CONFLICTS AND DEMOCRACY IN ETHNICALLY COMPLEX SOCIETIES AND ROLE OF MEDIA: THE CASE OF YUGOSLAVIA IN 1999  :

Slobodan M. Penezić; Milija Ž. Cvijović

doi:10.5937/nabepo25-25498

Slobodan M. Penezić JP Službeni glasnik RS
Milija Ž. Cvijović Serbian Chamber of Commerce

DOI: https://doi.org/10.5937/nabepo25-25498

Ključne reči: English

Sažetak

Tekst sledi ocene H.M. Encensbergera, koji piše o pojavi „nukleiziranih” građanskih ratova iniciranih međuetničkim razlikama, uklapajući ih u kontekst medijskog uticaja. On tvrdi da su oni danas medijski sprektakl i da mediji informišu javnost tako da rat za nju može postati moralni problem. Paradigma tumačenja tih zaključaka zato jeste i uticaj medija na percepciju dešavanja tokom NATO intervencije 1999. u Jugoslaviji. Polazna pitanja su stoga usmerena ka analizi opravdanosti ocena Encensbergera; tumačenjem odnosa ratova i medijskog uticaja, a ujedno i stereotipa o Balkanu. Na taj način, želi se ukazati i na zablude onih koji su uticali da dođe do bombardovanja, ali i domaće političke vrhuške, kao i njihove posledice, a ujedno i na osnovna načela novinarskog izveštavanja, ali i očigledno nepoštovanje istih i uzroke toga. Analiza omogućava procenu efekata izveštavanja - toga koliko je vodilo rešavanju problema ili je, pak, uzrokovalo novu stereotipizaciju i probleme. Tako se pokazuje i besmisao ovakvih sukoba ali i NATO intervencije, a integrisani zaključak opravdava Encensbergerova razmišljanja.

Biografija autora

Slobodan M. Penezić, JP Službeni glasnik RS

Osnovne studije: Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Beogradu („Novinarsko-komunikološki“ smer).
Tema diplomskog rada: Medijski sistem Italje
Mentor: prof. dr Branimir Stojković
Stečeno zvanje: Diplomirani politikolog novinarskog smera.
Master i specijalističke-akademske studije: Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Beogradu (smer „Teorija kulture i studije roda“).
Položeni ispiti: Filozofija kulture, Kultura i društvena struktura, Kulturna politika, Kulturna antropologija, Istorija civilizacije I i II, Studije Balkana, Studije kulture, Fenomeni kulture savremenog doba.
Master teza: Sport kao fenomen kulture savremenog doba
Stečeno zvanje: Master teorije kulture i studija roda
Mentor: prof. dr Jelena Đorđević
Specijalističke-postdiplomske studije: Univerzitet Oklahoma u SAD, Norman, Oklahoma (Koledž za novinarstvo, medijske umetnosti i strateške komunikacije).
Položeni ispiti: Medija menadžment, Advertajzing kroz medije, PR istraživanja, Komunikacija u političkim kampanjama, Krizni PR i komunikacija, Politika u Zapadnoj Evropi, Američki politički sistem, Istraživačko novinarstvo, Novinarstvo u elektronskim medijima, Teorija masovnih komunikacija, Napredne metode kvalitativnih pristupa istraživanja.
Stipendista Stejt Departmenta SAD i „Glasa Amerike“ na studijama u SAD.
Doktorske studije: Fakultet političkih nauka, Univerzitet u Beogradu (smer „Studije kulture i medija“).
Položeni ispiti: Metodološko-istraživački seminar, Studije kulture i medija, Slika sveta u evropskoj kulturi i međukulturne studije vrednosti, Mediji, javna sfera i medijska politika i regulativa, Teorija novinarskih žanrova i javni diskurs, Savremene teorije države i demokratija u etnički složenim društvima, Teorija komuniciranja i međukulturno komuniciranje, Doktorski seminar i Objavljivanje naučnog
Doktorska disertacija: Odnos uređivanja i poslovanja medija u uslovima krize medija
Mentor: prof. dr Veselin Kljajić
Stečeno zvanje: Doktor kulturoloških nauka (medijske studije)
Fokus istraživačkog rada i polja specijalizovanog interesovanja jesu studije medija i kulture; konkretnije oblasti medijske kulture i filozofije, medijskog menadžmenta i uređivanja medija, odnosa kulture i društva, kao i analize i primene naučnih pristupa i metoda u realizaciji istraživanja u tim oblastima.

Reference

Allan, S. (1997). News and the public sphere: towards a history of news objectivity, in Bromley, M./O’Maleey (ed.), T. A Journalism Reader. (296-330), London: Routledge.

Archives of daily newspaper „Politika“, and weekly newspapers „Vreme“ and „NiN“.

