Održivost osnove rodenticidnih mamaka od dve vrste cerealija u nepovoljnim uslovima sredine

  • Tanja Blažić Institute of Pesticides and Environmental Protection
  • Mirko Živković Doktorand, Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Beogradu, Nemanjina 6, 11080 Beograd
  • Bojan Stojnić Poljoprivredni fakultet, Univerzitet u Beogradu, Nemanjina 6, 11080 Beograd
  • Goran Jokić Institut za pesticide i zaštitu životne sredine, Banatska 31b, 11080 Beograd
DOI: https://doi.org/10.2298/PIF2403061B
Ključne reči: rodenticid, nosač rodenticida, plesni, pšenica, kukuruz, cerealije

Sažetak


Neophodno je pravilno i redovno sprovoditi mere zaštite od štetnih vrsta glodara
sa ciljem obezbeđenja i očuvanja kvaliteta i zdravstvene ispravnosti čuvanih proizvoda.
Primena otrovnih mamaka različitih formulacija, prvenstveno na bazi cerealija, predstavlja najzastupljeniju metodu suzbijanja glodara. Očuvanje rodenticidnih mamaka duži vremenski period u nepovoljnim uslovima sredine predstavlja izazov za uspešno izvođenje deratizacije.
Istraživanje je obuhvatilo ispitivanje uticaja veličine čestica nosača rodenticida na bazi
kukuruza ili pšenice na održivost u nepovoljnim uslovima sredine. U inkubatoru, na temperaturi od 30 – 35˚C i pri vlažnosti vazduha od 90 – 95%, frakcije kukuruza i pšenice veličina <0,8 mm, 0,8-1,25 mm, 1,25-2 mm i >2 mm su čuvane tokom 33 dana. Ispitivan je razvoj plesni na mamcima koji su sadržavali različite veličine frakcija sa dodatkom 1% sorbinske kiseline. Kao kontrola, korišćene su iste frakcije bez dodatka konzervansa. Test i kontrolni mamci izlagani su istim uslovima u inkubatoru tokom istog vremenskog perioda.
Razvoj plesni na mamcima koji nisu sadržali konzervans bio je dosta brži i intenzivniji u odnosu na mamke koji su sadržavali sorbinsku kiselinu. Prvi znaci razvoja plesni na kontrolnim mamcima uočeni su već trećeg dana testa. Vrsta osnove kao i veličina frakcija mamka značajno su uticali na razvoj plesni. Kod mamaka sa kukuruznom osnovom utvrđen je intenzivniji razvoj plesni kod krupnijih frakcija >1,25 mm za razliku od mamaka sa pšeničnom osnovom gde je razvoj plesni bio intenzivniji kod manjih čestica <1,25 mm.

Reference

Blažić, T., Đurović-Pejčev, R., Đorđević, T., Jovičić, I., Ogurlić Medjo, I., Bojan, S., & Jokić G. (2024). Improvement of rodent pest control strategy: I - Selection of an adequate preservative for bait base longevity under unfavorable environmental conditions. Pesticides and Phytomedicine, 39(2), 35-41. Doi: https://doi.org/10.2298/PIF2402035B

Buckle, A.P. (1994). Damage assessment and damage surveys. In Buckle, A.P. and Smith, R.H. (eds.), Rodent pests and their control (pp 219-248). Oxon, UK: CAB International.

ECHA (2023). Guidance on the biocidal products regulation. Volume II: Efficacy - Assessment and Evaluation (Parts B+C). Version 6. August 2023.

Jokić, G., Vukša, M., Elezović, I., Đedović, S., & Kataranovski, D. (2012). Application of grain baits to control common vole Microtus arvalis (Pallas, 1778) in alfalfa crops, Serbia. Archives of Biological Sciences, 64(2), 629-637.

