Walther S, Stegmayer K, Wilson JE, Heckers S. Structure and neural mechanisms of catatonia. Lancet Psychiatry. 2019; 6(7):610-619. PMID: 31196794. DOI: 10.1016/S2215-0366(18)30474-7.
13. Kaličanin P. Psihijatrija. Beograd: Elit medica; 2002.
14. ICD-10. Međunarodna klasifikacija mentalnih poremećaja i poremećaja ponašawa. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva; 1992.
15. Ohi K, Kuwata A, Shimada T, Yasuyama T, Nitta Y, Uehara T, et al. Response to benzodiazepines and the clinical course in malignant catatonia associated with schizophrenia: A case report. Medicine (Baltimore). 2017;96(16):e6566. PMID: 28422845. doi: 10.1097/MD.0000000000006566.
16. Spiegel DR, Glad R, Smith M, Raja U, Wade R, Johnson K. A case of schizophrenia with catatonia resistant to lorazepam and olanzapine monotherapy but responsive to combination treatment: Is it time to consider using select second-generation antipsychotics earlier in the treatment algorithm for this patient type? Clin Neuropharmacol. 2019;42(2):57-59. PMID: 30762605. DOI: 10.1097/WNF.0000000000000327.
17. Benarous X, Raffin M, Ferrafiat V, Consoli A, Cohen D. Catatonia in children and adolescents: New perspectives. Schizophr Res. 2018;200:56-67. PMID: 28754582. DOI: 10.1016/j.schres.2017.07.028.
18. Stip E, Blain-Juste ME, Farmer O, Fournier-Gosselin MP, Lespérance P. Catatonia with schizophrenia: From ECT to rTMS. Encephale. 2018; 44(2):183-187. PMID: 29241672. DOI: 10.1016/j.encep.2017.09.008.
19. Wong JW, Williams SR. The Wandering Woman: A case study of catatonia vs factitious disorder. Hawaii J Med Public Health. 2017;76(3):82-84. PMID: 28352494.
20. Chen RA, Huang TL. Periodic catatonia with long-term treatment: a case report. BMC Psychiatry. 2017;17(1):337. PMID: 28962597. doi: 10.1186/s12888-017-1497-6.
21. Ungvari GS, Gerevich J, Takács R, Gazdag G. Schizophrenia with prominent catatonic features: A selective review. Schizophr Res. 2018;200:77-84. PMID: 28818505. DOI: 10.1016/j.schres.2017.08.008
- Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.
- Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.
- Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).