„БЕЗБЕДНОСНО ОСЕТЉИВО ПОДРУЧЈЕ” КАО ПОВОД ЗА ОГРАНИЧЕЊЕ СЛОБОДЕ ОКУПЉАЊА
Sažetak
Безбедносно осетљиво подручје представља дефинисану област око зграда највиших органа власти, објеката од посебног значаја за безбедност државе и појединих установа чија је основна сврха да посебним режимом јавних окупљања на том простору обезбеди несметан рад тих органа. После уводног излагања, питање места окупљана је обрађено са теоријскоправног становишта, а затим је извршена историјскоправна и упоредноправна анализа безбедносно осетљивог подручја као повода за ограничење окупљања. У четвртом делу применом правнодогматског метода анализирана су ограничења места окупљања у Републици Србији. Аутор закључује да примена посебног правног режима окупљања у безбедносно осетљивом подручју има уставно оправдање, али само ако такав режим подразумева релативну забрану окупљања, уз примену принципа пропорционалности. Безбедносно осетљиво подручје не може per se представљати уставноправно оправдан разлог ограничења слободе окупљања, већ мора бити доведено у непосредну везу с неким од међународноправних или уставноправних основа ограничења слободе окупљања. Закон о јавном окупљању у Републици Србији прописује ограничења места окупљања, укључујући и места која би се према упоредноправним искуствима могла сматрати безбедносно осетљивим подручјем, али би се са доста основа могло поставити питање уставности појединих од њих због тога што су унапред законом одређена, општа и апсолутна.
Reference
Adderly v. Florida, 385 U.S. 41 (1966). Last accessed 15 October 2025. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/385/39/.
Bannmeilen-Gesetz [Bannmeilen-Gesetz], 6. August 1955. Last accessed 13 October 2025. https://www.bgbl.de/xaver/bgbl/start.xav?startbk=Bundesanzeiger_BGBl&jumpTo=bgbl155s0504.pdf#/text/bgbl155s0504.pdf?_ts=1760379232909.
Bukta and others v. Turkey, No. 25691/04, Judgement of 17 July 2007, ECLI:CE:ECHR:2007:0717JUD002569104. Last accessed 13 October 2025. https://hudoc.echr.coe.int/eng#{%22itemid%22:[%22001-81728%22]}.
Burkert Hans-Norbert, Klaus Matußek, and Wolfgang Wippermann. 1982. “Machtergreifung”. Berlin 1933. Berlin: Edition Hentrich im Rembrandt-Verlag.
BverfGE 69, 315, 1 BvR 233, 341/81, Urteil vom 15. Mai 1985.
Cox v. Louisiana, 379 U.S. 559 [1965]. Last accessed 16 October 2025. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/379/559/.
Cox v. New Hampshire, 312 U.S. 569 1941. Last accessed 16 October. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/312/569/.
Douzinas Costas, Stephen Homewood, and Ronnie Warrington. 1988. “The shrinking scope for public protest.” Index on Censorship, 17 (8): 12-15.
Edwards v. South Carolina, 372 U.S. 229 1963. Last accessed 17 October 2025. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/372/229/.
Gardašević, Đorđe. 2011. „Pravo na javno okupljanje u hrvatskom i komparativnom pravu.” Zbornik radova Pravnog fakulteta u Splitu 48 (3): 487-519.
Gesetz über befriedete Bezirke für Verfassungsorgane des Bundes [BefBezG], 8. Dezember 2008, BGBl. I S. 2366. Last accessed 13 October 2025. https://www.gesetze-im-internet.de/befbezg_2008/.
Gesetz über befriedete Bezirke für Verfassungsorgane des Bundes [BefBezG], 11. August 1999, BGBl. I S. 1818. Last accessed 13 October 2025. https://www.bgbl.de/xaver/bgbl/start.xav?startbk=Bundesanzeiger_BGBl&jumpTo=bgbl199s1818.pdf#/text/bgbl199s1818.pdf?_ts=1760379386671.
Gesetz über Versammlungen und Aufzüge (Versammlungsgesetz), [VersG], 24. Juli 1953. Last accessed 25 November 2025https://www.gesetze-im-internet.de/versammlg/BJNR006840953.html.
Grayned v. City of Rockford, 408 U.S. 104 1972. Last accessed 16 October 2025. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/408/104/.
Greer v. Spock, 424 U.S. 828, 840 (1976). Last accessed 18 October 2025. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/424/828/ .
Grote Rainer. 2014. “Germany.” In Comparative Study: Freedom of Peaceful Assembly in Eu-rope, eds. Anne Peters and Isabelle Ley, 54-62. Max Planck Institute for Comparative Public and International Law. Last accessed 5th December 2024. https://www.venice.coe.int/files/assemblies_report_12march2014.pdf>.
Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland, 23. Mai 1949. Last accessed 13 October 2025. https://www.gesetze-im-internet.de/gg/BJNR000010949.html.