Bakić–Hayden, M. (2006). Varijacije na temu ’Balkan’. Beograd: Filip Višnjić.

Barović, V. (2008). Teorijske pretpostavke za izveštavanje elektronskih medija iz regiona zahvaćenih ratnim dejstvima, CM-časopis za upravljanje komuniciranjem, No. 8, 143–152.

Bjelić, D., Savić, O. (eds.) (2003). Balkan kao metafora: između globalizacije i fragmentacije. Beograd: Beogradski krug.

Brock, P. (2005). Media Cleansing: Dirty Reporting Journalism & Tragedy in Yugoslavia, 2nd edition. Los Angeles: GM Books.

Chomsky, N., Herman, E.S. (2007). Political economy of the mass media. New York: Pantheon Books.

Enzesberger, H. M. (1994). Civil wars: From LA to Bosnia. New York: New York Press.

Glenny, M. (2012). The Balkans: Nationalism, War & the Great Powers / 1804-1999. Updated ed. New York: Penguin Books.

Goldsvorti, V. (2000). Izmišljanje Ruritanije-Imperijalizam mašte. Beograd: Geopoetika.

Goldsvorti, V. (2003). Invencija i In(ter)vencija: retorika balkanizacija. In Bjelić, D., Savić O. (eds.). Balkan kao metafora (42-57). Beograd: Beogradski krug.

Habermas, J. (1991). The Structural Transformation of the Public Sphere. Cambridge: MIT Press.

Hammond, P. (2000). Degraded Capability: The Media and The Kosovo Crisis. London: Pluto Press.

Hess, S. (2005). Through their eyes-Foreign correspodents in USA. Washington: Brookings Institution Press.

Hudah, T. (2009). The Serbs: History, Myth and the Destruction of Yugoslavia. New Haven: Yale University Press.

Jevtović, Z. (2017). Medijski rat protiv Srba i Jugoslavije. In Kojčić, D., Trivan. J. (eds.) Srbi i propast Jugoslaviji (63-92). Beograd: Zavod za udžbenike i Službeni glasnik.

Jevtović, Z., Bajić, P. (2019). Propagandna kampanja u doktrini hibridnog ratovanja tokom NATO agresije. In Collection of works from the National Conference with International participation Đurić, Ž., Jevtić, M. (eds.). Dvadeset godina od NATO agresije na SRJ povodi i posledice (107-128). Beograd: Institut za političke studije.

Johnston, D. (2000). Deception and Self-Deception: The Mixed Motives behind NATO's War Against Yugoslavia. New York: Monthly Review Press.

Johnston, D. (2002). Fools’ Crusade: Yugoslavia, NATO, and Western Delusions. New York: Monthly Review Press.

Jusić, T. (2008). Medijski diskurs i politika etničkog sukoba: jugoslovenski slučaj. In Đerić, G. (ed). Intima javnosti (40-63). Beograd: Fabrika knjiga.

Kaplan, R. D. (1993). Balkan ghosts. New York: St. Martin's Press.

Klun, B. (2000). Rat i mediji – etički izazov na kraju stoljeća. Medijska istraživanja: znanstveno- stručni časopis za novinarstvo i medije, 6 (1), 75-87.

Mandel, M. (2004). How America Gets Away With Murder: Illegal Wars, Collateral Damage and Crimes Against. London: Pluto Press.

Marković, P. J. (2001). Transfer etničkih stereotipa – Balkan je negde drugde. Zagreb: Fridrich Naumann.

Model, D. (2005). The Applicability of Herman's and Chomsky's Propaganda Model Today. Seneca College Quarterly. 8 (3). Retrieved from http://collegequarterly.ca/2005- vol08-num03-summer/model.html. Revisited 11.5.2019.

Noris, D. (2002). Balkanski mit. Beograd: Geopoetika.

Reljić, S. (2011). Odumiranje slobodnih medija. Beograda: Službeni glasnik.

Rorty, R. (1999). Achieving Our Country. New ed, Cambridge: Harvard University Press.

Salmon, K. (2010). Storytelling. Beograd: Clio.

Todorova, M. (2006). Imaginarni Balkan. Drugo izdanje. Beograd: Biblioteka XX vek.

Vasović, M. (2004). Propagandne (ubeđivačke) tehnike u službi manipluacije javnim mnjenjem. In Vacić, Z. (ed.), Etika javne reči u medijima i politici (249-271), Beograd: Centar za liberalno-demokratske studije.

Veb-site of Le Monde diplomatique. (march 2000). Chomsky: Another way for Kosovo?. Retrieved from http://mondediplo.com/2000/03/06chomsky. Revisited 11.4.2019.

Veb-site of New Serbian Political Thought. (2009). Čomski. Žrtve imperijalnog mentaliteta Zapada. Retrieved fromhttp://www.nspm.rs/prenosimo/zrtve-imperijalnog-mentaliteta zapada.html?alphabet=l. Revisited 10.2.2020.