Kandhwal, S. (2009). Evaluation of bait carrier for Rattus rattus L. infesting commercial poultry facilities in India: A step towards sustainable poultry management. International Journal of Arts and Sciences, 3(1), 50 -60. https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=3bf9783fa2758fd0677dd20ad1f6b427917390fb

Khan, J.A. (1974). Laboratory experiments on the food preferences of the black rat (Rattus rattus L.). Zoological Journal of the Linnean Society, 54(2), 167-184. https://doi.org/10.1111/j.1096-3642.1974.tb00797a.x

Leung, L.K.P., & Clark, N.M. (2005). Bait avoidance and habitat use by the roof rat, Rattus rattus, in a piggery. International Biodeterioration & Biodegradation, 55(2), 77-84. https://doi.org/10.1016/j.ibiod.2004.07.004

Rao, A.M.K.M., & Prakash, I. (1980). Evaluation of bait bases for the control of the house mouse, Mus musculus bactrianus Blyth India. Bulletin of Grain Technology, 18(2), 111-118.

Shahwar, D.E., Azeem, S.A., Kawan, A., Mukhtar, H., Sajawal, A., Noureen, S., & Khali, S. (2024). Significance of additives to enhance the acceptance of poison bait in poultry rodents of Haripur, Khyber Pakhtunkhwa, Pakistan. PLoS ONE 19(1), e0272397. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0272397

Shahwar D.E., Hussain I., Anwar M., Beg M.F., Kawan A., & Akrim F. (2015). Development of cereal baits and comparative field efficacy of some additives as bait carrier for zinc phosphide and coumatetralyl against rodent pests of poultry farms in Rawalpindi–Islamabad, Pakistan. International Biodeterioration & Biodegradation, 104, 460-471.

Smythe, W.R. (1976). Criteria for rodent bait selection. Proceedings of the 7th Vertebrate Pest Conference (pp 211-214). University of Nebraska, Lincoln: Digital Commons. https://digitalcommons.unl.edu/vpc7/44

Sokal, R.R., & Rohlf, F.J. (1995). Biometry: The principles and practices of statistics in biological research (3rd edition). New York, USA: W.H. Freeman and Co.

Tripathi R.S. (2014). Integrated management of rodent pests. In: D.P. Abrol (ed.), Integrated pest management, current concepts and ecological perspective (Chapter 20, pp 419-459). Cambridge, MA: Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-398529-3.00022-1

Young, P.T. (1946). Studies of food preference, appetite and dietary habit. VI. Habit, palatability and diet as factors regulating the selection of food by the rat. Journal of Comparative Psychology, 39(3), 139–176. https://doi.org/10.1037/h0060087

Objavljeno
2024/12/26
Kako citirati
Blažić, T., Živković, M., Stojnić, B., & Jokić, G. (2024). Održivost osnove rodenticidnih mamaka od dve vrste cerealija u nepovoljnim uslovima sredine. Pesticides and Phytomedicine / Pesticidi I Fitomedicina, 39(3), 61-69. https://doi.org/10.2298/PIF2403061B
Broj časopisa
Vol. 39 Br. 3 (2024): Pesticidi i fitomedicina
Rubrika
Originalni naučni članak
Autori koji objavljuju u ovom časopisu pristaju na sledeće uslove:

  1. Autori zadržavaju autorska prava i pružaju časopisu pravo prvog objavljivanja rada i licenciraju ga "Creative Commons Attribution licencom" koja omogućava drugima da dele rad, uz uslov navođenja autorstva i izvornog objavljivanja u ovom časopisu.

  2. Autori mogu izraditi zasebne, ugovorne aranžmane za neekskluzivnu distribuciju članka objavljenog u časopisu (npr. postavljanje u institucionalni repozitorijum ili objavljivanje u knjizi), uz navođenje da je članak izvorno objavljen u ovom časopisu.

  3. Autorima je dozvoljeno i podstiču se da postave objavljeni članak onlajn (npr. u institucionalni repozitorijum ili na svoju internet stranicu) pre ili tokom postupka prijave rukopisa, s obzirom da takav postupak može voditi produktivnoj razmeni ideja i ranijoj i većoj citiranosti objavljenog članka (Vidi Efekti otvorenog pristupa).