Hague v. Committee for Industrial Organization, 307 U.S. 496 1939. Last accessed 15 October 2025. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/307/496/.
Jeannette Rankin Brigade et. al., v. Chief of Capitol Police et. al.,342 F. Supp. 575, 584 (D.C. 1972). Last accessed 18 October 2025. https://law.justia.com/cases/federal/district-courts/FSupp/342/575/2339637/.
Kaiser, Tobias. 2020. “Die Erfindung der ’Bannmeile’ in der Weimarer Republik Polizeilicher und symbolischer Schutzraum mit widersprüchlicher Geschichte”. Geschichte in Wissenschaft und Unterricht, 71 (5-6): 262-279.
Lloyd Corp., Ltd. v. Tanner, 407 U.S. 551 (1972). Last accessed 17 October 2025. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/407/551/.
Müller-Franken, Sebastian. 2011. Stellungnahme zum Gesetzentwurf der Fraktion DIE LINKE für ein Gesetz zur Aufhebung des Gesetzes über die Bannmeile des Hessischen Landtags. Last accessed 5th December 2024. https://starweb.hessen.de/cache/AV/18/INA/INA-AV-058-T1.pdf>.
Nowak, Manfred. 2005. U.N. Covenant on Civil and Political Rights: CCPR Commentary. Kehl: N.P. Engel Publisher.
Odluka Ustavnog suda Republike Srbije [USRS], IUz-204/2013 od 09.04.2015. godine, „Službeni glasnik RS”, br. 88/2015.
Perry Educ. Ass’n v. Perry Educators’ Ass’n, 460 U.S. 37 1983. Last accessed 17 October 2025. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/460/37/.
Police Dept. of City of Chicago v. Mosley, 408 U.S. 92 1972. Last accessed 15 October 2025. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/408/92/.
Preuß, Ulrich K. 2012. “Associative Rights (The Rights to The Freedoms of Petition, Assembly, and Association).” In Comparative Constitutional Law, eds. Michel Rosenfeld, András Sajó, 949-964. Oxford: Oxford University Press.
Salát, Orsolya. 2012. “From the Muss Mind to Content Neutrality: Freedom of Assembly in a Comparative Perspective.” PhD diss, Central European University. Last accessed 3rd December 2024. .
Schneider, H. P. 2000. “Frieden staat Bann – Über eine reform, die nichts kostet, aber auch wenig wer ist”. NJW, 53 (4): 263-264.
Stevandić, Danilo. 2019. „Granice slobode okuplјanja – standardi Evropskog suda za lјudska prava”. Anali Pravnog fakulteta u Beogradu 68 (1): 182-208. doi: 10.5937/AnaliPFB1901193S
United States v. Grace, 461 U.S. 171 [1983]. Last accessed 17 October 2025. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/461/171/.
United States Code [US Code]. Last accessed 13 October 2025. https://law.justia.com/codes/us,
Ustav Republike Srbije, „Službeni glasnik Republike Srbije”, 98/2006 i 115/2021.
Ward v. Rock Against Racism, 491 U.S. 781, 798, 800 1989. Last accessed 18 October 2025. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/491/781/.
Werner, Sascha. 2000. “Das neue Bannmeilengesetz der ’Berliner Republik’”. NVwZ, 19 (4): 369–374. Last accessed 5th December 2024. https://starweb.hessen.de/cache/AV/18/INA/INA-AV-058-T1.pdf>.
Widmar v. Vincent, 454 U.S. 263 1981. Last accessed 15 October 2025. https://supreme.justia.com/cases/federal/us/454/263/.
Vlada Republike Srbije [VRS]. 2015. Predlog zakona o javnom okupljanju. Poslednji pristup 8. decembar 2024. https://www.srbija.gov.rs/prikaz/255719.
Zakon o javnom okuplјanju [ZJO], „Službeni glasnik Republike Srbije”, br. 6/2016.
Zakon o javnom redu i miru [ZOJRM], „Službeni glasnik Republike Srbije”, br. 6/2016 i 24/2018.
Zakon o ratifikaciji Evropske konvencije za zaštitu lјudskih prava i osnovnih sloboda [ZOREKZZLJPOS], „Službeni list SCG - Međunarodni ugovori”, br. 9/2003, 5/2005 i 7/2005 - ispr. i „Službeni glasnik RS - Međunarodni ugovori”, br. 12/2010 i 10/2015.
Zakon o ratifikaciji Međunarodnog pakta o građanskim i političkim pravima [ZORMPOGPP], „Službeni list SFRJ“, br. 7/1971.
Ziliberberg v. Moldova, No. 61821/00, Fourth Section Decision as to the Admissibility of 4 May 2004, ECLI:CE:ECHR:2005:0201JUD006182100. Last accessed 13 October 2025. https://hudoc.echr.coe.int/eng#{%22itemid%22:[%22001-23889%22]}.