Veb-site of New Serbian Political Thought. (2009). Sajmon Dženkins. Vazdušni napadi su akt terora. Retrieved from http://ftp.nspm.rs/hronika/sajmon-dzenkins-vazdusni-napadi-su-akt-terora.html. Revisited 2.11.2019.

Veb-site of New Serbian Political Thought. (3.6.2010.). Debata - Svet posle 11. septembra. Retrieved from http://starisajt.nspm.rs/Debate/debtem3polvirilio1.htm. Visited 11.4.2014.

Veb-site of Humanitarian Law Center. (august 2007). Study Tranziciona pravda i uloga medija na Balkanu. Retrieved from http://www.hlc-rdc.org/images/stories/Outreach/Regionalne_konsultacije/pristina/Tranziciona_pravda_i_uloga_medija.pdf. Revisited 2.2.2020.

Veb-site of Konrad-Adenauer-Stiftung Fondation. (2008). Gordana Đerić: Razvoj stereotipa –multidisciplinarni pristup. Retrieved from http://www.kas.de/upload/auslandshomepages/serbien/Djeric_pred.pdf. Revisited 5.1.2020.

Veb-site of Global Research. (2006). Herman, E. S., Peterson, D., Szamuely, G. A Review of Weighing the Evidence: Lessons from the Slobodan Milosevic Trial  Human Rights Watch Report. Retrieved from http://www.globalresearch.ca/index.php?context=va&aid=5021. Revisited 5.1.2020.

Veb-site of Global Research. (29.12.2005). David Herman: Media Cleansing: Dirty Reporting Journalism & Tragedy in Yugoslavia, by Peter Brock. Retrieved from http://www.globalresearch.ca/index.php?context=va&aid=1667. Revisited 12.1.2020.

Veb-site of In Defence of Marxism. (2006). Grant i Vuds: Mesec dana bombardovanja: Marksistička analiza Balkanske krize. Retrieved from http://www.marxist.com/marksisticka-analiza-balkanske-krize.htm. Revisited 12.5.2010.

Veb-site of Emperors Clothes. (July 1999). Phillip Hammond: Reporting Kosovo: Journalism vs. Propaganda. Retrieved from http://emperors-clothes.com/articles/hammond/propagan.html. Revisited 7.12.2019.

Veb-site of Foreign Policy. (19.3.2009). Herman: Serb Demonization as Propaganda Coup. Retrieved from https://fpif.org/serb_demonization_as_propaganda_coup/. Visited 5.3.2011.

Veb-site of Human Rights Watch, The Crisis in Kosovo. Retrieved from http://www.hrw.org/legacy/reports/2000/nato/Natbm200-01.htm. Revisited 3.4.2019.

Veb-site of New Serbian Political Thought. (4.11.2008). Milica Vesković: Mediji i balkanski ratovi devedesetih. Retrieved from http://www.nspm.rs/prikazi/mediji-i-balkanski-ratovi-devedesetih.html?alphabet=l. Visited 2.6.2014.

Veb-site of Serbian Official Gazette. (June 2011). Retrieved from http://www.slglasnik.com/aktuelno/vesti/predstavljanje-knjiga-majkla-volzera. Revisited 2.2.2020.

Veb-site of Antiwar. (15.1.2001). S. L Jatras; The Media's War Against the Serbs. Retrieved from http://antiwar.com/orig/jatras.php?articleid=1496. Revisited 7.2.2020.

Veb-site of The Center for Peace in the Balkans. (2000). Stojanovic: Spinning Kosovo: Media and Propaganda in a Post Modern War. Retrieved from http://balkanpeace.org/library/spinn1.html. Revisited 6.7.2019.

Veb-site Sarajevske sveske (2004). Ksenija Šabec: Na dnu Evrope ili na vrhu Balkana. No. 6/7. Retrieved from http://www.sveske.ba/bs/content/na-dnu-evrope-ili-na-vrhu-balkana. Revisited 3.6.2010.

Veb-site-blog of Kokanus. (May 1999). Debre – žrtva intelektualnog profita. Retrieved from http://kokanus.blogspot.com/2010/04/rezis-debre-zrtva-intelektualnog.html. Revisited 12.12.2019.

Veb-site-blog of Michael Parenti (2003). The Demonization of Slobodan Milosevic. Retrieved from http://www.michaelparenti.org/Milosevic.html. Revisited 2.2.2020.

Veb-site of RAND Corporation (2006). Larson, E. V., Savych, B. Misfortunes of WarPress and Public Reactionsto Civilian Deaths in Wartime. Retrieved from https://www.rand.org/pubs/monographs/MG441.html. Revisited 2.12.2019.

Žaket, D. (2007). Novinarska etika. Beograd: Službeni glasnik.